Nỗ lực của hàng trăm nhà khoa học tại khoảng 30 viện nghiên cứu trên khắp thế giới đã xây dựng nên một câu chuyện hoàn chỉnh về sự giãn nở của vũ trụ, Will Percival, chuyên gia tại Đại học Waterloo ở Ontario (Canada) cho biết.

Mục tiêu của các nhà khoa học là tạo ra bản đồ 3D hoàn chỉnh nhất xuyên suốt vòng đời vũ trụ. Ảnh: AFP/EPFL

Theo ông Percival, dự án được khởi động từ hơn 2 thập kỷ trước và các nhà nghiên cứu đã ghi lại sự giãn nở của vũ trụ một cách chính xác nhất trong phạm vi rộng nhất từ trước đến nay.

Bản đồ dựa trên kết quả mới nhất của chương trình Khảo sát mở rộng về quang phổ dao động Baryon (eBOSS) thuộc dự án Trạm quan sát bầu trời kỹ thuật số Sloan (SDSS) đặt tại bang New Mexico (Mỹ), với dữ liệu thu thập từ kính viễn vọng trong hơn 6 năm.

Chuyên gia Kyle Dawson tại Đại học Utah, người đã công bố bản đồ vào ngày 20/7 cho biết, các nhà nghiên cứu đã giúp lấp đầy một “khoảng trống rắc rối” về lịch sử giãn nở của vũ trụ nằm trong khoảng giữa dài 11 tỷ năm.

“Trong 5 năm quan sát liên tục, chúng tôi cố gắng để lấp đầy khoảng trống đó và chúng tôi đang sử dụng thông tin để cung cấp một số tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực thiên văn học trong nhiều thập kỷ qua”, chuyên gia Dawson nói.

Theo nhà vật lý vũ trụ Jean-Paul Kneib tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ (EPFL), mục tiêu của các nhà khoa học là tạo ra bản đồ 3D hoàn chỉnh nhất xuyên suốt vòng đời vũ trụ.

Ông Jean-Paul Kneib nói rằng đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu vẽ lại các thiên thể biểu thị sự phân bố vật chất trong vũ trụ xa xôi. Bản đồ cho thấy các sợi vật chất và khoảng trống xác định chính xác hơn cấu trúc của vũ trụ kể từ thuở sơ khai, khi chỉ mới 380.000 năm tuổi.

Đối với phần bản đồ liên quan đến vũ trụ khoảng 6 tỷ năm trước, các nhà nghiên cứu đã quan sát những thiên hà lâu đời và có màu đỏ nhất. Đối với những giai đoạn xa hơn, họ lại tập trung vào các thiên hà trẻ nhất có màu xanh.

Bản đồ 3D cho thấy quá trình giãn nở của vũ trụ đã bắt đầu tăng tốc vào một thời điểm nào đó trong lịch sử và quá trình đó vẫn chưa dừng lại.

Các nhà nghiên cứu cho rằng, điều này là do sự hiện diện của năng lượng tối, một yếu tố vô hình phù hợp với thuyết tương đối của nhà vật lý Albert Einstein, tuy nhiên nguồn gốc của nó chưa được giới khoa học lý giải.

Theo các nhà vật lý thiên văn học, vũ trụ đang giãn nở trong nhiều năm qua, tuy nhiên không thể đo được tốc độ giãn nở một cách chính xác./.