Những nỗ lực bền bỉ ấy đang được tiếp sức bởi các chính sách hỗ trợ thiết thực từ địa phương, mở ra hướng đi đầy triển vọng trong thời gian tới.

Hàng ngày, tiếng khung cửi lách cách vang lên giữa ngôi nhà rông. Đây là nơi sinh hoạt cộng đồng, cũng là nơi sản xuất của các chị em trong Câu lạc bộ dệt làng Kép 2, xã Ialy (Gia Lai), vừa là nơi trưng bày thổ cẩm. Tới đây, khách được ngắm những hoa văn tinh tế trên áo, váy, túi xách…, thử dệt trên khung cửi và chọn mua món quà lưu niệm đậm chất Tây Nguyên.

Chị H’ Uyên Niê - Chủ nhiệm câu lạc bộ cho biết, làng Kép 2 bây giờ là điểm tham quan trong tour du lịch cộng đồng của tỉnh Gia Lai, và sản phẩm của chị em đã có đầu ra ổn định, nên vừa vui vì bảo tồn được nghề, vừa có thu nhập khoảng 5 triệu đồng/tháng.

“Hội phụ nữ chúng tôi thay đổi cách làm, phát triển các sản phẩm thổ cẩm thành quà lưu niệm. Ví dụ, tấm thổ cẩm như thế này có thể làm thành túi, ví, áo, bông tai… đáp ứng nhu cầu của khách khi họ tới trải nghiệm. Nghệ nhân được nhận trực tiếp thành quả của mình, từ đó có thêm tinh thần, đam mê hơn để lưu giữ bản sắc văn hoá”, chị Niê nói.

Nếu ở làng Kép 2, những tấm thổ cẩm được đa dạng hóa thành túi xách, áo, bông tai… thì ở xã An Lão, tỉnh Gia Lai, cây quế bản địa cũng đang được chế biến thành nhiều sản phẩm.

Nắng cuối hè chói chang, chị Võ Minh Mơ đang chăm chú kiểm tra từng mẻ nụ quế phơi trên sân, tỉ mỉ ghi chép sổ sách, chuẩn bị đơn hàng. Công việc này đã trở nên quen thuộc với chị suốt gần hai năm qua, kể từ khi quyết định khởi nghiệp từ cây quế bản địa.

Tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có ở vùng An Lão, chị Mơ sáng tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng như: nụ quế, quế thanh, nến thơm; pha chế thành gia vị thực phẩm… Sản phẩm đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao và được bán đều đặn trên các sàn thương mại điện tử.

Chị Mơ tin rằng, thành công bước đầu này sẽ giúp quế An Lão có cơ hội vươn xa, đồng thời tạo sinh kế ổn định cho người trồng quế địa phương: “ An Lão là một trong những xã nghèo. Thanh niên địa phương làm sản phẩm từ vùng nguyên liệu sẵn có, tự phát triển mà không cần dựa vào nguồn hỗ trợ nào. Khi đưa sản phẩm chuyên nghiệp lên, sản phẩm sẽ đi xa hơn, sinh kế ổn định hơn và kinh tế cũng phát triển hơn. Đây là nền tảng để bà con mở rộng và giữ vững vùng quế. Việc bao tiêu đầu ra cũng là động lực để bà con tiếp tục giữ vững và gắn bó.”

Tại làng gốm Vân Sơn, phường An Nhơn, tỉnh Gia Lai, kiến trúc sư Đỗ Thanh Vân đang miệt mài tìm cách hồi sinh làng nghề truyền thống bằng việc phát triển các sản phẩm gốm ứng dụng trong xây dựng. Được đào tạo chuyên ngành, có 20 năm kinh nghiệm thiết kế nội thất và mang tình yêu đặc biệt với gốm, chị Vân đã sáng tạo nhiều mẫu gạch, tấm ốp trang trí bằng gốm Vân Sơn.

Chị kiên trì mang sản phẩm đi giới thiệu tại các sự kiện ngành nghề, dần thu hút sự quan tâm của cả khách hàng trong nước và quốc tế. Đến nay, nhiều mẫu gạch trang trí mang dấu ấn riêng đã bắt đầu nhận được đơn hàng, tạo việc làm cho nhiều nghệ nhân làng gốm Vân Sơn.

Chị Vân cho biết thêm: “Mình bắt đầu từ năm 2023. Hai năm qua, mình đi quảng bá khắp nơi, đại diện cho tỉnh đi tham gia các festival gốm sứ. Sản phẩm này được nhiều chủ đầu tư resort quan tâm, kết nối mình với các kiến trúc sư nước ngoài để đưa vào thiết kế”.

Ông Nguyễn Hữu Hà, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Lai cho biết, tỉnh luôn ưu tiên hỗ trợ các dự án khởi nghiệp sáng tạo gắn với sản phẩm truyền thống, vừa tạo việc làm cho người dân, vừa gìn giữ giá trị văn hóa bản địa.

Mỗi năm, sở triển khai nhiều hoạt động để xây dựng và phát triển hệ sinh thái này, từ tập huấn, xây dựng đội ngũ cố vấn tại chỗ, đến kết nối với các nhà đầu tư.

Mục tiêu của tỉnh là hình thành khoảng 25 doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, trong đó có ít nhất 20% gọi vốn thành công. Hiện, sở đang hoàn thiện Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo giai đoạn 2026–2030, tạo nền tảng vững chắc để các dự án vươn ra thị trường lớn.

“Trong số các nhiệm vụ, chúng tôi đề ra việc xây dựng hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp của tỉnh Gia Lai mang tính đột phá. Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 68 về hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân. Đây là trụ cột chính sách để chúng tôi xây dựng kế hoạch phù hợp, đủ khả năng thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của tỉnh trong thời gian tới, giúp các bạn khởi nghiệp có thể dựa vào đó, xây dựng sản phẩm, mô hình kinh doanh mạnh mẽ, cạnh tranh được trên thị trường”, ông Hà thông tin thêm.

Khởi nghiệp bằng nghề truyền thống, với cách làm mới, giúp sản phẩm phù hợp thị trường mà vẫn giữ được giá trị – đó là con đường nhiều người trẻ Gia Lai đang kiên trì theo đuổi, vừa làm giàu cho bản thân, vừa mở ra hướng phát triển bền vững cho những làng nghề quê hương.

Sáng tạo để bảo tồn nghề dệt thổ cẩm ở Gia Lai

VOV.VN - Thổ cẩm là một trong những sản phẩm văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số ở Gia Lai, nhưng đang có nguy cơ mai một. Trong bối cảnh ấy, một người con của Tây Nguyên đã bảo tồn thổ cẩm đầy sáng tạo khi dùng thổ cẩm làm thành các sản phẩm thời trang, bán ra thị trường.