Năm 2021, gia đình ông Trần Bá Đàn, ở tổ dân phố Dũng Cảm, thị trấn Nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình xây dựng ngôi nhà khang trang trị giá 1,8 tỷ đồng. Nhà của ông Đàn xây dựng xong đưa vào sử dụng được 1 năm thì nằm trong diện giải tỏa để làm dự án cao tốc. Khi nghe tin này, gia đình ông Đàn rất lo lắng vì  nhà vừa mới xây chưa lâu, nếu đập bỏ thì rất tiếc. Ông Đàn lên mạng tìm hiểu về những "thần đèn" có thể di chuyển nhà nguyên căn mà không đập bỏ. Gia đình ông quyết định thuê nhóm người thực hiện việc dời chuyển cả ngôi nhà này. Số tiền thuê người di dời ngôi nhà khoảng 300 triệu đồng, ít hơn rất nhiều so với chi phí đập bỏ nhà cũ, xây ngôi nhà mới.

Theo ông Trần Bá Đàn, việc chuyển dời nhà ở mà không phải đập bỏ có thể tiết kiệm được một khoản tiền lớn: “Cá nhân tôi tái định cư tại chỗ và được chính quyền cấp xã, huyện đồng ý, chấp thuận cho phép và tạo điều kiện để tôi tái định cư tại chỗ. Tôi thấy ở đây gần với công việc làm ăn hàng ngày hơn. Tôi tìm được ông Tài “thần đèn” ở thành phố Hồ Chính Minh, ra tận nơi nhìn nhận và nói rằng sẽ di chuyển được ngôi nhà này, sau đó tôi hợp đồng với ông đó để di chuyển nhà. Hiện tại, ngôi nhà đã được di dời rất an toàn, di chuyển từ vị trí cũ đến vị trí mới cách 50m, quá trình di chuyển tôi thấy rất ổn”.

Những ngày cuối tháng 6, nhiều hộ dân ở thị trấn Nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình tập trung cho việc di dời nhà ở đến các khu tái định cư để nhường đất cho dự án cao tốc Bắc - Nam. Việc giải tỏa nhường mặt bằng cho thi công cao tốc là nhiệm vụ cấp bách khi thời hạn 30/6 phải bàn giao toàn bộ mặt bằng cho dự án.

Ngôi nhà của ông Nguyễn Văn Cường ở tổ dân phố Dũng Cảm, thị trấn Nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch trị giá 2 tỷ đồng vừa được "thần đèn" di dời đến vị trí mới cao ráo hơn. 

Ông Cường cũng thuê ông Huỳnh Văn Tài sống ở thành phố Hồ Chí Minh thực hiện việc dời chuyển toàn bộ ngôi nhà. Chi phí cho dịch chuyển vị trí ngôi nhà này là 500 triệu đồng, bao gồm di dời nhà đến vị trí mới cách chỗ cũ 100m, nâng độ cao nền nhà và xoay hướng của ngôi nhà theo yêu cầu của chủ nhà. Theo ông Nguyễn Văn Cường, việc di dời ngôi nhà đến vị trí mới diễn ra thuận lợi, rút ngắn được thời gian hơn so với chờ đợi khu tái định cư hoàn thành và chờ xây nhà mới.  Thuê người di dời vẫn giữ được kết cấu ngôi nhà.

“Mời “thần đèn” ở thành phố Hồ Chí Minh đã ra gặp bà con, trao đổi về cách di chuyển nhà cửa. Qua khảo sát, anh em cũng thống nhất mời ông này về di chuyển nhà. Đến hôm nay đoàn thợ đã di chuyển các ngôi nhà ra các vị trí theo quy định. Trước khi di dời, ngôi nhà của tôi đã đầy đủ các tiện nghi sinh hoạt ổn định cả rồi, nếu di dời chỉ cần dọn dẹp đồ đưa ra ngoài, sau đó thợ đến họ làm, cắt phần móng ngôi nhà rồi di chuyển, thời gian di chuyển mất khoảng 1 tháng”, ông Cường nói.

Ông Huỳnh Văn Tài, 45 tuổi, quê ở Đồng Tháp hiện sống tại thành phố Hồ Chí Minh. Ông được bà con gọi là “thần đèn”. Các hộ dân ở tổ dân phố Dũng Cảm đã thuê ông thực hiện di dời các ngôi nhà ra khỏi hành lang ảnh hưởng của Dự án cao tốc Bắc - Nam qua tỉnh Quảng Bình. Hiện tại, ông Tài cùng nhóm thợ đang khẩn trương hoàn tất việc di dời ngôi nhà cuối cùng tại đây. Mới đây, ông Tài di dời ngôi nhà có diện tích 150m2 đến vị trí mới cách vị trí cũ khoảng 50m và nâng cao nền nhà 3m, ông lấy  tiền công khoảng 280 triệu đồng.

Theo ông Huỳnh Văn Tài, việc di dời những ngôi nhà này đến vị trí mới vẫn đảm bảo kết cấu công trình, giữ nguyên hiện trạng ngôi nhà mà chi phí rẻ hơn rất nhiều so với việc xây nhà mới. Đối với những công trình lớn thì phải có cơ quan chức năng thẩm định, còn đối với những nhà dân thì do 2 bên thỏa thuận và có những cam kết, bảo hành ghi trong hợp đồng.

Ông Huỳnh Văn Tài cho biết thêm: “Nếu đập ngôi nhà đi rồi xây lại thì có thể tốn kém nhiều hơn so với mình di dời ngôi nhà. Chi phí hoàn thiện tất cả cho việc di dời 2 ngôi nhà khoảng 30% giá trị ngôi nhà. Căn nhà di dời lâu nhất ở đây mất khoảng 50 ngày, có những căn nhà tốn 40 ngày hoặc 30 ngày. Khi di dời vào rồi thì phải kết cấu chân cột vào móng mới cho người ta, phải làm chắc chắn và đúng theo quy trình xây dựng”.

Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 đoạn qua địa phận tỉnh Quảng Bình có 3.772 hộ gia đình bị ảnh hưởng. Đa số các hộ dân được tái định cư tại chỗ đã chủ động di dời nhà ở, tài sản trên đất đến vị trí thích hợp để nhường mặt bằng phục vụ dự án. Còn các hộ thuộc diện vào các khu tái định cư thì phải chờ hoàn thiện các khu tái định cư mới bàn giao cho người dân. Sau đó, người dân phải mất thêm thời gian để xây nhà ở trong các khu tái định cư.

Ông Phạm Văn Năm, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Bình cho biết, tỉnh yêu cầu các địa phương thi công ngày đêm để sớm hoàn thành khu tái định cư, bố trí tạm cư cho người dân trong thời gian chờ hoàn thiện các khu tái định cư.

“Hiện nay công việc tập trung chủ yếu vào xây dựng các khu tái định cư, đẩy nhanh tiến độ các khu tái định cư để thuận lợi cho việc bàn giao mặt bằng. Động viên người dân trong diện tái định cư về các phương án tái định cư, vừa rồi tỉnh cũng có chỉ đạo về các địa phương, đề nghị có các phương án tạm cư cho nhân dân và chủ đầu tư, hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng của các địa phương có những hỗ trợ trong chi phí tạm cư theo quy định của nhà nước”, ông Phạm Văn Năm cho hay.