Mới có 1% DN vừa và nhỏ tiếp cận sàn

Thực tế thời gian qua, số DN lên sàn (bao gồm niêm yết và đăng ký giao dịch) trong thời gian qua còn rất hạn chế. Vẫn còn nhiều DN quy mô lớn đứng ngoài sàn bởi nhiều lý do khác nhau. Điều này khiến TTCK không có thêm hàng hóa mới, nhà đầu tư không có thêm lựa chọn để đầu tư. Bên cạnh nguyên nhân khách quan là khó khăn của kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước, còn xuất phát từ nguyên nhân chủ quan từ phía các DN và các thành viên tham gia thị trường.

Ông Nguyễn Trung Đức, đại diện Hiệp hội DNVVN Việt Nam cho hay, hiện Hiệp hội có hơn 65.000 DN thành viên đang hoạt động trong hiệp hội. Nhưng trong đó chỉ có hơn 650 DN (chiếm trên 1%) đã niêm yết hoặc đang trong giai đoạn tiến hành đăng ký giao dịch trên sàn UpCom để chuẩn bị niêm yết. “Khoảng 85% tổng vốn hóa trên TTCK đang rơi vào một nhóm DN lớn, còn nhóm DN vừa và nhỏ chỉ chiếm số lượng khiêm tốn. Nguyên nhân là do điều kiện tiên quyết để đại chúng hóa, niêm yết là về vốn điều lệ”, ông Đức nêu thực tế.

Theo ông Nguyễn Viết Việt, Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam, với nền tảng kinh tế vĩ mô đang chuyển biến tích cực, cùng với chủ trương của Chính phủ về xây dựng, phát triển TTCK hoạt động ổn định, minh bạch, bền vững, TTCK Việt Nam được các nhà đầu tư nhận định có nhiều tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn.

“Để tăng quy mô hàng hóa cho thị trường, tăng sức hấp dẫn cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, hướng tới mục tiêu nâng hạng, việc khuyến khích thu hút DN lên sàn chứng khoán tập trung trong thời gian tới là rất cần thiết. Việc tìm ra các giải pháp để gia tăng hàng hóa có chất lượng cho thị trường, giúp nhà đầu tư đa dạng lựa chọn đầu tư, giúp DN có thêm kênh huy động vốn quan trọng, hiệu quả, góp phần nâng hạng TTCK Việt Nam”, ông Việt nêu quan điểm.

Bàn về câu chuyện thúc đẩy DN đại chúng hóa, niêm yết và đăng ký giao dịch trên TTCK, ông Phan Quốc Huỳnh, Phó Chủ tịch thường trực VASB, Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán SBS cho rằng, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các Sở Giao dịch đang tạo mọi điều kiện cho DN thuận lợi lên sàn, tạo điều kiện phát triển cho cộng đồng DN và nhà đầu tư, hướng đến lợi ích chung.

Tuy nhiên, sự trầm lắng về số lượng "tân binh" có nhiều nguyên nhân, đơn cử bản thân DN đang chật vật đối phó với những khó khăn về tài chính để tồn tại. Cùng với đó, các điều kiện lên sàn đang được kiểm soát chặt chẽ hơn, đòi hỏi chất lượng của DN phải thuộc dạng tốt, với báo cáo tài chính sạch sẽ, có lợi nhuận tối thiểu 1-2 năm.

“Sức khỏe nội tại DN là nguyên nhân chính khiến tỷ lệ DN niêm yết trên sàn đang ở mức hạn chế như hiện nay. Trong khi các chính sách, quy định đang rất rộng mở, hỗ trợ tối đa cho DN khi đăng ký niêm yết lên sàn. Ví dụ như các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực chứng khoán đang chủ động xuống từng địa phương để trao đổi, hướng dẫn DN lên sàn, thay vì ngồi một chỗ và chờ DN đến để chọn lọc”, ông Huỳnh đơn cử.

DN vẫn bối rối với TTCK

Là cơ quan đã đưa khá nhiều DN chưa đủ điều kiện lên sàn chứng khoán trong 15 năm qua, ông Bùi Đình Như, Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư và tái cấu trúc DN Việt Nam bày tỏ sự am hiểu nhu cầu, cũng như trăn trở của các DN khi tiếp cận sàn chứng khoán. Do vậy theo ông Như, muốn thức đẩy DN lên sàn, trước tiên phải làm cho chủ DN nhận thức được cơ hội và thách thức.

“Chúng ta vẫn chưa làm cho chủ DN hiểu được tính minh bạch và tác dụng khi lên thị trường chứng khoán, trong khi đây là giải pháp thúc đẩy thị trường lên sàn lâu dài. Cùng với đó, DN chưa nắm được lộ trình cần thiết đó là việc phải tái cấu trúc mới đủ điều kiện lên sàn”, ông Như chỉ ra.

Thực tế ông Như nêu cũng là trăn trở của ông Võ Thanh Tuấn, Trưởng phòng đăng ký chứng khoán, Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD), khi hiện tại nhiều DN cũng như tổ chức phát hành chưa nắm bắt được các quy định khi đăng ký chứng khoán niêm yết. Cụ thể là những quy định và các mốc thời gian trong quá trình niêm yết và đăng ký giao dịch trên thị trường.

“Theo quy định, kể từ ngày Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xác nhận DN là công ty đại chúng, trong vòng 15 ngày kế tiếp DN phải thực hiện đăng ký tại VSD và 15 ngày tiếp theo phải thực hiện đăng ký trên sàn UPCoM. Sau 2 năm đăng ký trên UpCom, nếu DN đủ điều kiện mới có thể niêm yết trên sàn HNX hoặc HOSE. Đối với công ty đại chúng lần đầu chào bán ra công chúng thành công, có thể niêm yết ngay nếu đủ điều kiện trên cơ sơ các quy định và thời hạn đăng ký cũng như chuẩn bị lộ trình cho việc niêm yết”, ông Tuấn gợi mở.