cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Krông Búk - nơi cà phê, hồ tiêu, sầu riêng chen chúc xanh ngút ngàn
Cập nhật: 1 ngày trước
VOV.VN - Ở Krông Búk, Đắk Lắk, sầu riêng, cà phê, hồ tiêu xen lẫn cao thấp chập chùng. Hôm tôi ghé Buôn Hồ, mấy người bạn nói, thời nay rẫy chia ra trồng 3 thứ chủ lực: cà phê, hồ tiêu và sầu riêng, lỡ mất giá cái này thì còn cái kia níu giữ để có cái ăn cái mặc. Không ai mạo hiểm chạy theo một thứ như trước, để bị rơi vào tình trạng mất mùa được giá.
Bao nhiêu cái hẹn vào Krông Búk (Đắk Lắk), tôi không nhớ nữa! Mỗi khi nghe chuông điện thoại réo, giọng Ama Banh ở xã Cư Kpo - người bạn lâu năm của tôi - hờn trách như luồng gió xoáy cuốn mù bụi đỏ. Mãi đến đầu năm này, bước chân tôi mới đặt được đến vùng đất của sầu riêng, cà phê, hồ tiêu.
Bữa gặp mặt, Tám Minh (ở thị trấn Pơng Drang) rót thêm rượu vào ly, háy mắt: “Uống đi chú em, biết bao giờ gặp lại, mà dễ chi mi vào được”. Tháng giêng trời Đắk Lắk lạnh, không có gió. “Mới làm vài ly mà người nóng sôi, chú em cởi áo ra cho đỡ nóng. Chú mi vô không trúng mùa rồi, nhưng không sao”, Tám Minh quan tâm.
Thả cái nhìn lơ đễnh dọc theo rãy sầu riêng đang trổ bông, Tám Minh nhớ mùa mấy năm trước, giá sầu riêng lên cao ngất, bán sỉ tại rẫy đã 90.000 - 95.000 đồng/kg, dân làm sầu riêng trúng đậm. Nhưng năm rồi không biết thời tiết thất thường chi không mà sầu riêng tệ quá, trái nhỏ, bị đầu nậu vào tận rẫy ép giá 65.000 đồng, rồi xuống 60.000 đồng/kg, đó là lứa đầu, còn lứa nhì, lứa ba nhà ai giỏi lắm bán được 50.000 đồng/kg, rớt giá ai cũng kêu trời. Tám Minh lắc đầu ngao ngán.
Chị Tư Quyền hàng xóm tạt qua góp câu buồn xo: “Năm ngoái và mấy năm trước, một ha sầu nhà tui cho thu về từ 2,5 đến gần 3,5 tỷ đồng. Còn năm này sầu tệ nhất đó, đầu nậu đến chê ỏng chê ẹo đủ thứ, rồi ép giá rát rạt”.
“Năm rồi chị được mấy tấn?”. “À, cỡ 32 tấn, nhưng giá như mọi năm thì bợ bạc”.
Ama Banh nói tiếc rẻ: “Mấy năm trước, xong mùa, cả làng rủ nhau đi du lịch khắp nước đã đời, xong còn ra tận nước ngoài nữa, nhưng mùa vừa rồi tệ quá. Không dám đi mô hết, dành tiền “xoay chừng” cho bọn nhỏ đi du học, tốn tiền kinh khủng”.
Từ đỉnh đồi, tôi ngó theo triền dốc, tiếng máy xay xác cà phê chạy ầm ầm, khói bụi cà phê che lấp cả người làm. Ama Banh nói, nhà Ma Huinh xay cà phê bán, chừ giá đang cao, 110.000 đồng/kg, kinh tế nó khá nên cà phê về nó phơi khô cất, chờ giá cao mới bán. “7-8 năm trước đổ xô trồng sầu riêng, từ khi sầu có giá, mang lại nguồn kinh tế dồi dào, những rẫy cà nhường chỗ dần dần cho sầu riêng. Nói là cái vựa cà phê chứ thật ra không còn bao nhiêu”, Tám Minh thổ lộ.
