Trong Thông điệp Liên bang ngày 20/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin kêu gọi giới chức Nga ưu tiên các mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Theo đó, tăng nhanh năng suất lao động, cải thiện môi trường kinh doanh, cơ sở hạ tầng và tạo ra một lực lượng lao động chất lượng cao.

Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố kế hoạch kinh tế “Những ý tưởng và mục tiêu chiến lược về phát triển của Liên bang Nga tầm nhìn 2024”. Ảnh: Kremlin.

Trước đó, Tổng thống Nga cũng đã công bố kế hoạch kinh tế đầy tham vọng với tiêu đề “Những ý tưởng và mục tiêu chiến lược về phát triển của Liên bang Nga tầm nhìn 2024”. Theo Kế hoạch này kinh tế Nga sẽ trở thành một trong 5 nền kinh tế lớn nhất thế giới, đạt mục tiêu tăng trưởng GDP trên mức trung bình toàn cầu.

Ưu tiên tăng trưởng, dẫn đầu về gen và công nghệ thông tin

Theo giới chuyên gia, “Những ý tưởng và mục tiêu chiến lược về phát triển của Liên bang Nga tầm nhìn 2024”, hướng tới việc Nga sẽ trở thành một trong 5 nền kinh tế lớn nhất thế giới, đạt mục tiêu tăng trưởng GDP trên mức trung bình của toàn cầu là có cơ sở.

Mới đây nhất, trong Thông điệp Liên bang năm 2019, Tổng thống Putin đặt ra mục tiêu tăng trưởng hơn 3% vào năm 2021, đầu tư vào nền kinh tế năm 2020 tăng 6-7%, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư và luật pháp, đồng thời loại bỏ những gì cản trở tự do kinh doanh, đầu tư xây dựng các trạm nhiên liệu khí gas mới cũng như nâng cấp phương tiện giao thông vận tải...

Ông Putin khẳng định khoa học và công nghệ đóng vai trò là các ưu tiên chủ chốt của Nga, đồng thời tin tưởng rằng, thông qua sự chung tay từ phía nhà nước, doanh nghiệp và các cộng đồng khoa học, giáo dục thì các mục tiêu này sẽ trở thành hiện thực. Ông Putin còn chỉ thị chính phủ bảo đảm tiếp cận internet tốc độ cao ở mọi nơi và bắt đầu vận hành mạng 5G trong thời gian tới.

Tổng thống Putin khẳng định nước Nga đang có một “vùng đệm an toàn tài chính mạnh mẽ”. Theo đó, chính phủ cần tạo điều kiện thuận lợi nhất cho những hoạt động khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cao. Ông Putin kêu gọi Ngân hàng Trung ương, các cơ quan hành pháp của Nga cần hành động để “làm trong sạch” lĩnh vực cho vay vi mô, đồng thời hối thúc thực hiện việc nới lỏng hạn chế thị thực cho khách du lịch và mở rộng việc cấp thị thực điện tử.

Ông Putin chỉ thị cho các quan chức chính phủ và Cơ quan hàng không vũ trụ Roscosmos cùng phối hợp để mở một Trung tâm vũ trụ quốc gia ở Thủ đô Moscow. Tổng thống Nga còn đề ra mục tiêu đưa Nga trở thành một trong những nước dẫn đầu về gen và công nghệ thông tin vào năm 2025.

Xã hội phát triển, Nga trở thành nơi đáng sống

Kế hoạch kinh tế tầm nhìn 2024 đặt mục tiêu đưa nước Nga trở thành nơi đáng sống hơn. Theo đó, Nga sẽ mở rộng 5 triệu hecta các khu vực môi trường được bảo vệ, đưa trở lại các chủng loại sinh vật đa dạng nhằm thúc đẩy hệ sinh thái và bảo tồn các khu thiên nhiên đang gặp vấn đề, vốn đang bị ảnh hưởng vì ô nhiễm liên quan đến công nghiệp hóa và du lịch.

Nga đặt mục tiêuở thành một trong 5 nền kinh tế lớn nhất thế giới năm 2024. Ảnh: AFP.

Theo kế hoạch của Nga, tuổi thọ trung bình của người dân sẽ tăng lên 78 tuổi và tăng trưởng dân số đều đặn (2017 là 73 tuổi). Tỷ lệ sinh sẽ tăng lên 1,7 trẻ em/phụ nữ thông qua các biện pháp khuyến khích kinh tế; chế độ y tế tốt hơn và triển vọng việc làm tốt hơn cho các bà mẹ. Cũng theo kế hoạch, bằng giải pháp khuyến khích người Nga sống khỏe mạnh hơn và năng động hơn để giảm tỷ lệ tử.

Nga đặt mục tiêu đảm bảo nhà ở cho hàng triệu hộ gia đình. Mỗi năm có khoảng 5 triệu hộ gia đình điều kiện sống sẽ được cải thiện; xây dựng 120 triệu m2 nhà ở cho các hộ gia đình. Việc thế chấp sẽ trở thành xu hướng trong cải cách nhà ở, với các khoản vay ở mức lãi suất ưu đãi dưới 8%/năm, phù hợp với tỷ lệ lạm phát của Nga.

Trong Thông điệp Liên bang năm 2019, Tổng thống Putin nhấn mạnh tiếp tục áp dụng và tăng cường chính sách hỗ trợ tài chính cho các gia đình sinh con như giảm thuế bất động sản đối với gia đình nhiều con, gia đình 3 con trở lên sẽ được nhận hỗ trợ bổ sung; đề ra chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở cá nhân; cải tạo các nhà văn hóa ở nông thôn, tăng dân số tự nhiên của Nga sẽ được phục hồi trong giai đoạn 2023-2024 và giảm thuế cho các công ty xây dựng đối với các công trình xã hội được chuyển giao cho nhà nước.

