Vào ngày 7/10/2023, lực lượng Hamas đã mở màn cuộc tấn công lớn nhất của mình nhằm vào Israel trong các năm gần đây. Trong đợt đầu, khoảng 5.000 quả rocket đã được Hamas phóng từ dải Gaza vào lãnh thổ Israel, Song song với đó, các nhóm tiến công cơ động của Hamas xâm nhập qua đường bộ vào lãnh thổ Israel.

Các sự kiện này cho thấy Hamas có một tiềm lực quân sự tương đối lớn và mạnh. Đáng lưu ý, cánh quân sự của Hamas được xây dựng trong điều kiện khó khăn và vấp phải sự đe dọa thường trực của đối phương.

Cơ cấu tổ chức của Hamas

Phong trào/chính đảng Hamas (viết tắt của cụm “Harakat al-Muqawama al-Islamiya” có nghĩa là “Phong trào kháng chiến Hồi giáo”) được thành lập vào cuối năm 1987. Họ tuyên bố mục tiêu trở thành lực lượng hủy diệt nhà nước Israel và tạo ra một nhà nước Arab trên tất cả các lãnh thổ của vùng Palestine ủy trị trước đây. Khác với các phong trào và tổ chức Palestine khác, Hamas theo đuổi đường lối cứng rắn trong cách thức đấu tranh chính trị và quân sự.

Ban đầu Hamas chưa phân chia rõ ràng thành các cánh quân sự, chính trị và tư tưởng. Một tổ chức quân sự với đường nét rõ ràng có lẽ chỉ hình thành trong phong trào này vào đầu thập niên 1990. Lực lượng này có tên gọi là Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam. Kể từ đó, các lữ đoàn như thế này thực hiện nhiều hoạt động tấn công khác nhau chống lại Israel.

Nhà nước Palestine (chỉ được công nhận một phần và bao gồm cả dải Gaza) không có nền kinh tế và công nghiệp phát triển. Ngoài ra, từ năm 2007, họ còn bị Israel phong tỏa về mặt kinh tế. Do vậy, dân chúng ở các lãnh thổ Palestine và các tổ chức khác nhau của họ phải dựa nhiều vào sự trợ giúp và nguồn cung từ nước ngoài.

Các nước thân thiện với phong trào Hamas cung cấp cho họ không chỉ viện trợ nhân đạo mà còn cả vũ khí đạn dược. Một số viện trợ dưới dạng sản phẩm hoàn thiện, một số dưới dạng linh kiện xuất khẩu sang vùng lãnh thổ Palestine. Ngoài ra người ta còn thiết lập các kênh cung cấp nguyên liệu thô cho lực lượng này.

Bất chấp các trở ngại nói trên, nhánh quân sự của Hamas duy trì số lượng tương đối cao các đơn vị quân sự và cũng tự nỗ lực cải tiến vũ khí khí tài của mình. Đợt tấn công Israel trong những ngày qua cho thấy Hamas đã cố gắng tích lũy năng lực quân sự và đã tổ chức thành công việc tấn công Israel trên quy mô lớn một cách bất ngờ, gây tổn hại không nhỏ cho quân đội và tình báo của Israel.

Các lữ đoàn chiến đấu

Vì những lý do thực tế, nhánh quân sự của Hamas duy trì tính bí mật và không vội vã tiết lộ thông tin về bản thân. Tuy nhiên đã có một số dữ liệu rò rỉ ra khỏi tổ chức này và Palestine. Ngoài ra, còn có thông tin do các cơ quan tình báo cung cấp về các lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam. Tất cả những thông tin này giúp chúng ta có được bức tranh phác thảo về Hamas.

Theo bản đánh giá thường niên Military Balance (“cân bằng quân sự”), các lữ đoàn chiến đấu của Hamas gồm khoảng 15.000-20.000 người. Các nghiên cứu khác ước tính con số này dao động từ 30.000-40.000 người.

Ngoài bộ phận thường trực, các lữ đoàn này cũng có lực lượng dự bị, với quân số hàng chục ngàn người. Nguồn tình nguyện viên cung cấp nhân lực cho các lữ đoàn này khá dồi dào, do tình trạng khó khăn ở Palestine.

Tình báo nước ngoài chỉ ra rằng cơ cấu các lữ đoàn Hamas không vượt qua cấp đại đội và tiểu đoàn. Tổng cộng, họ có khoảng 27-30 tiểu đoàn và khoảng 100 đại đội. Có thông tin nói rằng họ có các đơn vị hỗ trợ độc lập, như công binh, hậu cần, v.v..

