Trong nhiều năm qua, trong giao dịch chuyển nhượng bất động sản đã tồn tại một thực trạng giá trong hợp đồng thường thấp hơn để giảm bớt thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ mà các bên phải nộp. Thực tế này gây thất thoát lượng thuế lớn từ chuyển nhượng bất động sản.

Tuy nhiên, Luật kinh doanh bất động có hiệu lực từ 1/8, đã có quy định ngăn chặn lỗ hổng này. Theo đó, tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản ghi đúng giá giao dịch thực tế trong hợp đồng. Chịu trách nhiệm nếu giá giao dịch trong hợp đồng không đúng với giá giao dịch thực tế.

Tại Văn phòng Công chứng Ninh Thị Hiền, TP.HMC, việc kê khai giá chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá thị trường để giảm số thuế phải nộp không phải là hiếm. Bởi khai mức giá thấp, bên bán sẽ nộp thuế thu nhập cá nhân ít hơn và tương tự bên mua cũng nộp lệ phí trước bạ thấp hơn.

Bà Ninh Thị Hiền - Trưởng Văn phòng Công chứng Ninh Thị Hiền, TP.HCM cho biết: "Thỉnh thoảng Văn phòng công chứng của chúng tôi cũng nhận được những trường hợp là cơ quan thuế yêu cầu người dân phải sửa đổi, bổ sung lại giá trong hợp đồng vì cơ quan thuế cho rằng giá đó là thấp hơn giá thị trường hoặc là không có đúng giá giao dịch. Có trường hợp là người dân người ta tự điều chỉnh lại giá nhưng nền tảng là dựa trên sự thỏa thuận, tự nguyện, tự do cam kết, không vi phạm trái đạo đức xã hội".

Tại điều 47 của Bộ Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực từ 1/8, yêu cầu giá mua bán trong hợp đồng phải ghi đúng thực tế. Bởi trên thực tế, việc kê khai 2 giá đã có không ít trường hợp dẫn đến rủi ro pháp lý cho các bên. Lúc đó, hợp đồng công chứng sẽ có giá trị, còn hợp đồng thỏa thuận sẽ bị vô hiệu. Số tiền chênh lệch khách hàng không chứng minh được nên khó có thể đòi lại. Chưa kể, với hành vi khai sai, nếu bị phát hiện có dấu hiệu về tội trốn thuế sẽ bị xử lý theo pháp luật.

"Theo quy định tại Điều 47, các bên tham gia giao dịch mua bán bất động sản phải ghi giá thực tế giao dịch, là một điều có ý nghĩa và rất quan trọng trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực kinh doanh bất động sản, tránh thất thu tiền thuế, đồng thời tránh cho các bên được các rủi ro tiềm ẩn, đảm bảo sự ổn định trong các giao dịch dân sự", Luật sư Nguyễn Hồng Lĩnh - Giám đốc Công ty Luật Nguyễn & Brother, Đoàn Luật sư TP.HCM nhận định.

Theo các chuyên gia kinh tế, khi luật Kinh doanh Bất động sản 2024 quy định cụ thể, cộng với những chế tài mạnh mẽ sẽ hạn chế tình trạng mua bán nhà đất hai giá. Quy định ghi đúng giá sẽ góp phần giúp chống thất thu thuế và minh bạch thị trường. Từ đó cũng có thể góp phần hạn chế tình trạng thổi giá, gây bất ổn thị trường như thời gian qua.