Hội thảo khoa học cấp quốc gia 80 năm "Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943-2023) - Khởi nguồn và động lực phát triển" đã diễn ra vào sáng 27/2 tại Hà Nội. Hội thảo quy tụ khoảng 300 đại biểu dự trực tiếp, tại 63 điểm cầu ở các tỉnh/thành trên cả nước. 

Trước hội thảo, Ban Tổ chức đã nhận được 173 tham luận gửi đến và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã tập hợp, in thành kỷ yếu. "Đây là minh chứng sinh động, rõ nét, khẳng định vai trò, tầm quan trọng, sức ảnh hưởng to lớn của Đề cương về văn hóa Việt Nam và ý nghĩa thiết thực của Hội thảo hôm nay", Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nói.

Tại hội thảo, các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học đã cùng phân tích và khẳng định giá trị lý luận, nguyên tắc cốt lõi, giá trị thực tiễn của Đề cương về văn hóa Việt Nam, đề xuất nhiều giải pháp kế thừa, phát huy giá trị Đề cương trong bối cảnh mới.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết, Hội thảo khoa học cấp quốc gia: "80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943-2023) - Khởi nguồn và động lực phát triển" đã hoàn thành chương trình và các mục tiêu, yêu cầu đề ra.

"Hội thảo hôm nay cùng với thành quả nghiên cứu và những tư liệu lịch sử đã công bố, thêm một lần nữa chứng minh và khẳng định giá trị to lớn, toàn diện của Đề cương về văn hóa Việt Nam đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc ta dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Sự ra đời của Đề cương đã kịp thời đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn cách mạng; thể hiện ý chí, nguyện vọng của cả dân tộc, trở thành ngọn cờ tập hợp, cổ vũ nhân dân ta, nhất là giới trí thức, văn nghệ sĩ hăng hái tham gia sự nghiệp cách mạng của Đảng; đóng góp quan trọng làm nên thắng lợi lịch sử của Cách mạng tháng Tám năm 1945; sau đó là chiến thắng Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" năm 1954 và đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước; đưa đất nước ta ngày càng vững vàng trên hành trình đổi mới và phát triển"- ông Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh với những luận điểm khoa học và thuyết phục, Đề cương có ý nghĩa lý luận sâu sắc, mang tầm thời đại, có vai trò là “cương lĩnh” đầu tiên của Đảng về văn hóa, là sự khai phá mở đường, là nền tảng lý luận về văn hóa của Đảng. Thực tiễn đã khẳng định những đóng góp quan trọng của Đề cương đối với việc hình thành và phát triển nền văn hóa Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Dưới ánh sáng của Đề cương, Đảng, Nhà nước, Nhân dân ta, trong đó có đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ đã dày công xây dựng nền văn hóa mới, đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện, nhất là trên các lĩnh vực: khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo; văn học - nghệ thuật…

Trên cơ sở đánh giá một cách khoa học, toàn diện và khẳng định những quan điểm cốt lõi của Đề cương đến nay vẫn còn nguyên giá trị lý luận, thực tiễn, Hội thảo đã phân tích và chỉ rõ quá trình vận dụng, kế thừa, phát huy, phát triển các giá trị cốt lõi của Đề cương để hoàn thiện đường lối văn hóa của Đảng trong suốt 80 năm qua. Trên cơ sở kiên định, nhất quán những quan điểm nền tảng của Đề cương, qua từng giai đoạn lịch sử, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng, Đảng đã kịp thời điều chỉnh, bổ sung và phát triển tư duy lý luận, nâng cao năng lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn.

Qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, nghị quyết các kỳ Đại hội Đảng và các nghị quyết chuyên đề về văn hóa, văn nghệ; từ định hướng chiến lược của Đề cương, nhất là ba nguyên tắc: "dân tộc hóa", "đại chúng hóa", "khoa học hóa", Đảng đã nhận thức ngày càng sâu sắc và đầy đủ hơn về bản chất, ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng của văn hóa trong đời sống xã hội, trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Đảng ta khẳng định: văn hóa phải thực sự là "nền tảng tinh thần" vững chắc của xã hội, là "sức mạnh nội sinh quan trọng" trong sự phát triển của đất nước.

Đảng chủ trương xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thống nhất trong đa dạng của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, với các đặc trưng dân tộc, dân chủ, khoa học và nhân văn. Trong lý luận cũng như thực tiễn, văn hóa ngày càng được coi trọng, đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội, là nhân tố điều tiết, đóng vai trò quan trọng đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Đảng ta nhận thức ngày càng toàn diện hơn về con người, khẳng định con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của cách mạng, của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời nhấn mạnh, phát triển văn hóa vì sự hoàn thiện nhân cách con người và xây dựng con người để phát triển văn hóa. Trong xây dựng văn hóa, trọng tâm là chăm lo xây dựng con người có nhân cách, lối sống tốt đẹp.

Trên cơ sở khẳng định giá trị, ý nghĩa to lớn của Đề cương văn hóa Việt Nam; Hội thảo đã tập trung phân tích yêu cầu, nhiệm vụ, khả năng và giải pháp tiếp tục nghiên cứu, kế thừa và phát triển các quan điểm của Đề cương vào thực tiễn xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển văn hóa, tạo hành lang pháp lý để khơi thông mọi tiềm năng, nguồn lực cho phát triển văn hóa dưới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước.

Tập trung thể chế hóa nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 về Tiếp tục thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và phát biểu chỉ đạo rất quan trọng, sâu sắc, toàn diện của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, ngày 24/11/2021.

Huy động và phát huy hiệu quả các nguồn lực của nhà nước, doanh nghiệp và xã hội, cả trong nước và ngoài nước cho phát triển văn hóa. Chú trọng chăm lo xây dựng văn hóa trong Đảng, trong các cơ quan nhà nước và các đoàn thể; trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức có năng lực, có phẩm chất đạo đức, tận tụy, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân…

Ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, công chức, đảng viên. Coi trọng xây dựng văn hóa trong kinh tế, phát huy vai trò chủ thể, là trung tâm của con người trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa doanh nhân với ý thức tôn trọng pháp luật, giữ chữ tín, cạnh tranh lành mạnh, vì sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Nhìn lại lịch sử 80 năm qua, có thể khẳng định, Đề cương về văn hóa Việt Nam đã trở thành một phần quan trọng trong đời sống chính trị, văn hóa của dân tộc ta. Giá trị lớn lao và sức sống bền vững của Đề cương đã để lại cho chúng ta những bài học quý báu.

“Những bài học sâu sắc đặt ra sau 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam cho chúng ta niềm tin vững chắc rằng, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc sẽ là nguồn động lực lớn lao để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục đoàn kết một lòng, ra sức cống hiến trí tuệ, tài năng, đưa dân tộc ta đến những thắng lợi vẻ vang”, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định./.