Với tốc độ tối đa hơn 315 km/giờ, UAV Sting xuất hiện khắp nơi trên không phận Ukraine với tiếng động cơ hoàn toàn khác biệt so với tiếng vo ve hay tiếng ồn đặc trưng của các máy bay không người lái quân sự khác. Chiếc máy bay không người lái 4 cánh quạt hình viên đạn này là một sát thủ diệt UAV đáng gờm của Ukraine, do ngành công nghệ quốc phòng tiên tiến của Kiev phát triển chỉ trong vài tháng.

Đòn đánh chặn UAV bất đối xứng của Ukraine

Kiev đang chạy đua sản xuất hàng nghìn UAV đánh chặn như vậy để bắn hạ máy bay không người lái tấn công của Nga với chi phí thấp hơn và hiệu quả hơn so với các hệ thống phòng không thông thường, khiến các đối tác châu Âu phải xem xét lại những điểm yếu phòng thủ của chính họ.

Mối quan tâm của châu Âu đối với công nghệ này đã tăng vọt kể từ khi một số máy bay không người lái lạ bay vào không phận Ba Lan vào đầu tháng 9/2025 phơi bày những điểm yếu trong hệ thống phòng không của NATO. Liên minh đã phải điều động máy bay chiến đấu F-35 để bắn hạ 4 máy bay không người lái bằng tên lửa không đối không đắt tiền và các quốc gia EU hiện đang để mắt đến máy bay đánh chặn máy bay không người lái của Ukraine như một phần của kế hoạch phòng thủ sườn phía Đông.

Các công ty Ukraine mới chỉ nghiên cứu máy bay không người lái phòng không chưa đầy một năm, nhưng họ và nhiều công ty châu Âu khác đã thử nghiệm thành công các máy bay đánh chặn mới có khả năng bắn hạ UAV Shahed và Gerbera, đồng thời đưa vào sản xuất hàng loạt.

"Chúng tôi đang mở rộng sản xuất với tốc độ chóng mặt", ông Alex Roslin thuộc công ty Wild Hornets - nhà sản xuất máy bay đánh chặn Sting cho biết. Theo Wild Hornets, sản phẩm của họ lần đầu tiên đánh chặn thành công một máy bay không người lái tấn công cách đây chưa đầy 5 tháng và bắn hạ 600 máy bay không người lái kể từ thời điểm đó.

Max Enders, Giám đốc phát triển kinh doanh của Tytan Technologies có trụ sở tại Munich, công ty đang thử nghiệm máy bay không người lái đánh chặn với quân đội Ukraine, cho biết, việc sử dụng các hệ thống phòng thủ tên lửa đắt tiền và pháo phòng không để bắn hạ máy bay không người lái bay cao tốn rất nhiều chi phí.

"Bên cạnh đó, còn có cả một loạt mối đe dọa mà châu Âu phải đối mặt, cụ thể là máy bay không người lái Shahed/Gerbera và bom lượn", ông Max Enders nói thêm.

Quan chức này lưu ý, Ukraine là quốc gia tiên phong trong các kỹ thuật phòng không giá rẻ sau khi xung đột nổ ra vào tháng 2/2022. Kiev đã triển khai các cảm biến âm thanh để theo dõi máy bay không người lái và hàng trăm đội súng máy hạng nặng để bắn hạ UAV đối phương.

Nhưng Nga đã thay đổi chiến thuật, điều khiển máy bay không người lái tấn công ở tầm cao hơn, ngoài tầm bắn của súng và triển khai theo bầy đàn để tiến hành các đợt tấn công lớn.

Ukraine đang cạn kiệt kho tên lửa phòng không tầm ngắn đến tầm trung tiên tiến, đắt hơn rất nhiều so với UAV Shahed của Nga.

Mỗi UAV Shahed có giá 35.000 USD. Trong khi tên lửa đánh chặn AIM-9X của hệ thống phòng không NASAMS có giá hơn 1 triệu USD. Trong khi đó, máy bay không người lái đánh chặn một chiều Sting - phát nổ khi chạm mục tiêu có giá 2.100 USD.

"Đây là một giải pháp tiết kiệm chi phí và là ví dụ về cách tiếp cận bất đối xứng của Ukraine nhằm đối phó với chiến thuật sử dụng UAV của Nga", ông Alex Roslin nhận định.

Thách thức đối với các công ty Ukraine

Trong bối cảnh máy bay không người lái tấn công của Nga đe dọa áp đảo hệ thống phòng không của Ukraine, các công ty công nghệ quốc phòng của nước này đã tìm kiếm nhiều phương pháp đánh chặn, trong đó có việc thiết kế UAV đánh chặn 4 cánh quạt, UAV cánh cố định, hệ thống phóng UAV và thậm chí cả hệ thống được gắn vào khinh khí cầu.

Các máy bay đánh chặn chủ yếu được điều khiển, nhưng có thể được tự động hóa một phần trong việc nhận dạng và bay tới mục tiêu. Các nhà sản xuất máy bay không người lái rất thận trọng trong thiết kế vì lo ngại thông tin có thể bị đối phương nắm bắt.

Serhiy Sternenko, nhà hoạt động chuyên gây quỹ tài trợ cho việc sản xuất máy bay không người lái của Ukraine, cho biết, Sting đã chứng minh được hiệu quả 70%. Các nhà sản xuất máy bay không người lái cho biết, ngoài sự phức tạp về công nghệ, họ còn phải đối mặt với thách thức trong việc tìm kiếm chi phí.

"Vấn đề phòng không liên quan nhiều đến kinh tế cũng như công nghệ", Oleksandr Yakovenko, giám đốc điều hành của TAF Industries, một trong số các nhà sản xuất máy bay không người lái lớn nhất Ukraine, cho biết.

Việc sản xuất vũ khí nội địa của Ukraine bị hạn chế do nguồn lực có hạn và nước này đã tìm kiếm nguồn tài trợ từ các đối tác. Sau vụ máy bay không người lái bay vào không phận Ba Lan, Tổng thống Ukraine Zelensky đã kêu gọi châu Âu hợp tác với Ukraine về phòng không, nêu bật "các giải pháp có giá thành phải chăng với quy mô lớn hơn và có hệ thống hơn” mà Kiev đang phát triển.

Ngay khi bắt đầu triển khai vũ khí phòng không mới nhất, Ukraine đã phải ứng phó với mối đe dọa tiếp theo. Nga đang tăng cường sử dụng máy bay không người lái Shahed gắn động cơ phản lực bay rất nhanh. Vì thế, các công ty Ukraine đang bắt tay nghiên cứu những mẫu UAV có thể bay nhanh hơn.

"Chỉ có một vài UAV như vậy đang trong giai đoạn thử nghiệm, chưa có gì được sản xuất hàng loạt", Giám đốc điều hành của nhà sản xuất máy bay không người lái General Cherry, cho biết.

Một thách thức khác là tăng cường tự động hóa. Tytan Technologies cho biết máy bay không người lái của họ được thiết kế để hoàn toàn tự động từ khâu phát hiện mục tiêu, phóng đến đòn tấn công cuối cùng. Điều này cho phép người vận hành triển khai nhiều máy bay không người lái đánh chặn cùng một lúc.

Mỹ để ngỏ khả năng đưa Tomahawk lên bàn cờ Ukraine: Nga liệu có phải nhượng bộ?

VOV.VN - Mỹ đang cân nhắc kế hoạch chuyển tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk cho Ukraine - có thể thông qua các đồng minh châu Âu. Điều này đánh dấu một sự thay đổi lớn trong lập trường của nước này.