Dầm mưa dãi nắng suốt nửa năm trời mới làm ra được hạt muối, tuy nhiên diêm dân ở Bạc Liêu luôn phải chịu cảnh được mùa, mất giá do không có kho dự trữ muối chờ giá lên. Trong khi đó dự án Kho dự trữ muối Quốc gia được khởi công từ nhiều năm nay rồi sau bỏ hoang phế cho đến giờ khiến cho bà con làm muối mòn mỏi, chờ đợi.

Đứng trước cả một bãi đất trống rộng lớn giờ mọc đầy cỏ, cây hoang dại, nếu cách đây hơn 6 năm, khi Dự án Kho dự trữ muối Quốc gia được khởi công đã đem lại bao niềm vui, hy vọng cho diêm dân Bạc Liêu, thì giờ đây lại là nỗi bức xúc của bà con mỗi khi nhắc đến.

Ông Nguyễn Tuấn Kiệt ở xã Điền Hải, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu bộc bạch, dự án bỏ hoang hóa cũng đã 6 năm. Người dân cũng như chính quyền xã rất bức xúc và kiến nghị nhưng đến nay dự án vẫn án binh bất động.

Kho Dự trữ Muối Quốc gia thời điểm khởi công.

Dự án Kho dự trữ muối Quốc gia được khởi công từ cuối năm 2012 tại xã Điền Hải, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu và dự kiến hoàn thành vào năm 2014. Dự án có quy mô 9 kho đơn, với sức chứa 1.000 tấn/kho, tổng vốn đầu tư hơn 38 tỷ đồng do Công ty TNHH MTV Muối Việt Nam làm chủ đầu tư.

Việc xây Kho dự trữ muối Quốc gia được lãnh đạo tỉnh Bạc Liêu đánh giá rất thiết thực, vì được xây dựng tại vùng trọng điểm sản xuất muối lớn nhất ĐBSCL. Địa điểm đặt kho dự trữ có hạ tầng đường thủy và đường bộ rất thuận tiện. Khi dự án hoàn thành sẽ tác động tích cực đến việc sản xuất muối của địa phương.

Tuy nhiên, đến tháng 4/2013, công trình sau khi đã san lấp mặt bằng, hoàn thành phần móng các kho 1, 2, 4, 5, 6 với tổng giải ngân đã đạt 12,7 tỷ đồng đã ngưng thi công cho đến nay.

Nguyên nhân được xác định do thực hiện Quyết định 162/QĐ-TTg ngày 15/1/2013 về việc chuyển giao nhiệm vụ dự trữ Quốc gia mặt hàng muối ăn từ Bộ NN&PTNT về Bộ Tài chính quản lý. Do đó, Dự án được Bộ NN&PTNT bàn giao nguyên trạng về Tổng cục Dự trữ Nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính để tiếp tục thực hiện.

Tuy nhiên, sau đó Tổng cục Dự trữ Nhà nước không tiếp tục triển khai thực hiện Dự án do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân khó khăn về công tác quản lý.

Theo Tổng cục Dự trữ Nhà nước, nếu Dự án này tiếp tục đầu tư xây dựng sẽ không phù hợp với địa bàn quản lý của đơn vị dự trữ gần nhất là Cục dự trữ Nhà nước khu vực Tây Nam bộ, bởi nếu tính về địa lý thì khoảng cách từ Cục dự trữ Nhà nước khu vực Tây Nam bộ đến Kho dữ trữ muối này là hơn 200km.

Ông Dương Thành Trung, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu cho biết, sau nhiều năm dự án ngừng thi công, tỉnh có đặt vấn đề với Trung ương và đã có văn bản chính thức đề nghị Trung ương theo 2 hướng: Trung ương tiếp tục đâu tư để đáp ứng nhu cầu có Kho dự trữ muối Quốc gia trên địa bàn. Hoặc là Trung ương bàn giao về cho địa phương để địa phương tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hoặc xây dựng tiếp. Gần đây, chính thức Trung ương đã có ý kiến giao dự án lại cho địa phương”, ông Trung cho biết.

Cũng theo ông Dương Thành Trung, mặc dù đã nhận chuyển giao nguyên trạng Dự án Kho dự trữ muối Quốc gia từ Tổng cục dự trữ Nhà nước sang để địa phương tiếp tục đầu tư, quản lý và khai thác sử dụng, nhưng từ năm ngoái đến nay, địa phương vẫn chưa khởi động được Dự án do không có nguồn vốn. UBND tỉnh Bạc Liêu đã có văn bản đề nghị Tổng cục dự trữ Nhà nước, báo cáo Bộ tài chính xem xét, hỗ trợ bổ sung phần vốn còn lại để có thể thực hiện đầu tư kết thúc dự án nhằm đảm bảo mục tiêu và hiệu quả đầu tư.

Ông Lương Ngọc Lân, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bạc Lieu cho biết, vào mùa mưa, gặp lúc giá cả xuống thấp, diêm dân Bạc Liêu gặp rất nhiều khó khăn trong khâu bảo quản cũng như tiêu thụ muối.

Nếu dự trữ muối theo phương pháp truyền thống thì tỷ lệ hao hụt khoảng 10% nhưng cũng không đủ kho để dự trữ. Hiện tại, trong khi chờ đợi nguồn vốn để tiếp tục xây dựng Kho dự trữ muối, Bạc Liêu đang triển khai nhiều giải pháp để năng chất lượng hạt muối, giảm giá thành sản xuất nhằm gỡ khó cho diêm dân.

"Sở NN&PTNT đã tham mưu cho UBND tỉnh hỗ trợ một phần kinh phí để nạo vét hệ thống kênh mương, tạo điều kiện cho người dân lấy nước làm muối. Sở cũng đẩy mạnh công tác khuyến diêm để chuyển giao công nghệ trải bạt trên nền sân kết tinh, với mục đích chuyển đổi sản xuất muối đen thành muối trắng có năng suất cao”, ông Lân cho hay.

Bạc Liêu là một trong những địa phương có diện tích sản xuất muối lớn của cả nước. Hiện tỉnh có gần 1.700 ha diện tích sản xuất muối, với sản lượng hàng năm hơn 100.000 tấn. Muối Bạc Liêu đã được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và công nghệ chứng nhận bảo hộ chỉ dẫn địa lý.

Theo Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh Bạc Liêu, đến năm 2020 diện tích muối sẽ giảm 500 ha và tiếp tục sẽ giảm trong giai đoạn tiếp theo. Nếu Kho dự trữ muối chậm hoàn thành và không có giải pháp để giảm bớt khó khăn, nâng thu nhập cho diêm dân thì trong tương lai, Bạc Liêu khó có thể giữ được nghề làm muối truyền thống./.