Điểm đáng chú ý nhất của Dự thảo sửa đổi lần này là công thức và cơ chế tính giá xăng dầu. Tại Dự thảo, Bộ Công Thương đề xuất nhà nước không điều hành giá xăng dầu, thay vào đó là công bố giá thế giới bình quân 15 ngày và một số chi phí cố định (tỉ giá ngoại tệ, chi phí kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp, các loại thuế, phí).

Dựa trên dữ liệu này, các DN đầu mối sẽ tự đưa ra giá bán tối đa và giá bán lẻ tới người tiêu dùng không được cao hơn mức tối đa này. Quy định này nhằm giảm sự can thiệp của Nhà nước vào quyết định giá bán của DN, đồng thời khi để DN đầu mối tự quyết giá bán sẽ giúp họ cạnh tranh về chi phí, loại bỏ việc áp dụng giá xăng dầu tại hai vùng 1 và 2 như hiện nay.

Xem xét sửa đổi Quỹ Bình ổn giá xăng dầu

Làm rõ hơn đề xuất nội dung mới này tại họp báo, bà Nguyễn Thuý Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, thực hiện chỉ đạo Thủ tướng, Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ, ngành và đơn vị liên quan xây dựng Dự thảo Nghị định thay thế các Nghị định về kinh doanh xăng dầu.

“Với cơ chế giá xăng dầu, Dự thảo dự kiến tiến dần hơn với cơ chế thị trường, nhà nước ban hành nguyên tắc công thức giá để thương nhân kinh doanh xăng dầu cân đối và quyết định giá bán, nhưng giá này không cao hơn công thức giá quy định”, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cho hay.

Bà Hiền cũng giải thích thêm, Dự thảo dự kiến đưa ra công thức và trên cơ sở đó DN sẽ tự tính toán căn cứ theo thực tế để đưa ra mức giá không được vượt ngưỡng trần, ngưỡng trần này do liên Bộ Công Thương và Bộ Tài chính tính toán. Điều này đảm bảo sự bình ổn nhưng vẫn mang có định hướng thị trường, đảm bảo hài hoà giữa các bên.

Đối với nội dung Quỹ Bình ổn xăng dầu, theo bà Hiền đây là nội dung gây nhiều tranh luận, nhiều ý kiến cho rằng nên giữ Quỹ, có ý kiến cho rằng không nên giữ nhưng nhìn chung, Quỹ bình ổn giá xăng dầu bộc lộ hạn chế nên cần xem xét sửa đổi và cơ quan soạn thảo đang tiếp tục nghiên cứu.

“Riêng với quy định điều hành Quỹ, thực tế hiện nay vẫn đang được thực hiện theo quy định hiện hành về trích lập Quỹ. Nhưng qua nghiên cứu thấy có một số vấn đề cần điều chỉnh, nên sẽ cụ thể hoá trong Dự thảo Nghị định đang được lấy ý kiến rộng rãi, đánh giá kỹ để hoàn thiện”, bà Hiền cho biết.

Hệ thống lại các thương nhân xăng dầu

Thông tin liên quan đến Dự thảo mới về Nghị định sửa đổi các Nghị định về kinh doanh xăng dầu, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, Nghị định mới thay thế 3 Nghị định quản lý xăng dầu hiện nay gồm Nghị định 83, Nghị định 90 và Nghị định 80.

“Việc xây dựng Nghị định thực hiện theo yêu cầu của Thủ tướng trong thời gian gấp rút, trong tháng 3 phải trình Chính phủ. Tuy nhiên Bộ Công Thương nhận thấy và đã có báo cáo, trên tinh thần nghiên cứu kỹ lưỡng và theo quy trình văn bản pháp luật, cần có thời gian đăng Dự thảo công khai để lấy ý kiến rộng rãi, nên Bộ Công Thương cùng ban soạn thảo thống nhất công bố Dự thảo lấy ý kiến trong 60 ngày tới”, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cũng thông tin, Dự thảo Nghị định mới có nhiều nội dung mới thay đổi, vừa đảm bảo được mục tiêu cuối cùng là cân đối cung - cầu xăng dầu, đảm bảo không thiếu hụt và đảm bảo an ninh năng lượng. Đặc biệt, trong quá trình điều hành sẽ gắn tiệm cận với cơ chế thị trường nhưng có điều tiết của cơ quan quản lý nhà nước. Từ đó sẽ dẫn tới câu chuyện phải hệ thống lại các thương nhân xăng dầu, đó là điều quan trọng nhất trong đảm bảo cung ứng xăng dầu.

Một nội dung khác quan trọng trong Dự thảo Nghị định lần này là điều hành giá xăng dầu. Trong hoạt động điều hành giá hiện nay, vẫn trên tinh thần liên Bộ đưa giá trần làm tham khảo, từ đó DN đưa ra mức giá theo tính toán của mình phù hợp với tình hình kinh doanh, nhưng không vượt quá giá trần.

“Công tác điều hành giá hiện nay đang áp dụng tiệm cận với cơ chế thị trường trong những tình huống bình thường. Giá xăng dầu thế giới có biến động như thế nào thì việc tính toán giá trong nước cũng được điều chỉnh nhịp nhàng. Nhưng dù sao thị trường xăng dầu vẫn được quản lý và điều hành của nhà nước, mang tính chất bình ổn giá nên có quy định giá trần”, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nêu rõ.