Thanh tra TP Cần Thơ kết luận, việc chỉ định thầu của CDC Cần Thơ có dấu hiệu cố ý lựa chọn sản phẩm của Công ty Việt Á và chỉ định Công ty Hợp Nhất thực hiện gói thầu nhằm hợp thức hóa hồ sơ mua sắm, xây dựng giả, không tham khảo giá thị trường dẫn đến chênh lệch giá gây thiệt hại ngân sách Nhà nước. Đơn vị này kiến nghị chuyển cơ quan công an tiếp tục điều tra, làm rõ những sai phạm. 

Trong Thông báo Kết luận thanh tra về việc “Mua sắm và sử dụng các trang thiết bị, vật tư, phương tiện phòng chống dịch, các loại xét nghiệm chẩn đoán nhanh và xét nghiệm sinh học phân tử RT-PCR xác định Covid-19 tại Sở Y tế và cơ quan, đơn vị có liên quan”, Thanh tra TP Cần Thơ nêu rõ, CDC Cần Thơ thực hiện 7 gói thầu mua sắm sinh phẩm, hóa chất, vật tư tiêu hao, trong đó 5 gói thầu đã làm thủ tục thanh toán, 2 gói thầu tạm dừng thanh toán (đã thực hiện các bước theo quy trình chỉ định thầu). Đơn vị được chỉ định thầu là Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất. Kết quả thanh tra tại CDC Cần Thơ ghi nhận nhiều hạn chế, sai phạm.

Việc lựa chọn sản phẩm Lightpoweri SARS-CoV-2 1stRT-PCR Plus Kit do Công ty Việt Á sản xuất để làm căn cứ đề xuất kinh phí, phê duyệt dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhưng không nêu được căn cứ đề xuất nhu cầu về chủng loại, đặc tính kỹ thuật, công nghệ sản xuất, mức độ tương thích với máy móc thiết bị đang sử dụng và so sánh hiệu quả giữa các loại kit xét nghiệm đang có trên thị trường. Trong khi tại cùng thời điểm, Bộ Y tế đã có nhiều văn bản công bố nhiều sản phẩm Kit xét nghiệm PCR (trong nước và nhập khẩu) để các cơ sở y tế tham khảo làm căn cứ mua sắm. Mặt khác, theo báo cáo của CDC Cần Thơ, năm 2020 đơn vị có thiết bị xét nghiệm hiệu Biorad CFX 96 tương thích với nhiều loại sinh phẩm xét nghiệm nhưng không được Hội đồng khoa học công nghệ đánh giá, xem xét, so sánh giá giữa các sản phẩm mà quyết định đề xuất sản phẩm của Công ty Việt Á.

Một hạn chế khác được thanh tra chỉ ra là, một số gói thầu không có hồ sơ dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu; việc áp giá thiết bị theo chứng thư thẩm định giá không phù hợp về thời gian. Chứng thư thẩm định giá chưa phản ánh chính xác giá so với giá thị trường (Thẩm định viên chỉ sử dụng một phương pháp thẩm định giá khi không đủ điều kiện) dẫn đến việc xây dựng đơn giá dự thầu chưa đảm bảo chính xác, khách quan. Hơn nữa, việc thuê đơn vị tư vấn thẩm định giá do CDC Cần Thơ tự thực hiện, không có quyết định chỉ định thầu và không đưa vào kế hoạch lựa chọn nhà thầu để trình Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt.

CDC Cần Thơ cũng lập hồ sơ mời thầu không nêu tiêu chuẩn đánh giá theo Mẫu số 2 ban hành kèm theo Thông tư số 11/2015/TT-BKHĐT ngày 27/10/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về quy định chi tiết lập hồ sơ yêu cầu đối với chỉ định thẩu, chào hàng cạnh tranh. Mặt khác, trong quá trình đánh giá hồ sơ đề xuất của Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất, kết quả kiểm tra chất lượng thành phẩm và hướng dẫn sử dụng nêu sản phẩm là LightPoweriVASARS-CoV-2 1stRT-PCR kit mã code VA.A02-055H là không đúng theo bảng chào giá là LightPoweriVASARS-CoV-2 1stRT-PCR Plus Kit mã code VA.A02-055G. Do đó, hồ sơ không đáp ứng về tính năng kỹ thuật nhưng vẫn được tổ chuyên gia đấu thầu và tổ thẩm định đề xuất trúng thầu và được Giám đốc CDC Cần Thơ phê duyệt Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất trúng thầu là không đúng quy định của Luật Đấu thầu năm 2013, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ.

