11 giờ trưa, trời hửng nắng sau trận mưa rào, từng tốp phạm nhân ở Trại giam Suối Hai, Ba Vì (Hà Nội) trở về từ khu sản xuất, lặng lẽ rửa chân tay, chuẩn bị giờ cơm trưa. Nguyễn Quốc Cương, 50 tuổi có dáng người khắc khổ, ánh mắt mệt mỏi khi tiếp xúc với phóng viên.

Từng là một thanh tra giao thông ở huyện Thanh Trì, Hà Nội, do không làm chủ được mình trước cám dỗ, Nguyễn Quốc Cương đã phạm tội. 5 năm đủ để người đàn ông này nhận ra được những tội lỗi một thời.

"Môi trường cải tạo tôi cũng nhận rõ tội lội mình gây ra. Được ban lãnh đạo Trại giam Suối Hai giúp đỡ tôi đã cải tạo tốt, khi được đặc xá tôi về sẽ cố gắng làm người tốt cho xã hội" - Nguyễn Quốc Cương chia sẻ.

Phạm nhân Trần Thanh Tùng, 41 tuổi, ở Thanh Xuân, Hà Nội cũng cùng hoàn cảnh như vậy. Nhận án phạt tù 4 năm vì tội giả mạo trong công tác, điều mà phạm nhân này ăn năn nhất chính là khiến cho gia đình phải buồn khổ về tội lỗi do mình gây ra: "Khi đi thụ án, gia đình cũng rất buồn nhưng cũng dặn dò mình phạm tội thì cố gắng cải tạo, khắc phục hậu quả, cố gắng sau này ra tù sẽ là người tốt không tái phạm nữa."

Ăn năn, hối hận về những việc đã làm trong quá khứ là điểm chung nhất của các phạm nhân ở Trại giam Suối Hai có trong danh sách đặc xá lần này. Những phạm nhân chưa được xét đặc xá như Lê Trung Hiếu, 41 tuổi ở Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh bị phạt tù 16 năm về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản cũng có thời gian ý thức hơn về những sai lầm trong quá khứ, từng khiến cả chục gia đình tan nát mất hết tài sản vì thủ đoạn lừa đảo của Hiếu. Dù nẻo về còn xa, Lê Trung Hiếu cam kết sẽ cố gắng cải tạo tốt, để đủ điều kiện được xem xét đặc xá lần sau.  

Phạm nhân Lê Trung Hiếu tâm sự: "9 năm trong này, thời gian rất lâu. Mình suy nghĩ nhiều về sai phạm trong quá khứ của mình. Thực ra gia đình là người khổ nhất, bản thân mình làm thì mình chịu nhưng mình lại mang đến khổ đau, buồn bã cho gia đình."

Trại giam Suối Hai, Ba Vì (Hà Nội) do Bộ Công an quản lý hiện đang giam giữ khoảng 2.400 phạm nhân. Trong dịp xét đặc xá lần này, 38 trường hợp sẽ được đề nghị đặc xá. Gần hai tháng nay, ban lãnh đạo Trại đang tập trung rà soát các trường hợp đủ điều kiện được đặc xá, làm chặt từ cơ sở không để lọt, cũng như bỏ sót. Từng hồ sơ đều được rà soát, đánh giá kỹ trước khi trình lên tổ thẩm định liên ngành. Thượng tá Bùi Đăng Toản, Phó Giám thị Trại giam Suối Hai, Cục cảnh sát Quản lý trại giam, Cơ sở giáo dục bắt buộc, Trường giáo dưỡng, Bộ Công an, cho biết: Nhiều phạm nhân do thời hạn chấp hành án phạt tù lâu năm nên việc hoàn chỉnh hồ sơ cũng gặp khó khăn.

"Nơi cư trú của người được đặc xá có thay đổi do thay đổi địa giới hành chính ở các địa phương. Nên người đặc xá khi có đơn xin về là không đúng địa phương đó nên phải điều chỉnh. Trại giam Suối Hai có 4 trường hợp phải điểu chỉnh lại cho đúng quy định đặc xá" - Thượng tá Bùi Đăng Toản cho hay. 

Điều kiện đặc xá năm nay cơ bản giống như năm trước, các trường hợp được đặc xá phải không làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và phải cải tạo tiến bộ. Điều kiện đặc xá của các trường hợp phạm tội bình đẳng như nhau, không phân biệt phạm tội gì. Tuy nhiên, tội phạm kinh tế, tham nhũng phải thực hiện xong nghĩa vụ, trách nhiệm dân sự mới được đặc xá. Điểm mới lần này là diện đặc xá được bổ sung thêm trường hợp Nhà giáo nhân dân, Nghệ sỹ nhân dân, Nghệ nhân nhân dân.

Đặc xá đối với người phạm tội là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, thể hiện tính nhân văn, nhân đạo, khoan hồng đối với người phạm tội, để họ sớm trở về đoàn tụ với gia đình, làm lại cuộc đời. Phần lớn các trường hợp đặc xá trở về nơi cư trú làm ăn lương thiện, tỷ lệ tái phạm tội chỉ chiếm 0,06%./.