Bụi than

Năm 1943, một nhóm các nhà hóa học người Đức do Mario Zippermayr đứng đầu đã thử nghiệm vụ nổ bom chân không đầu tiên. Nguyên lý hoạt động của nó được gợi ý từ các vụ tai nạn là các vụ nổ thể tích thường xảy ra ở các nhà máy bột mì và hầm mỏ - nơi bụi than thường đóng vai trò là chất nổ. Thực tế là vào thời điểm những năm 1940, Đức Quốc xã thiếu chất nổ nghiêm trọng. Tuy nhiên, ý tưởng trên đã không được đưa vào áp dụng thực tế.

Thuật ngữ “bom chân không” không chuẩn về mặt kỹ thuật. Trên thực tế, đây là loại vũ khí nhiệt áp cổ điển, trong đó ngọn lửa lan tỏa dưới áp suất cao. Giống như hầu hết các chất nổ, đó là hỗn hợp chất oxy hóa-nhiên liệu.

Sự khác biệt là trong trường hợp đầu tiên, vụ nổ xuất phát từ một nguồn điểm, và trong trường hợp thứ hai, ngọn lửa bao phủ một thể tích đáng kể. Tất cả điều này đi kèm với một sóng xung kích mạnh. Trong vụ nổ khối tại một nhà kho rỗng của Tổng kho dầu Hertfordshire (Anh) ngày 11/12/2005, người dân cách tâm chấn 150km đã thức giấc vì tiếng rạn nứt kính cửa sổ nhà họ.

Cái chết mang tên nhiệt áp

Ngày 1/02/2000, ngay sau một vụ thử bom nhiệt áp, một chuyên gia CIA đã mô tả tác động của nó: “Hướng của vụ nổ thể tích không trải rộng và cực kỳ nguy hiểm đến tính mạng. Đầu tiên, người trong khu vực nổ bị ảnh hưởng bởi áp suất cao của hỗn hợp cháy, sau đó là tụt áp suất, đạt đến chân không, xé nát phổi. Tất cả những ảnh hưởng này đi kèm với bỏng nặng, bao gồm cả bỏng bên trong, vì người ta hít phải hỗn hợp oxy-nhiên liệu”. Các nhà báo gọi loại vũ khí này là “bom chân không”.

Điều thú vị là vào những năm 90 của thế kỷ trước, một số chuyên gia cho rằng, những người chết vì “bom chân không” như đang ở trong vũ trụ. Do vụ nổ, oxy ngay lập tức bị đốt cháy và trong một thời gian, chân không tuyệt đối được hình thành. Đưa tin về việc quân đội Nga sử dụng "bom chân không" chống lại phiến quân Chechnya ở làng Semashko, chuyên gia quân sự Terry Garder của tạp chí Jane cho biết, những người tử vong không có vết thương bên ngoài và chết vì vỡ phổi.

Xếp hàng 2 chỉ sau bom nguyên tử

Người ta đã xác định, khi một quả bom chứa 32-33 l ethylene oxit được kích nổ, một đám mây hỗn hợp không khí-nhiên liệu có bán kính 7,5-8,5 m và cao tới 3 m được hình thành. Sau đó, đám mây được kích nổ. Sóng xung kích tạo ra có áp suất vượt quá 2,1 MPa. Để tạo ra áp suất như vậy ở khoảng cách 8 m, cần khoảng 200-250 kg TNT.

Ở khoảng cách 22,5-34 m, áp suất trong sóng xung kích giảm nhanh và ở mức khoảng 100 kPa. Để phá hủy máy bay bằng sóng xung kích, cần có áp suất 70−90 kPa. Một quả bom như vậy khi phát nổ có khả năng vô hiệu hóa hoàn toàn máy bay hoặc trực thăng đang đỗ trong bán kính 30-40 m tính từ tâm nổ.

Ngày 11/9/2007, bom nhiệt áp được coi là vũ khí phi hạt nhân mạnh nhất. Đại tướng Nga Alexander Rukshin cho biết: “Kết quả thử nghiệm bom chân không được tạo ra cho thấy tính hiệu quả và khả năng của nó tương đương với vũ khí hạt nhân”. Vũ khí nhiệt áp cải tiến có sức tàn phá mạnh nhất trên thế giới. Loại bom mới của Nga mạnh gấp 4 lần quả bom chân không lớn nhất của Mỹ.

John Pike từ trung tâm phân tích GlobalSecurity đồng ý với công năng được Alexander Rukshin nói đến. Ông viết: “Quân đội và các nhà khoa học Nga là những người tiên phong trong việc phát triển và sử dụng vũ khí nhiệt áp. Đây là một lịch sử mới của vũ khí". Nếu vũ khí hạt nhân có tính răn đe do khả năng bị ô nhiễm phóng xạ, thì theo ông, bom nhiệt áp siêu mạnh rất có thể sẽ được sử dụng bởi những “cái đầu nóng” của các tướng lĩnh từ các quốc gia khác nhau.

Kẻ giết người không thương tiếc

Gần đây, với sự ra đời của bom có độ chính xác cao, mối quan tâm đến vụ nổ thể tích lại được khơi dậy. Bom được dẫn đường và lái dẫn hiện đại có khả năng tiếp cận mục tiêu từ hướng mong muốn và theo một quỹ đạo nhất định. Và nếu nhiên liệu được phun bởi một hệ thống thông minh có khả năng thay đổi mật độ, cấu hình của đám mây nhiên liệu theo một hướng nhất định và kích nổ tại một số điểm nhất định, thì có thể tạo ra bom với sức mạnh chưa từng có.

Năm 1976, Liên Hợp Quốc đã thông qua một nghị quyết gọi vũ khí nhiệt áp là “phương tiện chiến tranh vô nhân đạo, gây ra đau khổ quá mức cho con người”. Tuy nhiên, tài liệu này không bắt buộc và không trực tiếp cấm sử dụng bom nhiệt áp. Đây là lý do tại sao thỉnh thoảng lại có tin sử dụng “bom chân không” trên các phương tiện truyền thông. Và mặc dù việc đó không được thực hiện bằng vũ khí hóa học, cộng đồng quốc tế đang yêu cầu cấm sử dụng vũ khí nhiệt áp trong các thành phố.