Thời gian CDC Cần Thơ ký kết thực hiện hợp đồng cũng không đảm bảo theo Quyết định số 1531/QĐ-UBND ngày 03/8/2020 của UBND thành phố về việc phê duyệt dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu và CDC Cần Thơ nghiệm thu, thanh toán cho nhà thầu là Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất (Công ty Hợp Nhất) không đúng chủng loại Kít xét nghiệm, dẫn đến thanh toán vượt quy định. Việc chỉ định thầu của CDC Cần Thơ có dấu hiệu cố ý lựa chọn sản phẩm của Công ty Việt Á và chỉ định Công ty Hợp Nhất thực hiện gói thầu nhằm hợp thức hóa hồ sơ mua sắm, xây dựng giả không tham khảo giá thị trường dẫn đến chênh lệch giá gây thiệt hại ngân sách Nhà nước.

Có gói thầu được CDC Cần Thơ lập hồ sơ yêu cầu quy định về năng lực và kinh nghiệm chưa đúng quy định tại Mục 2 Chương II Mẫu số 02 ban hành kèm theo Thông tư số 11/2015/TT-BKHĐT ngày 27/10/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định chi tiết lập hồ sơ yêu cầu đối với chỉ định thầu, chào hàng cạnh tranh, dẫn đến việc đánh giá hồ sơ đề xuất của Công ty Hợp Nhất đáp ứng về năng lực và kinh nghiệm trong khi theo hồ sơ đề xuất thì nhà thầu này không đủ tiêu chuẩn để thực hiện gói thầu. Ngoài ra, Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất chưa cung cấp hàng hóa theo đúng các điều khoản nêu trong hợp đồng, tuy nhiên CDC Cần Thơ căn cứ vào các biên bản mượn hàng trước đó làm cơ sở xác nhận giá trị khối lượng công việc hoàn thành và thực hiện nghiệm thu thanh lý hợp đồng để thanh toán cho nhà thầu là không đúng quy định pháp luật tại Điều 95, Điều 99 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn thầu.

Ngoài ra, đến thời điểm thanh tra, CDC Cần Thơ còn mượn hàng chưa làm thủ tục thanh toán và thủ tục đấu thầu tổng giá trị hơn 7,3 tỷ đồng (gói số 1) và Gói thầu Mua bộ trang thiết bị chẩn đoán Sinh phẩm in vitro phát hiện RNA của vi rút Corona (SARS-CoV-2) và hóa chất tách chiết DNA/RNA từ vi rút: giá đề nghị phê duyệt tới hơn 10,6 tỷ đồng (gói số 2).

Thanh tra TP Cần Thơ chỉ rõ, để xảy ra những hạn chế, thiếu sót nêu trên, trách nhiệm thuộc về Giám đốc CDC Cần Thơ; Hội đồng Khoa học công nghệ cơ sở; Tổ thẩm định, Tổ chuyên gia xét thầu và các cá nhân tham mưu thực hiện gói thầu. Ngoài ra, còn có trách nhiệm của đơn vị thẩm định giá được CDC Cần Thơ chỉ định thầu thực hiện thẩm định giá các gói thầu mua sắm tại CDC Cần Thơ và trách nhiệm có liên quan của lãnh đạo Sở Tài chính, Phòng thẩm định và cá nhân trực tiếp thẩm định hồ sơ dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

Thanh tra TP Cần Thơ kiến nghị UBND Thành phố chuyển cơ quan Công an tiếp tục điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật nhiều nội dung. Trong đó, có 5 gói thầu mua sắm Kit xét nghiệm của Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á sản xuất do CDC Cần Thơ chỉ định thầu, có dấu hiệu cố ý lựa chọn sản phẩm của Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á.

Trong Thông báo Kết luận thanh tra về việc “Mua sắm và sử dụng các trang thiết bị, vật tư, phương tiện phòng chống dịch, các loại xét nghiệm chẩn đoán nhanh và xét nghiệm sinh học phân tử RT-PCR xác định Covid-19 tại Sở Y tế và cơ quan, đơn vị có liên quan”, Thanh tra TP Cần Thơ còn nêu rõ nhiều hạn chế, thiếu sót, sai phạm về việc mua sắm của Sở Y tế thành phố và một số bệnh viện công lập trên địa bàn./.