Nguồn tin ngoại giao tại Washington cho biết, một quan chức của chính quyền Tổng thống Trump đã gọi điện cho Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres trong ngày 5/1 để thông báo rằng Mỹ sẽ không cho phép Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif nhập cảnh.

Ngoại trưởng Iran Javad Zarif. Ảnh: Middle East Eye

Foreign Policy dẫn 3 nguồn tin ngoại giao cho rằng, động thái của Mỹ vi phạm điều khoản trong thỏa thuận trụ sở 1947, theo đó yêu cầu Mỹ phải cho phép các quan chức ngoại giao tới nước này để thực hiện các công việc liên quan tới Liên Hợp Quốc.

Ngoại trưởng Iran Javad Zarif đã đề nghị cấp thị thực “vài tuần trước” để tới Mỹ tham dự phiên họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 9/1 tới. Theo dự kiến, cuộc họp ngày 9/1 cũng sẽ là cơ hội đầu tiên để Nhà ngoại giao hàng đầu Iran phát biểu trực tiếp trước cộng đồng quốc tế về cuộc không kích mà Mỹ tiến hành ngày 3/1 ở sân bay Baghdad (Iraq) giết chết Tư lệnh lực lượng Quds của Vệ binh Cách mạng Iran Tướng Qassem Suleimani và một Tư lệnh dân quân Iraq cùng một số người khác.

Tuy nhiên, kể từ trước khi xảy ra diễn biến căng thẳng mới nhất trong quan hệ giữa Mỹ và Iran, giới chức Washingtin cũng từng tìm cách hạn chế việc đi lại của các quan chức Tehran trong những chuyến công tác tới Mỹ.

Hồi tháng 7/2019, Mỹ đã giới hạn việc đi lại của Ngoại trưởng Zarif chỉ trong phạm vi vài tòa nhà ở Manhattan và Queens, nhằm ngăn chặn ông có các chuyến thăm tới các đài truyền hình, các trường đại học và các tổ chức nghiên cứu. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo lên tiếng bảo vệ quyết định này và nói rằng các nhà ngoại giao Mỹ cũng không hoàn toàn được tự do đi lại ở Iran.

Mỹ đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran từ sau cuộc cách mạng Hồi giáo. Tuy nhiên, Iran vẫn được phép duy trì một văn phòng ngoại giao ở Manhattan để phục vụ phái bộ nước này tại Liên Hợp Quốc.

Bên lề khóa họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hồi tháng 9/2019, Ngoại trưởng Mỹ Pompep khi đó từng ám chỉ rằng ông có thể sẽ cấm phái đoàn Iran, do Tổng thống Hassan Rouhani và Ngoại trưởng Zarif dẫn đầu, tới Mỹ, đồng thời cáo buộc Iran đứng đằng sau các cuộc tấn công tên lửa và UAV nhằm vào 2 cơ sở dầu khí của Saudi Arabia.

Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý của Liên Hợp Quốc khi đó đã đặt câu hỏi liệu ông Pompeo có thẩm quyền pháp lý để cấm các quan chức Iran hay không. Sau đó Mỹ đã bớt gay gắt và vẫn cấp thị thực cho các quan chức Iran./.