Giới phân tích nhận định, mục tiêu sâu xa của ông Putin là tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình đáp ứng “lợi ích chính trị” của Nga – những mục tiêu không nhất thiết gắn liền với việc mở rộng đường biên giới trên chiến trường. Điều mà nhà lãnh đạo Nga ưu tiên hơn cả là duy trì kênh đối thoại với người đồng cấp Mỹ Donald Trump và tránh làm rạn nứt mối quan hệ với Washington.

Hiện vẫn chưa rõ nội dung chính xác trong cuộc tiếp xúc giữa ông Putin và đặc phái viên tổng thống Mỹ Steve Witkoff tại Moscow hôm 6/8. Một số nguồn tin cho rằng nhà lãnh đạo Nga có thể đã úp mở về khả năng nhượng bộ phần nào liên quan tới các vùng lãnh thổ Ukraine đang bị Nga kiểm soát.

Một số chuyên gia nhận định, từ đầu năm nay, ông Putin đã chỉ thị cho các phái viên duy trì lập trường cứng rắn tối đa trong đàm phán, như một chiến thuật nhằm mở đường cho cuộc gặp trực tiếp với ông Trump. Điện Kremlin có thể kỳ vọng rằng, trong một cuộc trò chuyện kín, ông Putin sẽ tìm được cách thuyết phục Tổng thống Mỹ ủng hộ các điều kiện mà Moscow coi là giải pháp “xử lý tận gốc” cuộc xung đột.

Theo Reuters, yêu sách của Điện Kremlin vượt xa vấn đề lãnh thổ: Ukraine phải từ bỏ ý định gia nhập NATO, dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của phương Tây, bảo vệ quyền lợi của cộng đồng nói tiếng Nga và giải tỏa số tài sản quốc gia Nga trị giá 300 tỷ USD đang bị phong tỏa ở châu Âu. Giới quan sát cho rằng đây mới là những ưu tiên hàng đầu của ông Putin, quan trọng hơn cả việc giành quyền kiểm soát những lãnh thổ cụ thể.

Vai trò của Ukraine

Chính vì vậy, nhiều lãnh đạo châu Âu lo ngại rằng nếu các yêu sách này được đặt lên bàn đàm phán mà thiếu tiếng nói của Kiev, tiến trình đàm phán sẽ dễ bị định hình theo hướng bất lợi cho Ukraine. Họ cũng tuyên bố, hòa bình cho Ukraine sẽ không thể hình thành nếu thiếu sự tham gia trực tiếp của Kiev, đồng thời cảnh báo rằng hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska sắp tới khó đạt kết quả nếu bỏ qua yếu tố này.

“Con đường dẫn tới hòa bình ở Ukraine không thể được quyết định nếu không có Ukraine”, trích tuyên bố chung công bố ngày 9/8, với chữ ký của lãnh đạo Pháp, Italy, Anh, Đức, Ba Lan và Phần Lan. “Chúng tôi vẫn kiên định với nguyên tắc biên giới quốc tế không thể bị thay đổi bằng vũ lực. Đường ranh giới hiện tại phải là điểm khởi đầu của mọi cuộc đàm phán".

Tuyên bố này được xem là động thái ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Volodymyr Zelensky, nhằm phản ứng trước phát biểu của ông Trump tại Nhà Trắng hôm 8/8 rằng sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Nga Putin để bàn chấm dứt xung đột ở Ukraine mà không mời Ukraine tham dự. Ông Trump cũng nhắc tới khả năng Ukraine phải nhượng bộ một phần lãnh thổ để đổi lấy hòa bình.

Tổng thống Zelensky lập tức bác bỏ ý tưởng này trong bài phát biểu hôm 9/8, khẳng định Ukraine sẽ không “trao đất cho kẻ chiếm đóng” và cảnh báo mọi thỏa thuận hòa bình không có Kiev đều “không mang lại kết quả”. Trong bài đăng trên X ngày 10/8, nhà lãnh đạo Ukraine cũng gửi lời cảm ơn các đồng minh châu Âu: “Cuộc chiến chỉ có thể kết thúc một cách công bằng, và tôi biết ơn tất cả những ai ủng hộ Ukraine và nhân dân chúng tôi".

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance, sau cuộc gặp các lãnh đạo châu Âu cuối tuần qua, nhận định một thỏa thuận giữa Moscow và Kiev nhiều khả năng sẽ khiến “cả hai bên đều không hài lòng”. Một số báo cáo cho biết Nga đang yêu cầu Ukraine từ bỏ Donbas và Crimea — vùng lãnh thổ Nga đã sáp nhập từ 2014 và hiện kiểm soát phần lớn.

Ông Matthew Whitaker, Đại sứ Mỹ tại NATO, phát biểu với CNN hôm 10/8 rằng “sẽ không có phần thưởng lớn nào được trao nếu chưa được chiến đấu hoặc giành được trên chiến trường”, song từ chối giải thích thêm. Ba quan chức Mỹ tiết lộ với NBC News rằng Nhà Trắng đang cân nhắc mời Zelensky dự hội nghị thượng đỉnh, nhưng quyết định cuối cùng vẫn chưa được đưa ra.

Ông Trump tuyên bố xung đột “có thể được giải quyết rất sớm” khi công bố hội nghị thượng đỉnh, đúng thời hạn mà ông đặt ra cho Putin để hoàn tất thỏa thuận hoặc đối mặt với các biện pháp trừng phạt tài chính. Cuộc gặp ở Alaska sẽ là lần đầu tiên lãnh đạo Mỹ và Nga hội đàm trực tiếp kể từ năm 2021.

Trong tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo châu Âu không chỉ lên án cuộc chiến của Nga, cam kết tiếp tục hỗ trợ quân sự và tài chính cho Kiev, mà còn bày tỏ mong muốn tham gia vào tiến trình hòa bình, một phần do lo ngại về an ninh của chính châu lục này.

“Chúng tôi nhấn mạnh cam kết kiên định đối với chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine và sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Tổng thống Trump, Tổng thống Zelensky và nhân dân Ukraine để đạt một nền hòa bình bảo vệ lợi ích an ninh cốt lõi của chúng tôi", tuyên bố viết.

Cho tới nay, ông Trump chưa trực tiếp phản hồi công khai lập trường của ông Zelensky về hội nghị thượng đỉnh ở Alaska. Tuy nhiên, trước đó ông từng chỉ trích nhà lãnh đạo Ukraine “chưa sẵn sàng cho hòa bình” - một dấu hiệu cho thấy bất đồng sâu sắc vẫn tồn tại trước khi các bên bước vào bàn đàm phán.

Châu Âu cam kết tiếp tục viện trợ cho Ukraine, tăng sức ép với Nga

VOV.VN - Theo Hãng tin Nga INTERFAX, các nhà lãnh đạo nhiều quốc gia châu Âu và Liên minh châu Âu (EU) khẳng định sẽ tiếp tục duy trì hỗ trợ tài chính, quân sự cho Ukraine, đồng thời tăng cường gây sức ép đối với Nga nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột.