Thời gian qua, tỉnh Quảng Nam lồng ghép nguồn kinh phí từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để liên kết, phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp. Khu vực miền núi và vùng đồng đồng dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Nam dần hình thành nhiều hợp tác xã, chuỗi liên kết sản xuất trên dây chuyền hiện đại, tạo nên những sản phẩm chất lượng cao. Tỉnh Quảng Nam phấn đấu trở thành vùng dược liệu đại diện cho miền Trung và Tây Nguyên.    

Tỉnh Quảng Nam là 1 trong 8 vùng dược liệu lớn nhất nước với hơn nửa triệu héc ta rừng tự nhiên. Đây cũng là địa phương có diện tích rừng nguyên sinh lớn nhất khu vực. Tỉnh Quảng Nam xác định phát triển dược liệu là giải pháp căn cơ để phát triển kinh tế khu vực miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều năm qua, địa phương này tập trung phát triển dược liệu dưới tán rừng, đặc biệt là cây sâm Ngọc Linh, đẳng sâm, ba kích…

Từ năm 2003, tại huyện vùng cao biên giới Tây Giang, tỉnh Quảng Nam đã quy hoạch, sắp xếp bố trí diện tích trồng dược liệu và có nhiều cơ chế, chính sách phát triển cây dược liệu. Tận dụng diện tích đất rừng, đồi, người dân trồng hàng trăm hécta cây dược liệu như: Ba kích, Đẳng sâm, Sa nhân, Thảo quả... Già làng Bhríu Pố ở thôn A Rớh, xã Lăng, huyện Tây Giang có hàng chục năm gắn bó với núi rừng và cây Ba kích. Già Pố trăn trở làm thế nào để giống cây quý hiếm này trở thành cây chủ lực giúp người dân địa phương thoát nghèo.

“Thời gian qua, nếu mà không có cây Ba kích thì người dân địa phương khó có thể đổi đời được. Theo tôi, Ba kích là loại cây rất dễ trồng, dễ chăm sóc, thời gian trồng đến chăm sóc không dài lắm, chỉ 3 năm, năng suất thu hoạch thì cao”- già làng Bhríu Pố chia sẻ.

Các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam đã triển khai hiệu quả Dự án 3 về Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Khi triển khai dự án này, chính quyền địa phương hỗ trợ các hộ phát triển sản xuất. Phương án hỗ trợ trực tiếp theo nhóm hộ và được giao về cho một hộ làm đầu mối. Đại diện nhóm hộ sẽ tổ chức sản xuất, các hộ khác trong nhóm cùng tham gia. Điều này giúp nhóm hộ sử dụng nguồn vốn hiệu quả, mang lại thu nhập ổn định, nâng cao trách nhiệm trong liên kết phát triển sản xuất, từng bước hình thành chuỗi sản xuất dược liệu quy mô lớn.

Tại huyện Tây Giang, những năm qua có chính sách hỗ trợ các cơ sở sản xuất các sản phẩm từ dược liệu đầu tư dây chuyền sản xuất, xây dựng thương hiệu. Huyện phấn đấu đưa sản phẩm dược liệu đặc hữu từ cây Ba kích, Đẳng sâm và đặc sản vùng cao Tây Giang đạt chuẩn Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP.

Ông Trần Công Ta, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tây Giang cho biết: “Huyện lồng ghép các nguồn vốn từ các Chương trình mục tiêu quốc gia. Để tạo ra sản phẩm thì trước tiên phải phát triển vùng nguyên liệu thông qua các dự án phát triển sản xuất. Bên cạnh đó, chúng tôi thúc đẩy, phát triển các hợp tác xã tham gia vào chuỗi liên kết phát triển dược liệu, vừa tạo ra sản phẩm vừa xây dựng thương hiệu cho sản phẩm. Các sản phẩm sau khi được công nhận là sản phẩm OCOP thì thường xuyên hoàn thiện và nâng cấp sản phẩm của mình”.

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giúp các địa phương có nguồn lực hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, vùng trồng dược liệu quý, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tại nhiều địa phương, các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, kinh doanh và các hợp tác xã tham gia vào chuỗi giá trị có từ 70% tổng số lao động trở lên là người dân tộc thiểu số.

Ông Trần Duy Dũng, Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam cho rằng, phải xây dựng một vùng nguyên liệu lớn rồi liên kết mở rộng thị trường tiêu thụ, liên kết với các doanh nghiệp đầu tư để chế biến sâu các sản phẩm dược liệu, từ đó nâng cao giá trị hàng hoá.

“Hiện nay chúng tôi đang thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia, hỗ trợ sản xuất, nhóm tổ hợp tác. Cái này sắp đến phải đưa vào mấy mô hình hay để nhân rộng ra toàn huyện Nam Trà My để giúp nhau phát triển kinh tế, biết cách làm ăn. Có mô hình liên kết sản xuất thì các hộ cùng tham gia trong đó, gắn kết nhau, làm sao đó ở đây chuyển đổi nhận thức được người dân, phải biết làm ăn, phải chuyển dịch cơ cấu cây trồng”- ông Trần Duy Dũng cho biết thêm.

Với những lợi thế và sự ưu đãi của thiên nhiên, tỉnh Quảng Nam có tiềm năng rất lớn để hình thành chuỗi sản xuất dược liệu quy mô lớn. Quy hoạch tỉnh Quảng Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đặt mục tiêu đưa tỉnh Quảng Nam trở thành trung tâm dược liệu của khu vực miền Trung – Tây Nguyên.

Ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, tỉnh tập trung phát triển chuỗi sản xuất dược liệu quy mô lớn, trở thành ngành sản xuất chính cho người dân miền núi nói riêng và người người dân tỉnh Quảng Nam nói chung.

“Trong quyết định phê duyệt Quy hoạch tỉnh Quảng Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đặt ra mục tiêu tỉnh Quảng Nam sẽ trở thành vùng dược liệu đại diện cho miền Trung tà Tây Nguyên. Tôi cho đây là một quy hoạch rất tốt cho Quảng Nam. Từ quy hoạch này hiện chúng tôi đang phối hợp với các bộ, ngành Trung ương, cụ thể là Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng Đề án để phát triển dược liệu Quảng Nam trở thành trung tâm dược liệu lớn của miền Trung,” - ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam thông tin.