Cho tới gần đây, người ta vẫn tin rằng các lữ đoàn Hamas chỉ gồm lực lượng lục quân, với năng lực hạn chế. Nhưng dựa trên các sự kiện gần đây, hóa ra họ còn sở hữu các đơn vị cơ động đường không và một dạng binh đoàn thủy quân lục chiến. Palestine chưa bao giờ có một không quân đúng nghĩa nhưng một số hoạt động của họ được thực hiện bằng các thiết bị bay không người lái (UAV).

Đằng sau lời tuyên chiến của Israel và đòn tấn công bất ngờ của Hamas

VOV.VN - Hamas vừa mở một đợt tấn công chưa từng có tiền lệ vào Israel, làm hàng trăm người chết. Israel đã chính thức tuyên chiến và cứng rắn đáp trả. Từ đầu năm 2023, hai bên đã nhiều lần leo thang căng thẳng.

Vũ khí khí tài của Hamas

Dẫu có những tiến bộ nêu trên, phần lớn lực lượng quân sự Hamas là bộ binh, được trang bị chủ yếu bằng vũ khí loại nhỏ. Phổ biến nhất là vũ khí kiểu Liên Xô. Các súng chống tăng cầm tay được sử dụng rộng rãi, phục vụ nhiều mục đích. Các hệ thống tên lửa chống tăng của Hamas đa phần là do Iran sản xuất.

Hamas cũng xây dựng được một hệ thống phòng không tự chế, dựa trên các tên lửa phòng không vác vai, chủ yếu từ thời Liên Xô. Hệ thống này mang tên Mutabar-1.

Do sự ngăn cản của Israel cũng như do thiếu nguồn lực và năng lực vận hành, các lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam không sở hữu xe thiết giáp. Các xe thiết giáp mà Hamas chiếm được thường bị họ phá hủy tại chỗ hoặc trưng bày cho dân chúng Palestine xem để nâng cao khí thế.

Do thiếu xe thiết giáp chở quân và các xe chiến đấu bộ binh, Hamas sử dụng xe ô tô thương mại để vận chuyển và yểm trợ hỏa lực cho bộ binh của họ. Xe máy cũng được sử dụng như một hình thức vận tải hạng nhẹ.

Các đơn vị công binh của Hamas sẽ lo bảo đảm hoạt động đột phá bằng ô tô con và xe máy qua các hàng rào ở biên giới Israel - Gaza.

Đợt tấn công Israel vừa qua, Hamas sử dụng một phương tiện hoàn toàn mới để gia tăng mức độ cơ động. Họ đã tới một số mục tiêu Israel bằng dù lượn và máy bay thương mại một hoặc hai ghế ngồi. Ngoài ra, Hamas còn sử dụng ca-nô để thực hiện một số cuộc đổ bộ đường biển.

Đối với hoạt động trinh sát và tấn công đường không, đội quân Hamas sử dụng các UAV cỡ nhỏ, giống loại bán trên thị trường thương mại hoặc tự chế từ các linh kiện có sẵn.

Các video ghi cảnh UAV Hamas thả bom lên một xe tăng và chốt biên phòng của Israel vừa qua đã được lan truyền rộng rãi trên mạng internet. Trong hai vụ này, UAV Hamas tiến đến mục tiêu mà không gặp trở ngại gì, trút đạn và rời đi.

Có thông tin nói rằng Hamas cũng đã sử dụng UAV cảm tử. Người ta cho rằng Hamas đã tạo ra các UAV dạng máy bay này với sự tham gia của các doanh nghiệp nước ngoài.

Lực lượng tấn công chủ đạo của các lữ đoàn Izz al-Din al-Qassam (gây thiệt hại đáng kể cho Israel trong nhiều năm qua) là pháo phản lực. Họ sử dụng nhiều loại rocket không dẫn đường khác nhau. Có cả tên lửa tự chế với cỡ đạn và tính năng khác nhau. Đáng chú ý là chất lượng, tính năng của các tên lửa này được cải thiện theo năm tháng.

Hamas cũng phát triển các bệ phóng rocket, từ loại thủ công đơn giản đến loại được chế tạo kiểu chi tiết như trong nhà máy.

Với các vũ khí như trên, trong chiến dịch tấn công vừa qua, Hamas đã đột phá được đáng kể vào chiều sâu phòng ngự của Israel.