Đang ngà ngà rượu, Ma Banh rút điện thoại gọi zalo nói chuyện với bầy con đang du học nước ngoài rồi quay sang tôi bảo: “Chú Hải biết rồi đó, mang tiếng thu năm vài tỷ đồng, nhưng rồi không dư một xu. Bao nhiêu tiền bạc đều lo học hành cho 4 đứa nó, chừ học ở nước ngoài hết nên tiền núi đắp cũng không thấm vào đâu”.
Mà cả làng đua nhau đầu tư cho con du học, nhà nào tệ lắm cũng vào Sài Gòn, hay ra Đà Nẵng, Hà Nội học. Ma Huinh mang ché rượu lên góp vui: “Nghe tin bạn vào, nói bà vợ đào ché rượu chôn 10 năm lên cùng nhâm nhi. Bà con tụi tôi quý anh lắm, lúc trước nhờ có anh mà tụi nhỏ buôn làng ni chừ đi học hết, không giống như cha mẹ hắn “đói” chữ”.
Tôi đi dọc đường từ thị trấn Pơng Drang, trước kia là xã thuộc huyện Krông Búk, Đắk Lắk lên xã Ea Ngai. Dốc đôi còn đó nhưng không còn đường đất, mặt đường nhựa phẳng lỳ, rừng thông hai bên đường biến mất, thay vào những dãy nhà khang trang như khu phố mới. Hơn 10 năm mà tất cả khác lạ. Đây là con đường dẫn lên xã Cư Pơng và Nông trường cà phê 352. Nếu đi xa hơn chút nữa sẽ đến Buôn Wing và Buôn Ja Wầm huyện Cư M’gar, nơi giáp biên Campuchia.
Cách đây chừng 15 năm, trên đỉnh đồi mùa khô cỏ cháy chó ngáp. Nay có công nghệ khoan giếng, cuộc cách mạng điền thủy đổi thay cả vùng. Từ cà phê , hồ tiêu, sầu riêng chen chúc xanh ngút. Nhà dựng dày đặc, kéo dài hút mắt, đứng dưới ngó lên những hàng chân cọc, cột hồ tiêu, vườn cà phê đan xen với sầu riêng y như người mặc quần xà lỏn. Phận áo cơm của thời cơ cực, người vào rừng cưa gỗ về bán, người phá rừng làm rẫy đã qua. Nhắc đến rừng, tôi chùng lòng vì từ Quốc lộ 14E cho đến tận biên giới cơ bản đã sạch rừng. Không giống xưa kia, lần theo đường đất mòn qua khu rừng già lâu lắm mới gặp được buôn của bà con người Ê Đê. Các khu nhà sàn dài nối nhau, đẹp mê hồn. Nay tìm đâu ra nhà sàn ấy nữa. Tôi cưỡi xe máy đi lại khu này, cố tìm lại những khu nhà sàn nhưng tất cả chỉ còn trong ký ức.
Trước kia, huyện Krông Búk rộng, có thị trấn là Buôn Hồ, sau khi chia tách, Buôn Hồ lên thị xã và huyện Krông Búk, xứ sở cà phê bỗng chốc thành các thị tứ xa lạ. Những đồn điền, nông trường cà phê xưa, nơi đầu tiên người Pháp bắt những thanh niên từ miền Trung lên trồng và chăm sóc cà phê nay biến mất dần, thay vào đó là những khu phố khác lạ.