Tổng thống Putin nói: “Nga đang bước vào giai đoạn nhân khẩu học rất khó khăn. Tỷ lệ sinh giảm dần. Nhưng điều này không có nghĩa là chúng ta chấp nhận tình trạng này. Năm 2023-2024, chúng ta sẽ có thể đạt được sự phục hồi tăng trưởng dân số quốc gia”.

Về Giáo dục-Y tế, Tổng thống Putin đề ra mục tiêu đưa mạng Internet tốc độ cao vào tất cả các trường học của Nga trước cuối năm 2021; đồng thời khởi động chương trình "giáo viên nông thôn", tiếp tục triển khai chương trình "bác sĩ nông thôn", đưa các bác sĩ, giáo viên trẻ về với các khu vực nông thôn.

Mục tiêu là đến cuối năm 2020, người dân Nga được tiếp cận dịch vụ y tế tại tất cả các khu vực trên khắp cả nước, để mọi người dân ở bất kỳ đâu đều có thể tiếp cận dịch vụ y tế, và thực hiện số hóa trong lĩnh vực y tế trong vòng 3 năm.

Theo giới phân tích, kế hoạch đưa nước Nga trở thành một trong 5 nền kinh tế lớn nhất thế giới không phải là phi thực tế. Bởi xét về GDP theo Sức mua tương đương (PPP), thì Nga đang đứng ở vị trí thứ 6, sau Đức. Tuy nhiên, mục tiêu tăng trưởng GDP cao hơn mức trung bình thế giới sẽ gặp khó khăn, bởi kinh tế thế giới năm 2017 tăng trưởng 3,5% trong khi Nga chỉ tăng trưởng 1,5%; năm 2018 vẫn ở mức thấp hơn trung bình toàn cầu.

Các giải pháp chiến lược

Nhằm giảm bớt sự phụ thuộc của kinh tế vào đồng USD, Nga xây dựng kế hoạch “phi USD hóa”. Với Kế hoạch này, các nhà xuất khẩu chủ chốt của Nga sẽ giành nhiều lợi nhuận hơn từ việc sử dụng đồng Rupe thay vì đồng USD. Bởi nếu sử dụng đồng Rupe sẽ nhận được ưu đãi về thuế bao gồm cả thuế giá trị gia tăng và các lợi ích khác.

Nga xây dựng kế hoạch “phi USD hóa” nhằm giảm bớt sự phụ thuộc của nền kinh tế vào USD. Ảnh minh họa: KT.

Trong Thông điệp Liên bang năm 2019, Tổng thống Nga Putin đã chỉ thị chính phủ và Ngân hàng Trung ương điều chỉnh các mục tiêu lạm phát, đồng thời kêu gọi giới chức Nga ưu tiên các mục tiêu tăng trưởng kinh tế, trong đó cần giải quyết những vấn đề mang tính hệ thống như: bảo đảm tăng trưởng nhanh năng suất lao động, cải thiện môi trường kinh doanh, cơ sở hạ tầng để phát triển kinh tế và tạo ra một lực lượng lao động chất lượng cao.

Để thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế, Nga vạch rõ các bước đi, xúc tiến các siêu dự án và phát triển các định dạng đa phương với các nước trong khu vực CA-TBD, nhằm tận dụng các cơ hội trong bối cảnh vai trò của Mỹ tại CA-TBD bị suy giảm.

Nga cũng tăng cường quan hệ kinh tế cũng như thúc đẩy quan hệ song phương với các nước trong EU trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ-EU đang rạn nứt, bất chấp các lệnh trừng phạt đang áp dụng đối với Nga như Cộng hòa Czech, Italia... Trong Thông điệp Liên bang, ông Putin còn khẳng định Nga đang “lưu tâm đặc biệt” tới các mối quan hệ với Ấn Độ và Trung Quốc.

Đối với Trung Quốc, Nga tăng cường hợp tác trong các dự án phát triển. Hai nước có kế hoạch xem xét sử dụng đồng Rupe và đồng NDT cho các giao dịch giữa hai nước, thay vì dùng đồng USD.

Nga cũng đã ký kế hoạch hợp tác với Nhật Bản trong lĩnh vực nâng cao tuổi thọ và chất lượng sống; lĩnh vực năng lượng; dự án khí hóa lỏng; dự án kỹ thuật số Transneft Telecom, tạo hệ thống cáp viễn thông ngầm tốc độ cao.

Nga còn hợp tác với Ấn Độ trong nhiều lĩnh vực như dầu khí, cơ sở hạ tầng vận tải, công nghệ mới liên quan đến lĩnh vực dược phẩm, chế tạo máy bay và xe hơi, ngành kim cương, nông nghiệp, giao thông và cả hạt nhân dân sự.

Như vậy, trong bối cảnh trật tự thế giới mới đang chuyển động từ định hướng sang định hình. Cuộc chạy đua chiếm ngôi vị xứng đáng trong TOP đầu của nền kinh tế thế giới có ý nghĩa rất quan trọng. Nga là một trong số các cường quốc tham gia cuộc cạnh tranh quyết liệt này. Vì thế, câu trả lời Nga có đạt ngôi vị xứng đáng trong TOP 5 nền kinh tế lớn nhất toàn cầu hiện vẫn còn đang ở phía trước./.