Cùng với việc tăng cường tuần tra, kiểm soát hoạt động ra, vào cảng cá, cán bộ Trạm Kiểm soát Biên phòng Bến Xăm, Đồn Biên phòng Đồ Sơn, Bộ đội Biên phòng Hải Phòng còn đến trực tiếp từng phương tiện, từng gia đình để tuyên truyền, nhắc nhở thực hiện tốt các quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động khai thác và đánh bắt thủy sản, chủ động ngăn chặn và xử lý nghiêm những hành vi khai thác thủy sản bất hợp pháp.

Theo ông Đỗ Thanh Bình, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Bến Xăm, với quyết tâm bảo đảm an toàn tuyệt đối vùng biển đảo và ngư trường, Trạm Kiểm soát biên phòng luôn có sự phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng trong kiểm tra, kiểm soát tàu thuyền; kiên quyết không cho xuất bến đối với các phương tiện không đảm bảo các thủ tục đăng ký, đăng kiểm, thiếu lý lịch thuyền viên, bằng thuyền trưởng, thiếu thiết bị giám sát thành trình: “Chúng tôi phối hợp chặt chẽ với Ban Quản lý Cảng cá, Bến cá Ngọc Hải làm đúng, đủ các quy trình về tuần tra, kiểm soát; phố hợp với cảng cá kiểm tra tất cả các phương tiện làm thủ tục xuất, nhập bến. Chúng tôi kiên quyết xử lý các phương tiện không đầy đủ giấy tờ; kiểm tra giấy tờ đảm bảo mới cho xuất bến.”

Trong đợt cao điểm từ 15/9-15/10, Bộ đội Biên phòng Hải Phòng còn lập tổ công tác tập trung tuyên truyền về IUU với phương châm “đi từng ngõ, đến từng nhà”, tuyên truyền cho ngư dân nắm được những quy định của Luật Thủy sản, vùng nào ngư dân được phép khai thác, cách khai báo hành trình ra sao? những ngư lưới cụ nào bị cấm sử dụng? Các đợt tuyên truyền liên tục như mưa dầm thấm lâu, giúp các chủ tàu nâng cao hiểu biết và có ý thức tuân thủ pháp luật.

Anh Đinh Văn Luân, chủ tàu ở xã Lập Lễ, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng chia sẻ: “Khi xuất bến các cơ quan chức năng cũng có tuyên truyền, không đánh bắt bất hợp pháp, không dùng chất nổ, chất điện, những chất trái phép, đánh bắt đúng làn, đúng luồng, mắt lưới đúng quy định của pháp luật. Mình làm phải tuân thủ.”

Kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản tại các cảng cá là nội dung trọng tâm thực hiện khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác bất hợp pháp. Hiện thành phố Hải Phòng có 2 cảng chỉ định (theo Quyết định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) là: Cảng Trân Châu, tại đảo Cát Bà, huyện Cát Hải và Cảng cá Ngọc Hải ở Quận Đồ Sơn.

Đối với các khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu EC về chống khai thác IUU, các cảng trên địa bàn thành phố đã triển khai công tác trực tiếp nhận thông tin tàu cá 24/24 giờ, không kể ngày lễ, ngày nghỉ. Từ ngày 1/1/2024, các cảng cá đã triển khai hệ thống giám sát tàu cá điện tử theo chỉ đạo của Cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; rà soát trên hệ thống VnFishbase danh sách tàu cá IUU, tàu có nguy cơ cao để tăng cường quản lý, giám sát; tổ chức kiểm ra, rà soát sản lượng thủy sản qua cảng. Đồng thời ghi chép sản lượng, thành phần loài mà các phương tiện đường bộ giao dịch tại cảng cá. Đây là công tác không có trong khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu EC, nhưng nhận thấy từ hoạt động này có thể phát sinh nguy cơ tiêu thụ sản phẩm bất hợp pháp nên các cảng cá đã đẩy mạnh giám sát. Nhờ vậy, công tác chống đánh bắt bất hợp pháp trên địa bàn thành phố Hải Phòng đã đạt được những kết quả nhất định.

Hải Phòng hiện đang có 971 tàu cá chiều dài lớn nhất từ 6 m trở lên, 100% tàu cá có chiều dài trên 15 m trở lên đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Trong năm 2023 và những tháng của năm 2024, không có trường hợp tàu cá và ngư dân Hải Phòng vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ. 

Ông Đỗ Đức Thịnh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản thành phố Hải Phòng cho biết, bên cạnh công tác thông tin, tuyên truyền, Thành phố đã ban hành kịp thời một số cơ chế chính sách hỗ trợ, tạo động lực cho ngư dân yên tâm bám biển, tuân thủ pháp luật: “Thành phố Hải Phòng đã sớm xây dựng chính sách hỗ trợ cho ngư dân thích ứng với những quy định mới của Luật Thủy sản. Từ năm 2020, thành phố đã ban hành nghị quyết về cơ chế, chính sách hỗ trợ kinh phí lắp đặt cước phí thuê bao cho thiết bị giám sát hành trình với tàu cá có chiều dài 15 mét trở lên. Năm 2021-2022, thành phố cũng tiếp tục ban hành cơ chế, chính sách tiếp tục khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp tập trung, hàng hóa lớn, với lĩnh vực khai thác hỗ trợ 100% lãi suất trong vòng 3 năm đối với các hoạt động cải hoán tàu cá, mua ngư lưới cụ mới để phục vụ sản xuất.”

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác quản lý tàu cá, ngăn chặn hoạt động khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không tuân thủ quy định trên địa bàn thành phố Hải Phòng vẫn còn tồn tại những hạn chế. Tỷ lệ xử lý vi phạm hành chính, tỷ lệ tàu cá được cấp giấy phép khai thác thủy sản còn thấp, vẫn diễn ra tình trạng mất kết nối thiết bị giám sát hành trình. Điều đó đòi hỏi Thành phố Hải Phòng cần tập trung lực lượng, quyết liệt hơn nữa mới có thể tạo chuyển biến lớn trong công tác quản lý nghề cá.