Tất bật với những phần việc gia công, trang trí lại cổng, nền nhà mới, vợ chồng ông Trương Thanh Long tại địa chỉ 549/12 Nguyễn Đình Chiểu cho biết, trước kia con hẻm xuống cấp, không đảm bảo giao thông cũng như mỹ quan đô thị, phòng cháy chữa cháy. Do đó, khi nghe chính quyền tuyên truyền về nhường đất để mở hẻm, gia đình ông nhanh chóng đồng ý. Căn nhà rộng 5m của ông thụt vào gần 1m với tổng diện tích 5m2. Với giá đất hiện tại dao động khoảng 200 triệu đồng/m2, phần đất ông Long hiến có giá đến hơn cả tỷ đồng. Tuy cũng có chút lấn cấn, tiếc nuối nhưng cả nhà nhận thức được cái lợi nhiều hơn nên đã vui vẻ chấp thuận: “Nhiều người cũng phân vân, nhà mình mất đi diện tích thấy xót. Nhưng mà khi nhiều người tháo ra thì thấy rộng ra, tự nhiên phấn khởi động viên mọi người. Trước mắt nó lợi cho mình, cái nền nhà mình đập ra cái sân mình sử dụng trước tiên sau đó mọi người cùng sử dụng chứ không mất đi đâu. Tôi thấy đây là chủ trương đúng đắn phù hợp lòng dân, bà con các hẻm khác cũng nên làm”.

Không khí lao động khẩn trương

Gần đó, nhiều chủ hộ khác cũng đang xây lại bậc cấp, xây mới cửa, cổng hay là sơn sửa, trang trí lại nhà cửa sau khi đã đập bỏ một phần diện tích nhà. Ai cũng thừa nhận đã từng đắn đo, suy nghĩ, nhưng sau khi được chính quyền thăm hỏi, trò chuyện và phân tích, mọi người đồng lòng hiến đất, biến con hẻm thành một “công trường” và thành quả là sự đổi thay như hôm nay. Bà Võ Thu Loan, ngụ tại số nhà 549/67 Nguyễn Đình Chiểu cho biết nhà bà nhường hơn 3m2 đất với giá thị trường hơn 600 triệu đồng. “Mới đầu cũng suy nghĩ, thấy như mình bị mất cái gì. Hồi xưa để được 3 chiếc xe, bây giờ không được nữa, nhưng vẫn chấp nhận thôi. Như vậy cho nó sạch đẹp cả xóm, sẵn đây mình cũng sửa chữa một số hư hao lúc trước tới giờ cứ chờ rộng hẻm để sửa luôn”.

Con hẻm 549 Nguyễn Đình Chiểu dần rộng rãi (ảnh Hà An)

Theo bà Nguyễn Thị Thu Dung, Chủ tịch UBND Phường 2, tuyến hẻm 549 Nguyễn Đình Chiểu dài 220m, kết nối đường Nguyễn Đình Chiều với hẻm 16 Nguyễn Thiện Thuật. Trước đây, con hẻm chỉ rộng khoảng 3 – 3,5m và bị xuống cấp, mất mỹ quan đô thị, khó khăn khi lưu thông. Do đó, từ năm 2019, Phường 2 xây dựng kế hoạch và tổ chức lấy ý kiến nhân dân về việc hiến đất mở rộng hẻm, với phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm", người dân hiến đất, nhà nước đầu tư duy tu nâng cấp hạ tầng hẻm.

Nhiều mảng tường được đập đi để hẻm rộng ra (ảnh Hà An)

Phường đã phát phiếu lấy ý kiến đến từng hộ dân để ghi nhận nhu cầu, nguyện vọng, xem xét tỷ lệ đồng thuận và các lý do chưa đồng thuận. Sau đó tiếp tục thành lập 5 Tổ vận động, phân chia theo từng đoạn hẻm, tiến hành tiếp xúc với từng hộ dân để ghi nhận các vướng mắc. Nhờ kiên trì vận động, tỷ lệ hộ dân đồng thuận cứ tăng dần, từ 50% lên đến 97% như hiện nay.

Bà Võ Thu Loan mong muốn sớm nhìn thấy con hẻm rộng rãi, sạch đẹp (ảnh Hà An)

Từ một con hẻm chỉ rộng 3m, dự kiến sau khi mở hẻm sẽ thành 5m, nền đường tráng bê-tông, xi-măng; làm mới cống, hầm ga; xây dựng phần ống và hầm cáp viễn thông; lắp đặt trụ lấy nước phòng cháy, chữa cháy… với tổng kinh phí trên 3,7 tỷ đồng.

