Quan hệ song phương từ sau Sáng kiến Đoàn kết Hàn Quốc-ASEAN

Sáng kiến Đoàn kết Hàn Quốc-ASEAN do tổng thống Hàn Quốc đề xuất là một nền tảng thực chất và có tính khả thi cao. Đây được xem như là một chính sách dành riêng cho khu vực ASEAN, đối tác quan trọng trong khuôn khổ Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Hàn Quốc, góp phần thúc đẩy hợp tác trên tất cả các mặt, chính trị, an ninh – quốc phòng, kinh tế, văn hóa - xã hội và giao lưu nhân dân,... Ngay trong giai đoạn ban đầu, hai bên đã xác định được 8 nhiệm vụ trọng tâm cùng cách thức thực hiện và cùng thể hiện quyết tâm mở rộng phạm vi hợp tác bằng những hành động cụ thể.

Phía Hàn quốc luôn nhấn mạnh việc ủng hộ vai trò trung tâm, nòng cốt của ASEAN trong quá trình giải quyết các vấn đề của khu vực và thế giới, đồng thời cùng chung tay với các nước đối tác khác để hỗ trợ ASEAN thực hiện hiệu quả vai trò của mình. Cụ thể là, về mặt địa chính trị, Hàn Quốc phối hợp với Mỹ và Nhật Bản đã thiết lập kênh đối thoại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương thường niên, cũng như đưa ra một khuôn khổ hợp tác an ninh hàng hải giữa ba nước nhằm hỗ trợ các nước ASEAN.

Về kinh tế, Hàn Quốc hiện là đối tác thương mại lớn thứ 5 của ASEAN với kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 200 tỷ USD, và nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn thứ 5 của ASEAN với tổng mức đầu tư vào ASEAN khoảng 8 tỷ USD. Theo thống kê của Cơ quan Hải quan Hàn Quốc, nếu lấy mốc từ năm 2022, khi Hàn Quốc đưa ra “Sáng kiến Đoàn kết Hàn Quốc-ASEAN”, cho đến nay có thể thấy, trong gần 3 năm qua, tỷ lệ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu và đầu tư song phương luôn duy trì ở mức 2 con số, trong đó, năm 2022 tăng tới 17,4%. Về các hoạt động trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân.

Có thể nói, cho đến nay, đã có sự thay đổi rất lớn. Theo thống kê của Bộ Ngoại Giao Hàn Quốc, hiện nay, có khoảng hơn 630.000 người dân ASEAN tại Hàn Quốc, hơn 364.000 người Hàn Quốc tại ASEAN, và mỗi năm có hơn 14 triệu lượt người đi lại giữa hai bên. Đây là những con số biết nói, chỉ ra sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ ASEAN – Hàn Quốc kể từ khi Hàn Quốc thay đổi các tiếp cận về quan hệ mọi mặt với ASEAN. Và tới đây, tôi tin chắc chắn rằng, mối quan hệ này sẽ tiếp tục phát triển tốt đẹp, bởi điều này đang mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên.     

Tiềm năng phát triển trong tương lai

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Nhật Bản và Bộ Ngoại giao Hàn Quốc, tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN và các hội nghị liên quan sẽ được tổ chức từ 08-11/10 này tại Lào, ngoài các hoạt động chung trong các khuôn khổ ASEAN+1, ASEAN+3... dự kiến, tổng thống Hàn Quốc sẽ có các cuộc tiếp xúc riêng rẽ với các nhà lãnh đạo của Nhật Bản, Australia, Ấn Độ.... để trao đổi không chỉ các vấn đề liên quan đến quan hệ song phương mà cả các vấn đề quan hệ quốc tế khác, trong đó, việc làm sâu sắc thêm quan hệ với ASEAN cả về bình diện song phương và đa phương cũng sẽ là một trong những chủ đề chính.

Một mặt, Hàn Quốc một mặt muốn tăng cường quan hệ song phương với ASEAN; mặt khác, cùng hợp tác phát triển với các đối tác của ASEAN; trong bối cảnh vai trò, vị thế của ASEAN về nhiều mặt, bao gồm cả địa chính trị, địa kinh tế đang gia tăng nhanh chóng. Hàn Quốc cũng mong muốn kích hoạt sự hợp tác ba bên giữa Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc, để làm vững chắc thêm nền tảng cho sự phát triển của ASEAN+3. Thêm nữa, về phía ASEAN, các nước thành viên đều hoan nghênh Hàn Quốc tăng cường hợp tác chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, hợp tác an ninh biển, giao lưu nhân dân, văn hóa, giáo dục, đào tạo phát triển nguồn nhân lực, y tế, đồng thời mở rộng hợp tác sang đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, an ninh lương thực, an ninh năng lượng, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển xanh và bền vững... ASEAN và Hàn Quốc khẳng định tầm quan trọng chiến lược của mối quan hệ đối với mỗi bên và cả khu vực.

Trên cơ sở đó, các nước đã cam kết sẽ nỗ lực thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện ASEAN - Hàn Quốc lên tầm cao mới, hướng tới kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2024 này. Do đó, có thể khẳng định, sự hiện và ảnh hưởng của Hàn Quốc tại ASEAN sẽ tiếp tục được mở rộng. Giới quan sát cũng nhận định sự hiện diện và ảnh hưởng của Hàn Quốc cùng sự liên kết giữa Hàn Quốc và các nước đối tác khác của ASEAN sẽ góp phần làm cân bằng cán cân về nhiều mặt tại châu Á và trên toàn thế giới.    

Năm 2024 đánh dấu kỷ niệm 35 năm thiết lập mối quan hệ đối tác đối thoại giữa Hàn Quốc và ASEAN. Trong bối cảnh như vậy, mối quan hệ song phương được nâng cấp sẽ tạo bước ngoặt mới cho sự phát triển của quan hệ song phương đồng thời hiện thực hóa những mục tiêu cao hơn cho hợp tác giữa Hàn Quốc và ASEAN.