Nga đưa “vuốt sắt” R-77M vào thực chiến

Các nguồn tin Ukraine cho biết, máy bay chiến đấu Nga gần đây đã bắt đầu sử dụng tên lửa tầm xa R-77M để tấn công máy bay Ukraine. Vũ khí này được gọi bằng nhiều tên gọi khác nhau như K-77M và Izdelie 180. Kiev cũng công bố một số hình ảnh về mảnh vỡ của tên lửa Izdelie 180 trên chiến trường.

Theo giới phân tích, việc Nga sử dụng tên lửa R-77M đã đặt ra thách thức lớn cho không quân Ukraine. Một bức ảnh mới xuất hiện trên mạng xã hội cho thấy máy bay chiến đấu đa năng Su-35S Flanker-E của Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga (VKS) mang theo hai quả tên lửa R-77M trên các giá treo dưới ống hút khí động cơ. Máy bay chiến đấu cũng được trang bị một tên lửa không chiến dẫn đường hồng ngoại R-73/74 (AA-11 Archer) duy nhất, dưới cánh trái và có các cụm tác chiến điện tử trên thiết bị đối phó ở đầu cánh.

R-77M là phiên bản nâng cấp của tên lửa tầm xa R-77, được NATO gọi là AA-12 Adder. Về hình dạng, R-77M có một số điểm khác biệt rõ rệt so với R-77 đời đầu: thay vì dùng loại cánh lưới đặc trưng, R-77M chuyển sang dùng cánh đuôi chữ thập truyền thống. Các cánh ổn định hình chữ thập trên thân tên lửa cũng được rút ngắn đáng kể.

Mặc dù ngày tháng và địa điểm diễn ra cuộc tấn công của Su-35S vẫn chưa rõ ràng, nhưng hình ảnh chụp tại hiện trường cho thấy cánh đuôi hình chữ thập ngắn giống với cánh đuôi tên lửa R-77M. Việc sử dụng tên lửa trong chiến đấu sẽ mang lại lợi thế nhất định cho Nga. Moscow hiện đang vận hành các tên lửa không đối không có tầm bắn vượt trội hơn nhiều các tên lửa của Ukraine.

Nga bắt đầu phát triển tên lửa R-77 dẫn đường bằng radar chủ động, còn được gọi là Izdeliye 170, từ đầu những năm 1980 để đối trọng với tên lửa AIM-120 AMRAAM của Mỹ. Tuy nhiên, nó chỉ được đưa vào sử dụng sau khi Liên Xô tan rã và trở thành một phần trong kho vũ khí của Nga vào năm 1994.

Trong những năm 1990, do tình hình kinh tế khó khăn. Nga có rất ít tên lửa R-77 hoàn thiện để sử dụng trong nước, phần lớn được chế tạo để xuất khẩu. Vào thời điểm quân đội Nga bắt đầu tiếp nhận loại tên lửa này với số lượng lớn, nó đã được cải tiến thành R-77-1, hay izdeliye 170-1 và dùng để hỗ trợ các hoạt động của Nga tại Syria năm 2015. R-77-1 có khả năng chống chịu tốt hơn, đầu dò nhạy hơn và cải tiến khí động học hạn chế, các cánh vây dạng lưới ở phía sau vẫn được giữ nguyên.

R-77-1 được xem là bản nâng cấp tạm thời. Còn R-77M, hay Izdeliye 180, được kỳ vọng sẽ mang lại những cải tiến đáng kể hơn nhiều. Tên lửa này có thể được lắp đặt bên trong khoang vũ khí của tiêm kích Su-57 Felon. Ngoài ra, việc nâng cấp các cánh điều khiển giúp giảm lực cản khí động học và giảm tiết diện phản xạ radar của tên lửa.

Sức mạnh của R-77M

Tên lửa R-77M được trang bị đầu dò radar cải tiến và động cơ tên lửa xung kép giúp nó duy trì lực đẩy trong suốt quá trình bay của tên lửa, cho phép cải thiện khả năng cơ động ở độ cao lớn, mở rộng tầm bắn và nâng cao hiệu suất chiến đấu. Tên lửa có đầu dò radar cải tiến, có thể hoạt động ở chế độ bán chủ động. Những cải tiến này giúp nâng cao khả năng nhắm trúng mục tiêu của tên lửa.

Một số báo cáo cho biết R-77M có tầm bắn gấp đôi R-77. Tuy vậy các chuyên gia quân sự cho rằng, tầm bắn thực tế của tên lửa phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước mục tiêu, khả năng cơ động, tốc độ và độ cao của máy bay phóng và đường bay của mục tiêu trong suốt quá trình giao chiến.

Trước đây, nhà sản xuất tên lửa Vympel của Nga cho biết, R-77M vượt trội hơn so với tên lửa AIM-120C-7 AMRAAM của Mỹ và ngang bằng với phiên bản AMRAAM sau này. Dữ liệu về tầm bắn chính thức của AIM-120D vẫn chưa được công bố, nhưng một số người cho rằng thông số này dao động trong khoảng 120 tới 160km. Nhà sản xuất Vympel tuyên bố, R-77M có khả năng đánh chặn tên lửa phòng không nhắm vào máy bay đang phóng, ngay cả khi tên lửa tiếp cận từ phía sau.

Hiện Vympel đang phát triển Izdeliye 180-PD - một phiên bản tiên tiến, có tầm bắn thậm chí còn xa hơn cả R-77M và sử dụng động phản lực tĩnh rocket-ramjet, được quảng bá là đối thủ cạnh tranh với tên lửa không đối không MBDA Meteor của châu Âu.

Theo các chuyên gia quân sự việc triển khai R-77M trong chiến đấu là một bước tiến mới của Nga. Douglas Barrie, nghiên cứu viên cao cấp về Hàng không Vũ trụ Quân sự tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), nhận định: “Vũ khí này sẽ giúp sự gia tăng đáng kể về tầm bắn và khả năng chống trả. Sẽ không có gì ngạc nhiên nếu Nga thử nghiệm tên lửa trong môi trường chiến đấu ở Ukraine”.

Cách Nga “tráng giáp” tổ hợp quân sự khiến UAV Ukraine phải chùn bước

VOV.VN - Nga đã xây dựng các tổ hợp công nghiệp quốc phòng giống như “pháo đài” với nhiều lớp phòng thủ kiên cố và hệ thống chống tên lửa khiến UAV của Ukraine gặp khó khăn khi tấn công.