Sâu răng là một bệnh phổ biến đứng thứ hai trên thế giới chỉ sau các bệnh về tim mạch. Sâu răng ẩn chứa nhiều nguy cơ về sức khỏe toàn thân, chi phí khắc phục lại vô cùng tốn kém, do vậy, bệnh cần được phòng ngừa và chữa trị một cách hợp lý.

Kết quả điều tra sức khỏe răng miệng toàn quốc năm 2019, trên cả nước có trên 60% người bị sâu răng. Đặc biệt, có khoảng 87% trẻ em từ 6-8 tuổi có răng sâu từ nhẹ đến trầm trọng với số răng sâu trung bình ở mỗi trẻ là 6 răng. Tuy nhiên, tỉ lệ răng sâu được điều trị lại rất thấp. Sâu răng đặc biệt thường hay gặp ở hàm răng sữa. Do cấu trúc men của răng sữa không được cứng chắc như ở răng vĩnh viễn, mặt khác, do đặc điểm giải phẫu mà răng sữa rất hay bị kẹt và mắc thức ăn, khó làm sạch. Chính những điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn sâu răng phát triển và hình thành nên những lỗ sâu trên bề mặt răng.

Khám răng thường xuyên cho trẻ là cách phòng bệnh tốt nhất.

Chức năng của răng sữa?

Răng sữa là hệ răng tồn tại ở trẻ em, bắt đầu mọc khi trẻ được 6 tháng tuổi và sẽ dần được thay thế bằng răng vĩnh viễn khi trẻ 6 tuổi. Hàm răng sữa ở trẻ em có chức năng quan trọng không kém gì răng vĩnh viễn. Ngoài chức năng ăn nhai, thẩm mỹ và phát âm, răng sữa còn có vai trò quan trọng trong việc giúp phát triển xương hàm và định hướng cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí. Nếu trẻ bị đau răng sẽ gây khó khăn trong ăn nhai, ảnh hưởng trực tiếp đến việc hấp thụ dinh dưỡng và do vậy tác động đến quá trình phát triển thể chất và trí tuệ ở trẻ.

Sâu răng cũng ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Trẻ bị sâu nhiều răng, đặc biệt là nhóm răng ở phía trước có chức năng thẩm mỹ, thường tự ti, ngại giao tiếp với bạn bè. Trẻ bị đau răng cũng gây mất tập trung, ảnh hưởng đến học tập.

Nếu trẻ bị sâu răng dẫn đến phải nhổ răng sữa sớm trước tuổi thay sẽ khiến răng vĩnh viễn mọc nghiêng, mọc lệch hoặc kẹt... Do đó, để trẻ có một hàm răng vĩnh viễn đẹp về thẩm mỹ và đảm bảo được các chức năng trong tương lai thì cần phải theo dõi và chăm sóc răng sữa thật tốt.

Nguyên nhân gây sâu răng ở trẻ?

Nguyên nhân chính dẫn đến sâu răng là do vệ sinh răng miệng không đúng cách và không thường xuyên. Trong quá trình ăn uống, các mảng thức ăn đọng lại ở các kẽ răng và trên bề mặt răng nếu không được làm sạch sẽ lên men và tạo điều kiện cho các vi khuẩn phát triển, tấn công men răng và hình thành lỗ sâu. Các em học sinh ở lứa tuổi rất hay ăn quà vặt, đặc biệt là các loại bánh kẹo, đồ ăn sẵn chứa nhiều đường, tinh bột, các mảng thức ăn này khi bám lại trên răng trở thành mảnh đất màu mỡ cho vi khuẩn trong miệng phát triển. Bệnh sâu răng đơn thuần không gây đau, chỉ khi có biến chứng và trở thành bệnh lý tủy răng, lúc này trẻ mới cảm thấy đau và thông báo cho cha mẹ. Nhiều trẻ do lo sợ việc đi khám bác sĩ mà không dám báo cho người lớn về tình trạng của mình khiến bệnh càng thêm nặng, có thể dẫn đến mất răng. Bệnh nếu được phát hiện từ sớm thì việc điều trị càng đơn giản và ít tốn kém.

Cha mẹ cần phòng ngừa sâu răng cho trẻ bằng cách thường xuyên nhắc nhở, hướng dẫn trẻ vệ sinh răng miệng đúng lúc, đúng cách. Hạn chế cho trẻ ăn quà vặt, nhất là đồ ăn sẵn và thức ăn đường phố không hợp vệ sinh. Nên cho trẻ đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần để kịp thời phát hiện các dấu hiệu sớm của sâu răng và có hướng xử trí thích hợp. Bệnh sâu răng nếu được phát hiện từ sớm thì việc điều trị càng đơn giản và ít tốn kém.

Nhà trường nên phối hợp với các chương trình Nha học đường để được đào tạo cho nhân viên y tế, giúp kiểm tra răng miệng và hướng dẫn chăm sóc răng cho trẻ. Ngoài cung cấp kem đánh răng, nước súc miệng flour, trám bít hố rãnh ngừa sâu răng cho trẻ em, chương trình Nha học đường còn có các bài giảng nha khoa cho học sinh giúp các em trang bị thêm kiến thức về chăm sóc răng miệng cũng như lựa chọn chế độ ăn hợp lý.

Cần làm gì để có hàm răng chắc khỏe trong tương lai?

Để trẻ có răng chắc khỏe, phát triển tốt, khi mang thai, bà mẹ cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng giúp tạo được mầm răng chắc khỏe cho trẻ ngay từ giai đoạn bào thai. Cha mẹ cũng cần biết cách vệ sinh răng cho bé ngay khi những chiếc răng đầu tiên mọc vào khoang miệng. Người lớn cần tạo cho trẻ thói quen đánh răng, đặc biệt là vào buổi tối trước khi đi ngủ. Trẻ nên dùng kem đánh răng phù hợp lứa tuổi. Trẻ dưới 6 tuổi sử dụng kem đánh răng có nồng độ flour 500ppm và thay bàn chải 3 tháng/lần. Chỉ cần chải răng 2 lần/ngày, trong đó 1 lần trước khi đi ngủ đã có thể ngừa sâu răng hiệu quả và phòng ngừa các bệnh về lợi... Y tế học đường với chương trình chăm sóc sức khỏe răng miệng cho trẻ em hiện đang được mở rộng ở nhiều tỉnh, thành trên toàn quốc, đem đến hiệu quả lâu dài về nâng cao sức khỏe răng miệng cho cộng đồng./.