Trước khi tiến hành thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dành một phút mặc niệm để tưởng nhớ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trong giai đoạn 2023-2025, tỉnh Nam Định không có ĐVHC cấp huyện thuộc diện sắp xếp và có 44 ĐVHC cấp xã thuộc diện sắp xếp. Tỉnh Nam Định đề nghị thực hiện sắp xếp đối với 2 ĐVHC cấp huyện (thuộc diện khuyến khích và liền kề) và 79 ĐVHC cấp xã (44 đơn vị thuộc diện sắp xếp, 2 đơn vị thuộc diện khuyến khích và 31 đơn vị liền kề). Cụ thể, tỉnh xây dựng phương án đối với cấp huyện nhập huyện Mỹ Lộc vào thành phố Nam Định để hình thành thành phố Nam Định mới.

Đối với cấp xã, tỉnh xây dựng 28 phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã, trong đó có 25 phương án nhập 3 đơn vị thành 1 đơn vị mới; 1 phương án nhập 2 đơn vị thành 1 đơn vị mới và 2 phương án thành lập phường trên cơ sở nguyên trạng xã. Sau sắp xếp, giảm 1 ĐVHC cấp huyện (từ 10 đơn vị xuống còn 9 đơn vị) và giảm 51 ĐVHC cấp xã (từ 226 đơn vị xuống còn 175 đơn vị).

Đối với tỉnh Tuyên Quang, theo bà Phạm Thị Thanh Trà, tỉnh có 2 xã thuộc diện sắp xếp (xã Hồng Lạc và xã Vân Sơn thuộc huyện Sơn Dương). Tỉnh xây dựng phương án nhập 2 xã Hồng Lạc và Vân Sơn thành xã Hồng Sơn mới. Sau sắp xếp giảm 1 xã (từ 138 đơn vị xuống 137 đơn vị).

Còn tỉnh Sóc Trăng có 1 ĐVHC cấp huyện (huyện Cù Lao Dung) và 1 ĐVHC cấp xã (phường 1 thuộc thành phố Sóc Trăng) thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025.

Tỉnh đề nghị không thực hiện sắp xếp đối với huyện Cù Lao Dung do có vị trí biệt lập (là huyện cù lao), khó tổ chức giao thông thuận lợi kết nối với ĐVHC liền kề; xây dựng phương án nhập Phường 1 với Phường 9 để thành lập Phường 1 (mới) thuộc thành phố Sóc Trăng. Sau sắp xếp giảm 1 phường (từ 109 đơn vị xuống còn 108 đơn vị).

Thẩm tra vấn đề trên, ông Hoàng Thanh Tùng, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, Ủy ban Pháp luật đánh giá cao quá trình chỉ đạo, tổ chức thực hiện của Chính phủ, của Ban Chỉ đạo và cơ quan thường trực là Bộ Nội vụ cũng như quyết tâm chính trị, sự nỗ lực, trách nhiệm cao của cấp ủy, chính quyền và cả hệ thống chính trị của 3 tỉnh Nam Định, Sóc Trăng, Tuyên Quang trong việc quán triệt và khẩn trương triển khai thực hiện nghiêm túc chủ trương của Đảng về sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.

Về cơ bản, các ĐVHC thuộc diện bắt buộc sắp xếp đều được Chính phủ, chính quyền địa phương xây dựng phương án cụ thể. Các ĐVHC được hình thành sau sắp xếp cơ bản đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện của ĐVHC theo quy định và yêu cầu của việc sắp xếp.

Các địa phương cũng đã chủ động phương án kiện toàn tổ chức bộ máy, sắp xếp, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách dôi dư vàcó phương án bố trí, xử lý trụ sở, tài sản công ở các ĐVHC thực hiện sắp xếp. Sau khi thực hiện sắp xếp tại 3 tỉnh này, đã giảm được tổng số 1 ĐVHC cấp huyện và 53 ĐVHC cấp xã.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, tại kỳ họp thứ 7 vừa qua, tại nghị quyết chung của kỳ họp, Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ phấn đấu cơ bản hoàn thành việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện xong trong tháng 9. Còn 53 địa phương phải sắp xếp và đây là 3 tỉnh đầu tiên trình.

Bà Nguyễn Thanh Hải, Trưởng Ban Công tác đại biểu cũng nhấn mạnh, từ nay đến tháng 9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phải cho ý kiến với 53 địa phương. Trong đó có địa phương sáp nhập nhiều tới 79 xã, nhưng có địa phương chỉ có 1 xã. Do đó làm sao phân loại đối với địa phương sắp xếp nhiều ĐVHC có thể cho họ thêm thời gian để hoàn thiện.

Cũng theo bà Nguyễn Thanh Hải, trong sắp xếp cần chú ý đến vấn đề tên của các đơn vị sau sáp nhập như lấy ý kiến của người dân, quan tâm các yếu tố lịch sử.

Giải trình, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã được chỉ đạo quyết liệt trong cả hệ thống chính trị, được các địa phương nỗ lực quyết tâm thực hiện. Nhưng thực sự đây là việc khó, hết sức phức tạp.

Đến nay đã tiếp nhận 32/54 địa phương nằm trong diện sắp xếp nộp hồ sơ về Bộ Nội vụ. Hiện Chính phủ đang cho ý kiến 2 địa phương. Bộ Nội vụ cũng thẩm định xong 12 địa phương, tổ chức khảo sát và tiếp nhận hồ sơ 15 địa phương.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 là chủ trương của Bộ Chính trị, Chính phủ đã có đề án cụ thể, lộ trình để việc sắp xếp đảm bảo thời gian, chất lượng.

Song song với sắp xếp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị đánh giá kỹ lại việc thời gian vừa qua sắp xếp các ĐVHC, làm sao đảm bảo tiết kiệm ngân sách nhà nước; một số đơn vị nhập lại thì trụ sở, cơ quan cũ cần tính toán, thanh lý như thế nào để không lãng phí.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, đối với đơn vị sắp xếp nhiều thì hội đồng thẩm định phải đi khảo sát cụ thể, từng xã, từng huyện để sắp xếp có sự đồng thuận trong nội bộ và nhân dân.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh cần quan tâm bộ máy sau sắp xếp, số dư, số phải giải quyết chế độ chính sách như thế nào, làm tốt công tác chính trị tư tưởng. Quan tâm sắp xếp, bố trí các chức danh chủ chốt để ổn định tổ chức bộ máy ĐVHC hành thành sau sắp xếp để chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp vào năm 2025, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc vào năm 2026 và bầu cử Quốc hội khoá XVI và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.

Cùng với đó huy động các nguồn lực để tạo thuận lợi cho tổ chức cá nhân trong thay đổi con dấu, giấy tờ đảm bảo quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người dân và doanh nghiệp.

Với 100% thành viên có mặt tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua 3 Nghị quyết gồm: Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 tỉnh Nam Định; Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 tỉnh Sóc Trăng; Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 tỉnh Tuyên Quang.

Các Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ 1/9/2024.