Ghé vào buôn mới Cư Pơng (xã Cư Pơng) nằm chớm cổng trời, chưa kịp dừng xe, Ma Linh vội vã kéo rượu ra đãi. Liếc nhìn khu vườn Ma Linh thấy có thêm 2 ngôi nhà. Dường như hiểu ý tôi, Ma Linh bảo: “Nhà của Thấu và Bung ngoài Cao Bằng đó, vì thiếu tiền làm thủ tục cho con đi học nên bán phần vườn cho 2 đứa nó”. Vợ Ma Linh khoe: “Bán xong, nhà tôi mới có tiền mua giống sầu riêng trồng, nhờ rứa mà kinh tế đỡ hơn. Chứ trước kia cà phê giá thấp mà giá phân bón cao, làm không có lãi”. Cái buôn xưa kia chỉ chừng 20 gia đình, sống chủ yếu bằng trồng cà phê, nay hơn trăm ngôi nhà.
“Hồi trước chỉ có bà con mình, nay có thêm người Thái, người Tày và người kinh từ ngoài Bắc vào nữa nên đông lắm”, vợ Ma Linh tâm sự.
Tôi ngồi với Hai Tuấn - người ở thị trấn Pơng Drang. Trong men rượu, Hai Tuấn nghĩ về ông nội, từ hơn 100 năm trước ở Quảng Nam bị đưa lên trồng cà phê cho người Pháp ven suối Tây và Nông trường Đoàn Kết, nơi giáp giữa huyện Krông Búk với Krông Năng. Đến đời cha ông thì thành khách thương hồ, bám theo cà phê để sống. Đến đời ông thì vùng cà phê Krông Búk đã thành đặc sản. Dẫu bây giờ con cái ông sống ở thị trấn, nhưng tránh chân lấm tay bùn sao được, dù cho mấy thế hệ rồi nhưng nào quên được mùi đất khét xen lẫn cà phê. Những người trai tráng như ông nội Hai Tuấn làm sứ mệnh giao phó với cây cà phê, để rồi ông gửi thân xác ở đó, nhưng mấy ai nhớ đến những người khởi xướng nghề trồng cà phê trên đất bazan, bởi tất cả trở thành thiên cổ. Tôi đang đứng trước mộ ông nội Hai Tuấn nghi ngút khói hương thầm nghĩ, những bàn chân không dép bị ép vào vỡ rẫy, làm đồn điền trồng cà phê họ quá phi thường, bất chấp giữa ngổn ngang cây cối, thú dữ thuở hoang sơ để khai hoang trồng cà phê.
Vẫn gió thổi ngược hướng, bụi mù bay tứ tung xông thẳng vào mắt. Dừng xe trên đồi Ba Dương nhìn về suối Tây, một vệt trắng hoa cà phê phủ dài theo suối. Lưng chừng đồi là sầu riêng, chỉ thấy thôi là đủ đoán biết vùng đất trù phú, kinh tế khá giả. Cây cà phê, sầu riêng, hồ tiêu… như cú sải bước ngoạn mục, sải đến đâu dân giàu đến đó. Chợt nhớ những đám trụ tiêu chết khô, những đám gốc cà phê 20 năm bật gốc để nhường chỗ cho cây sầu riêng. Cuối cùng, người nông dân vừa trồng vừa chạy theo thời vụ mà thiếu định hướng, quy hoạch.
Hôm tôi ghé Buôn Hồ, mấy người bạn nói, thời nay rẫy chia ra trồng 3 thứ chủ lực: cà phê, hồ tiêu và sầu riêng, lỡ mất giá cái này thì còn cái kia níu giữ để có cái ăn cái mặc. Không ai mạo hiểm chạy theo một thứ như hồi trước, để bị rơi vào tình trạng mất mùa được giá.
VOV.VN - Không còn đặt trọng tâm ở sản lượng, cà phê Gia Lai đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới đỉnh cao chất lượng và gia tăng giá trị khi có sự vào cuộc của cả doanh nghiệp, nông dân và chính quyền.
Từ khóa: cà phê, hồ tiêu, sầu riêng, krông búk, mất mùa được giá,Buôn Hồ, cà phê tây nguyên
Thể loại: Kinh tế
Tác giả: ctv minh hải/vov.vn
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
