Đào tẩu

Fritz Hans Werner Schmenkel sinh ngày 14/2/1916 tại thị trấn nhỏ bé Varzovo gần thành phố Stettin (nay là Szczecin ở Ba Lan). Cha của Fritz là thành viên của Đảng Cộng sản Đức, bị giết năm 1932 khi máy bay của Đức Quốc xã tấn công một cuộc họp của chi bộ đảng. Shmenkel - khi đó là thành viên của tổ chức thanh niên Cộng sản - thề sẽ trả thù cho cái chết của cha mình.

Lớn lên, chàng thanh niên Shmenkel làm việc tại một nhà máy gạch và năm 1938, được gọi phục vụ trong quân đội phát xít Đức. Khai bệnh để trốn đi lính, nhưng bị các bác sĩ phanh phui, Shmenkel đã bị kết án hai năm lao động cải tạo. Khi Đức Quốc xã tấn công Liên Xô, Shmenkel hiểu đây là lúc có thể giúp "những người lao động Xô viết" trong cuộc chiến chống Hitler. Tuyên bố sẵn sàng phục vụ quân đội và sau khi hoàn thành khóa học "chỉ huy sơ cấp", vào mùa thu năm 1941, Shmenkel cùng sư đoàn bộ binh số 186 được điều sang Liên Xô.

Chân dung Anh hùng Liên Xô Fritz Schmenkel; Nguồn: fishki.net

Có mặt tại Mặt trận phía Đông, Shmenkel phải đối mặt với vấn đề làm thế nào để chạy sang phía người Nga? Thấy anh trong bộ quân phục của Đức, người Nga sẽ bắn, anh lại không biết ngôn ngữ! Lang thang trong rừng và sống sót nhờ ăn rễ cây, Shmenkel đã đến làng Podmoshye ở quận Yartsevo (vùng Smolensk), gõ cửa và nói với bà lão ra mở cửa: Lenin! Stalin! Thalmann! Nấp dưới lòng đất 3 tháng, Fritz lên kế hoạch đi gặp du kích, nhưng lại bị bắt.

Ngày 17/2/1942, các du kích của biệt đội “Cái chết cho Chủ nghĩa phát xít” vào làng Kurganovo (Smolensk), đã rất ngạc nhiên khi phát hiện một người lính Đức Quốc xã bị giam trong một ngôi nhà. Người chủ nhà sợ hãi cho biết, anh ta là một người Đức đào ngũ, đã trốn ở một làng bên cạnh từ tháng 11 năm ngoái, nhưng bị một đội tuần tra bắt được và đưa về đây.

Cái đầu giá 2.000 mark

Các du kích quân lúc đầu không tin, đã thẩm vấn đi thẩm vấn lại Shmenkel, thậm chí còn dọa bắn. Một người Đức bất ngờ chống lại Quốc trưởng của mình? Y giả vờ gây lòng tin để làm gián điệp? Người lính Đức cố gắng giải thích anh ta ủng hộ Liên Xô, chống Đức quốc xã, căm thù Hitler. Shmenkel học tiếng Nga, nói rằng năm 1933, 5 triệu người ở Đức đã bỏ phiếu cho đảng Ernst Thalmann, không phải tất cả người Đức đều bị Hitler ru ngủ.

Cuối cùng, người tù binh đã thuyết phục được người chỉ huy du kích trao vũ khí cho anh ta. Trong trận chiến đấu đầu tiên, Shmenkel bắn hạ một xạ thủ trung liên Đức đang bắn vào quân du kích. Tháng 8/1942, ngụy trang thành lính Đức, Shmenkel đã một mình bắt giữ và đưa về biệt đội 11 cảnh sát địa phương từ các "đơn vị phụ trợ" phục vụ quân Đức.

Bia vinh danh Fritz Schmenkel tại Minsk; Nguồn: fishki.net

Khi sương muối nghiêm trọng xảy ra vào mùa đông, nhiều chiến sĩ du kích chết vì thiếu thức ăn, Fritz đã dũng cảm dẫn xe ngựa chở đầy bánh mì và khoai tây qua trước mũi các chiến binh Đức. Trong biệt đội, người lính Đức này được kính trọng và được gọi là "Ivan Ivanovich". Bộ tư lệnh quân Đức đã in tờ rơi “Truy nã kẻ phản bội Fritz Schmenkel. Người Nga hỗ trợ trong việc bắt giữ Schmenkel được thưởng 8ha đất, lính Đức - 2.000 mark, và hai tháng nghỉ phép ở nhà”.

Chết vì lẽ phải

Tháng 3/1943, các đơn vị du kích liên kết được với quân đội Liên Xô đang tấn công, lúc đó Shmenkel đã được trao tặng Huân chương Cờ Đỏ. Sau khi được đào tạo trong một trường trinh sát, Shmenkel được bổ nhiệm làm phó chỉ huy nhóm phá hoại và trinh sát mang tên "Chiến trường". Shmenkel được tung vào hậu phương quân Đức và với sự liều lĩnh và dũng cảm đặc trưng của mình, đã hoàn thành một số nhiệm vụ quan trọng. Đáng tiếc, vào tháng 1/1944, Shmenkel bị bắt gần Minsk do một kẻ phản bội chui vào hàng ngũ những người du kích Bêlarut.

Fritz Schmenkel bị đưa ra tòa và vào ngày 22/2 bị bắn tại nghĩa trang Minsk với tội danh "phản bội Quốc trưởng và nước Đức vĩ đại". Từ nhà tù, anh đã kịp gửi một lá thư sau đó được chuyển cho người vợ: Tha lỗi cho anh vì những rắc rối anh đã gây ra cho em. Chúng sẽ hành quyết anh, anh sẵn sàng chết, anh chết vì lẽ phải.

"Một người không bắn"

Trong bộn bề của chiến tranh, chiến công của người lính Đức Quốc xã trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại đã bị lãng quên. Chỉ vào những năm 1960, tài liệu về những chiến công của ông trong kho lưu trữ của Liên Xô mới được tiết lộ. Theo sắc lệnh của Đoàn chủ tịch Liên Xô tối cao Liên Xô ngày 6/10/1964, Fritz Schmenkel đã được truy tặng Anh hùng Liên Xô và Huân chương Lênin "vì đã tham gia tích cực vào phong trào du kích và thể hiện chủ nghĩa anh hùng, lòng dũng cảm".

Phong bì vinh danh Fritz Schmenkel của bưu điện Liên Xô; Nguồn: fishki.net

Một con đường ở thành phố Nelidovo và một phố ở Đông Berlin được mang tên Fritz Schmenkel (nhưng sau sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở CHDC Đức, người ta đã đổi tên thành Reinsteinstr). Ở Minsk, tại Quảng trường Tự do, đến nay, vẫn có thể nhìn thấy một tấm biển trên tòa nhà cũ của cơ quan tình báo Đức Quốc xã (SD), với dòng chữ: “Tại tòa nhà này vào tháng 2/1944, công dân Đức Fritz Schmenkel - một người tham gia tích cực cuộc đấu tranh chống phát xít, đã bị đao phủ phát xít kết án tử hình".

Người Nga sẽ mãi khắc cốt ghi xương có bao nhiêu thường dân, phụ nữ, trẻ em và người già bị treo cổ, bị đốt cháy, bị chết đói, bị đầu độc bởi những kẻ giết người - những kẻ từng chiếm đóng Liên Xô trong những năm 1941-1945. Nhưng xin nhớ một điều khác, theo lời một bài hát của nhà thơ-nhạc sĩ-nghệ sĩ tài danh Vladimir Semenovich Vysotsky - đã “có một người không bắn”. Trường hợp của người lính Đức Quốc xã, Anh hùng Liên Xô Fritz Schmenkel - người đã hiến dâng cuộc sống của mình cho đất nước Nga, là độc nhất vô nhị - đó là lý do tên tuổi của ông không bao giờ bị lãng quên ở xứ sở Bạch Dương./.