Được biết, hiện còn 3 hộ dân vẫn chưa có "động tĩnh". Tuy nhiên, Chủ tịch UBND Phường 2 Nguyễn Thị Thu Dung cho biết, các hộ này đã đồng thuận nhưng chưa thể thực hiện ngay do căn nhà có kết cấu nặng: “Phường và các gia đình cũng cơ quan chuyên môn thống nhất phương án trong giai đoạn tiếp theo khi người ta có nhu cầu xây dựng nhà mới sẽ chủ động lùi vào. Như vậy mình làm chậm hơn chút với các nhà trong giai đoạn hiện nay”.

Sắp tới sẽ có thêm nhiều con hẻm được mở rộng (ảnh Hà An)

Theo Chủ tịch UBND Quận 3 Võ Văn Đức, giai đoạn 2015 - 2020, Quận 3 đã thực hiện 37 dự án mở rộng hẻm, cắt xén 1.425 căn, tăng hơn 8.100m2 đất giao thông. Giai đoạn 2021 – 2025, quận đề ra mục tiêu mở rộng 45 hẻm với hơn 2.000 căn nhà với diện tích cắt xén là hơn 6.600m2. Đến 1/6/2024, quận đã triển khai tại 28 con hẻm, đến tháng 8, 9 năm nay sẽ tiến hành tại 17 con hẻm còn lại.

Theo ông Võ Văn Đức, công tác vận động nhân dân được các phường đặc biệt quan tâm, lên kế hoạch kỹ lưỡng từ lấy ý kiến, khảo sát, lên kế hoạch mở rộng cũng như hỗ trợ nhân dân giải quyết thủ tục giấy tờ. Qua đó, tỷ lệ đồng thuận trên địa bàn tăng lên theo thời gian, nhiều trường hợp hiến đất với diện tích lớn, có hộ đã hiến gần 50m2. Nhờ vậy bộ mặt đô thị của quận trung tâm này ngày càng khang trang, giảm kẹt xe, nâng cao hiệu quả công tác phòng cháy chữa cháy.

Nhiều con hẻm trên địa bàn TP.HCM tiếp tục được mở rộng (ảnh Hà An)

Theo báo cáo của Ban Dân vận Thành uỷ TP.HCM, từ năm 2000 đến giữa năm 2022, toàn TP có hơn 168.000 hộ dân hiến gần 5,4 triệu m2 đất, tương ứng số tiền hơn 10.050 tỷ đồng. Số diện tích đất này phục vụ cho 5.230 công trình, trong đó hơn 3.800 công trình mở rộng hẻm, hơn 1.200 công trình mở rộng đường và 119 công trình khác.

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi (ảnh Hà An)

Ngoài diện tích đất được hiến để thực hiện các công trình nêu trên, người dân còn trực tiếp đóng góp kinh phí để thực hiện mở đường, mở hẻm và các công trình phục vụ công cộng với số tiền hơn 458 tỷ đồng.

Tại hội nghị tổng kết công tác hiến đất mở hẻm vào năm 2022, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cho rằng đây là những công trình rất ý nghĩa, giúp đời sống người dân được cải thiện tốt hơn, an toàn hơn, giá trị nhà đất tăng lên, tạo động lực mới cho sự phát triển: “Đất ở TP.HCM là tấc đất, tấc vàng vàng, nhưng khi chúng ta vì lợi ích chung của cộng đồng, vì sự phát triển chung của TP, trong đó có chúng ta thì chúng ta sẵn sàng hy sinh lợi ích này. Tôi cho rằng giá trị chúng ta thu được càng khẳng định điểm tốt đẹp, đặc điểm văn hóa của người Sài Gòn, TP.HCM. Và truyền thống tốt đẹp này, giá trị này là nguồn lực, động lực cho sự phát triển của thành phố”.

Ông Trương Thanh Long vui vẻ hiến đất để hẻm được mở rộng (ảnh Hà An)

Hiện nay, phong trào hiến đất mở rộng hẻm vẫn đang được triển khai rộng khắp trên các quận, huyện của TP.HCM. Việc này không chỉ giúp cho bộ mặt đô thị của TP.HCM thay đổi, khang trang hơn, cuộc sống người dân tốt hơn, công tác phòng cháy chữa cháy ở khu dân cư hiệu quả hơn. Đây là minh chứng cho thấy, khi ý Đảng trúng lòng dân thì việc gì cũng thông./.

Hà Khánh/VOV TPHCM