Chiều nay (18/11), Cục phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế tổ chức gặp mặt báo chí nhân tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và ngày thế giới phòng, chống AIDS 1/12.

Tại họp báo, PGS.TS Phan Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục phòng, chống HIV/AIDS cho biết, để chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, trong thời điểm hiện nay công tác phòng, chống HIV/AIDS, dịch HIV đã có chuyển biến rõ rệt thông qua các năm. Từ việc HIV lây qua đường máu chủ yếu, giờ đây chủ yếu lây qua đường tình dục; từ những giai đoạn nhóm nghiện chích ma túy nhiễm HIV, bây giờ là nhóm mang quan hệ đồng giới nam hay nhóm chuyển giới. Tuy nhiên vấn đề đặt ra đó là dấu hiệu trẻ hóa của các nhóm đối tượng nhiễm HIV.

Theo đó, nguy cơ nhiễm dịch HIV mới nổi trong nhóm lây qua đường tình dục, nhóm trẻ tuổi, nhóm quan hệ đồng giới tập trung nhiều nhất ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long với gần 70%.

Riêng ở nhóm trẻ tuổi, nếu trước đây chủ yếu các ca nhiễm ở nhóm thanh niên, những người có điều kiện kinh tế hiện đã ghi nhận ở nhóm trẻ hơn, thậm chí ở cả những nhóm học sinh, sinh viên; số mắc ở độ tuổi 15-29 tuổi chiếm tới gần 40% tổng số ca nhiễm HIV trong thời gian vừa qua.

Ông Raman Hailevich, Giám đốc quốc gia UNAIDS tại Việt Nam cho biết, ước tính của UNAIDS cho thấy số ca nhiễm mới HIV ở Việt Nam đã giảm khoảng 60% kể từ năm 2010. Mức giảm này không những vượt xa mức giảm trung bình của khu vực châu Á – Thái Bình Dương mà còn cao hơn nhiều so với mức giảm 39% của thế giới.

“Thành tựu này cho thấy tác động tích cực của việc đầu tư cả cho dự phòng và điều trị HIV của Việt Nam trong nhiều năm qua. Đây cũng là kết quả của những hành động liên tục, mạnh mẽ của Việt Nam trong việc tiếp nhận và triển khai những sáng kiến mới như trong xét nghiệm HIV, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm PrEP, mở rộng liệu pháp điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone và đẩy mạnh chiến lược không phát hiện bằng không lây truyền (K=K) trong điều trị HIV. Việt Nam cũng liên tục củng cố khung pháp lý về HIV nhằm bảo vệ tốt hơn những người sống chung với HIV và người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV, đảm bảo quyền của người dân Việt Nam được tiếp cận các dịch HIV thiết yếu”, ông Raman Hailevich nói.

Cũng theo ông Raman Hailevich, ngay cả với những tiến bộ liên tục và vững chắc này, vẫn còn nhiều thách thức ở phía trước. Khoảng 1/3 số nhiễm HIV mới ở Việt Nam là người trẻ trong độ tuổi từ 15-24. Sự thiếu hiểu biết về HIV, sự kỳ thị và phân biệt đối xử với HIV vẫn đang tiếp tục cản trở việc tiếp cận các dịch vụ. Và điều này không phải chỉ là khó khăn thách thức của riêng Việt Nam.

Thạc sĩ Bùi Hoàng Đức, Phó Trưởng Phòng Giám sát và Xét nghiệm, Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết: Tính đến tháng 10/2024, số ca nhiễm HIV trên toàn quốc ước tính là 267.391 trường hợp; riêng trong 9 tháng năm 2024, đã có 11.421 trường hợp phát hiện mới.

Trong số người nhiễm HIV mới phát hiện năm 2024, có tới hơn 68% người nhiễm tại Đồng bằng sông Cửu Long, khu vực Đông Nam Bộ, TP Hồ Chí Minh.

Trong mục tiêu 95-95-95, Việt Nam đã đạt: 87 % người biết tình trạng nhiễm HIV - 79 % người biết tình trạng nhiễm HIV được điều trị ARV - 95 % người được điều trị ARV có tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế.

Dịch HIV vẫn đang diễn biến phức tạp, có xu hướng gia tăng nhiễm mới nhất là nhóm thanh thiếu niên trẻ, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới. Nguyên nhân chủ yếu vẫn là do sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV vẫn còn tồn tại và sự hiểu biết đầy đủ về HIV/AIDS trong cộng đồng dân cư còn thấp, là rào cản trong việc tiếp cận dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS của người nhiễm HIV và các nhóm đích nguy cơ cao.