“Mọi quốc gia trên thế giới đều có quyền tiếp cận công bằng với các nguồn vaccine phòng chống Covid-19 trong tương lai”, đây là nội dung nghị quyết vừa được toàn bộ 193 nước thành viên Đại hội đồng Liên Hợp Quốc nhất trí thông qua. Dù không mang tính ràng buộc, song đây là một bước đi có ý nghĩa biểu tượng cao trong bối cảnh trên thế giới đã gần như không còn vùng miễn nhiễm với dịch viêm phổi cấp do virus SARS-CoV-2.

Một phiên họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Ảnh: UN

Tập trung chủ yếu vào các phản ứng về mặt y tế, văn kiện do Mexico đề xuất và nhận được sự đồng thuận của tất cả các quốc gia thành viên, trong đó có Mỹ, yêu cầu tăng cường hợp tác khoa học quốc tế trong cuộc chiến chống Covid-19, bao gồm cả khối tư nhân. Lời kêu gọi về “quyền tiếp cận vaccine công bằng” đưa ra trong bối cảnh gần như toàn bộ ngành công nghiệp được phẩm và các phòng thí nghiệm trên thế giới đã bước vào cuộc đua với thời giam nhằm tìm ra vaccine phòng chống Covid-19. Những vaccine được xem là có ý nghĩa quyết định thắng-thua đối với trận chiến này, song cũng đặt ra một thách thức về tài chính không hề nhỏ.

Nghị quyết kêu gọi Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres xác định và đề xuất các lựa chọn, bao gồm tăng cường quy mô sản xuất và chuỗi cung ứng nhằm thúc đẩy, đảm bảo phân phối công bằng, minh bạch, hiệu quả trang thiết bị y tế phòng dịch thiếu yếu, dược phẩm và vắc xin phòng Covid-19 trong tương lai. Mục tiêu là phải đáp ứng được nhu cầu của tất cả những quốc gia có nhu cầu, đặc biệt là những nước đang phát triển, những nước có hệ thống y tế yếu và dân số dễ bị tổn thương.

Trợ lý Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, bà Melisa Flemming nhấn mạnh: “Covid-19 hiện đã lây lan ra hầu hết các quốc gia trên thế giới. Tại Liên Hợp Quốc, chúng tôi đặc biệt lo ngại về tác động mà dịch Covid-19 sẽ gây ra đối với các quốc gia có hệ thống y tế yếu và dân số dễ bị tổn thương, đặc biệt là ở các trại hoặc các khu vực giống như trại và trẻ em bị suy dinh dưỡng và những người mắc bệnh mãn tính”.

Đây là nghị quyết thứ 2 được nhất trí thông qua liên quan đến đại dịch Covid-19, đến nay cướp đi sinh mạng của hơn 170.000 người và hơn 2,4 triệu người mắc bệnh. Nghị quyết đầu tiên được thông qua hồi đầu tháng 4 kêu gọi hợp tác nhằm kiểm soát tốt hơn dịch bệnh.

Dù không mang tính ràng buộc song những văn kiện này lại có ý nghĩa đặc biệt trong cuộc chiến toàn cầu chống Covid-19, nhất là khi Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đang áp dụng quy trình đặc biệt trong việc thông qua các văn kiện. Theo đó, trong thời gian các cơ quan y tế vẫn chưa dỡ bỏ cảnh báo đối với các cuộc tụ họp đông người ở trụ sở Liên Hợp Quốc, thì tất cả các quốc gia thành viên gần như đều nắm trong tay quyền phủ quyết.

Đây là một đặc quyền vốn chỉ dành riêng 5 nước Ủy viên thường trực Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc: Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp và Anh kể từ khi thể chế đa phương lớn nhất thế giới này ra đời cách đây 75 năm./.