Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 7/4 đã thông báo quyết định nối lại viện trợ cho Palestine ở mức 235 triệu USD, nhằm đáp ứng như cầu cấp thiết của người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế, tăng cường an ninh và tạo ra sự hiểu biết lẫn nhau giữa Palestine và Israel.

Động thái này đã được dư luận quốc tế đánh giá cao, sau những bất đồng giữa 2 bên dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, trong khoản tiền trợ cấp vừa được nối lại, Mỹ sẽ đóng góp 150 triệu USD cho Cơ quan Liên Hợp Quốc cứu trợ người tỵ nạn Palestine (UNRWA), viện trợ 75 triệu USD để hỗ trợ kinh tế và phát triển tại Bờ Tây cùng Dải Gaza và 10 triệu USD cho những nỗ lực xây dựng hòa bình.

Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price, với việc viện trợ, Mỹ cũng muốn thúc đẩy sự an toàn và an ninh cho người Palestine bên cạnh những cam kết lâu dài trước đó đối với Israel: “Chúng tôi có một cam kết lâu dài đối với an ninh của Israel. Đây là nền tảng trong chính sách của Mỹ ở Trung Đông và rộng hơn nữa là toàn cầu. Tương tự, chúng tôi cam kết thúc đẩy sự an toàn và an ninh của người dân Palestine. Như chúng tôi đã nói chúng tôi tin rằng, người Israel và Palestine nên được hưởng các biện pháp bình đẳng về an ninh và sự thịnh vượng.”

Cộng thêm 15 triệu USD viện trợ của Mỹ trước đó để Palestine chống dịch, Thủ tướng Palestine Mohammed Shtayyeh bày tỏ đang rất kỳ vọng vào Mỹ, không chỉ là việc nối lại viện trợ tài chính mà còn cả các mối quan hệ chính trị với Palestine, hi vọng Mỹ giúp nhân dân Palestine đạt được quyền lợi hợp pháp của một nhà nước độc lập với Jerusalem là thủ đô. Ông khẳng định, chính quyền Mỹ đang đi đúng hướng.

Còn người phát ngôn của LHQ Stephane Dujarric cũng đã hoan nghênh quyết định của Mỹ: “Mối quan hệ giữa Mỹ và Cơ quan Liên Hợp Quốc cứu trợ người tỵ nạn Palestine là một mối quan hệ lâu dài. Có một số quốc gia đã giảm hoặc tạm dừng đóng góp cho Cơ quan này. Với quyết định của Mỹ, chúng tôi hy vọng các nước khác sẽ hành động theo”.

Trong khi, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas cho rằng, quyết định của Mỹ đã gửi đi thông điệp đúng đắn trong bối cảnh nhu cầu  cứu trợ nhân đạo đang gia tăng trên khắp thế giới do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Khác với hầu hết các phản ứng “ủng hộ”, Israel luôn phản đối việc đóng góp cho Cơ quan Liên Hợp Quốc cứu trợ người tỵ nạn Palestine, với lý do chương trình giáo dục tại các trường của Liên Hợp Quốc dành cho người Palestine có nội dung chống Nhà nước Do Thái.

Trong tuyên bố mới nhất, Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc Gilad Erdan khẳng định, việc nối lại viện trợ của Mỹ là 1 bước đi có thể làm gia tăng xung đột. Ông nói: “Israel phản đối mạnh mẽ các hành động chống Israel và bài người Do Thái trong Cơ quan cứu trợ nhân đạo của Liên Hợp Quốc cho người tị nạn Palestine. Cơ quan này không thể tiếp tục tồn tại với mô hình hiện nay. Trong cuộc thảo luận với Bộ Ngoại giao Mỹ, tôi đã bày tỏ thất vọng và phản đối với quyết định nối lại viện trợ, mà không kèm theo điều kiện cải cách nhất định nào”.

Thực tế, số tiền viện trợ mới nhất của Mỹ vẫn thấp hơn con số 355 triệu USD mà Mỹ từng đóng góp cho Cơ quan cứu trợ nhân đạo của Liên Hợp Quốc cho người tị nạn Palestine vào năm 2016. Bộ Ngoại giao Mỹ không loại trừ việc nước này sẽ tiếp tục đóng góp thêm, song cũng đang khuyến khích các nhà tài trợ khác hỗ trợ.

Dù “còn quá sớm” để nói về vai trò “trở lại” của Mỹ trong việc hòa giải xung đột giữa Palestine - Israel, song việc nối lại viện trợ là bước đi đầu tiên tạo thêm nhiều hi vọng cho người dân Palestine sau quãng thời gian dài bị Mỹ quay lưng lại. Có thể, điều này cũng sẽ giúp các đảng phái của Palestine có thêm động lực để hòa giải với nhau và tổ chức thành công các cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống sắp tới../.