Trước Tết Nguyên đán Tân Sửu năm 2021 được dự báo là thời điểm hoạt động xuất, nhập cảnh trái phép trên tuyến biên giới diễn ra nóng bỏng. Càng gần thời điểm giáp Tết thì số lượng công dân trở về từ nước ngoài, nhập cảnh trái phép gia tăng đột biến. Trước tình hình trên, lực lượng biên phòng trên cả 3 tuyến biên giới Việt Nam- Trung Quốc, Việt- Lào và Việt Nam- Campuchia đều “căng mình” kiểm soát chặt biên giới, không để lọt trường hợp xuất, nhập cảnh trái phép, gây bất ngờ, bị động trong công tác phòng, chống dịch Covid-19.

Nguy cơ cao trên tuyến biên giới dịp giáp Tết

Theo các chuyên gia, thời điểm giáp Tết nguyên đán, Việt Nam sẽ phải đối mặt với nguy cơ bùng phát dịch Covid-19 từ tình trạng vượt biên trái phép tràn lan. Tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với các địa phương sáng 29/12, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an dẫn ra con số rất đáng lo ngại: Hơn 20.000 người nhập cảnh trái phép từ đầu năm đến nay. Ở chiều ngược lại, lực lượng chức năng đã tiếp nhận gần 8.500 người Việt Nam do các nước trao trả qua cửa khẩu. Trong đó mỗi ngày có tới hàng trăm người nhập cảnh trái phép, gây khó khăn cho công tác phòng chống dịch Covid-19.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, trong bối cảnh dịch Covid-19, nhu cầu về nước của người Việt Nam ở nước ngoài rất lớn, và ngày càng tăng trong dịp chuẩn bị đón Tết. Hiện nay, chính phủ đã đưa khoảng 70.000 người Việt Nam ở nước ngoài về nước, nhưng số lượng người Việt Nam ở nước ngoài có nhu cầu về nước ngày càng tăng. Bên cạnh đó là số lượng lớn người Việt Nam đi lao động ở những nước trong khu vực giáp biên giới. Ông Tô Lâm nhận định nếu số này lọt vào nước, không có biện pháp quyết liệt sẽ gây khó khăn lớn cho lực lượng chức năng, ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch, bảo vệ an ninh an toàn và phát triển kinh tế xã hội.

Cũng tại hội nghị tăng cường công tác phòng chống dịch Covid-19 trong tình hình mới do Bộ Y tế tổ chức, Thiếu tướng Nguyễn Đức Mạnh, phó tư lệnh Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng cho biết, dù thực hiện nhiều biện pháp kiểm soát đường biên giới để phòng chống dịch Covid-19, nhưng thực tế số lượng người cố tình nhập cảnh trái phép vẫn rất nhiều, sử dụng nhiều hình thức móc nối rất tinh vi. Thiếu tướng Mạnh phân tích: "Các đối tượng chủ yếu thông qua mạng xã hội, ứng dụng trên điện thoại như Facebook, wechat, messenger để móc nối, hướng dẫn người xuất, nhập cảnh trái phép. Các đối tượng cầm đầu tổ chức chặt chẽ, bố trí người đưa đón, dẫn đường. Việc liên hệ chủ yếu qua điện thoại di dộng nhưng sử dụng sim rác, thuê xe ôm, taxi đưa dẫn người xuất, nhập cảnh trái phép từ biên giới vào nội địa và ngược lại".

Trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, có tình trạng người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam hợp pháp, hết hạn lưu trú nhưng không xuất cảnh về nước vì lo sợ dịch bệnh, cố ý ở lại Việt Nam, lưu trú tại các nhà nghỉ, khách sạn để trốn tránh sự kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức năng, làm giả giấy tờ để kéo dài thời gian được phép tạm trú tại Việt Nam. Ở tuyến biên giới Việt - Lào, một số lao động Việt Nam ở Lào về Việt Nam không muốn cách ly nên đã tìm cách nhập cảnh trái phép.

Ngay trong những ngày đầu năm 2021, Bộ Y tế đã tổ chức ra quân các đoàn kiểm tra tại các tỉnh biên giới, phối hợp cùng lực lượng biên phòng yêu cầu siết chặt nghiêm việc cách ly sau khi công dân xuất nhập cảnh vào Việt Nam. Trước đó, Đoàn công tác của Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng phối hợp kiểm tra công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên tuyến biên giới tỉnh Tây Ninh.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long chỉ đạo: “Trong dịp cận Tết nguyên đán, nhu cầu di chuyển qua lại cửa khẩu của người dân là rất lớn, nguy cơ nhập cảnh trái phép thông qua đường biên giới trên bộ tăng cao, do đó cần đặt công tác phòng, chống, ngăn chặn dịch bệnh tại các khu vực cửa khẩu, biên giới lên một mức cao hơn, nhằm phòng ngừa và ngăn chặn nhập cảnh trái phép, để bảo đảm an toàn cho người dân”.

Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Y tế cũng khuyến nghị tiếp tục phát huy các mô hình phòng chống dịch hiệu quả, nhất là mô hình dựa vào nhân dân, để tạo nên nhiều lớp “hàng rào” bảo vệ biện giới, không bỏ lọt bất cứ trường hợp nhập cảnh trái phép nào; Tăng cường năng lực y tế, năng lực xét nghiệm, điều trị… để luôn chuẩn bị sẵn sàng cho bất cứ tình huống nào dù là xấu nhất. Song song đó, cần thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch bệnh theo khuyến cáo từ Chính phủ, ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19, Bộ Y tế…

Chặn đứng ngay từ cửa ngõ

Dọc theo tuyến biên giới đất liền, nhiều chốt kiểm soát dịch Covid-19 của Bộ đội Biên phòng (BĐBP) được thành lập tại những vị trí “huyết mạch” giao cắt những đường mòn, lối mở, nhằm ngăn chặn việc qua lại biên giới trái phép. Kể từ khi dịch bệnh Covid-19 đến nay đã gần 1 năm, các chốt kiểm soát vẫn vươn mình trong sương gió biên thùy...

Khu vực biên giới xã Quảng Đức, huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh. Chỉ cần băng qua con suối nhỏ là những người từ phía Trung Quốc đã có thể đặt chân vào nước ta. Dù chỉ có trên 10km đường biên nhưng nơi đây lại có nhiều đường mòn lối mở. Ngoài các đối tượng là người Trung Quốc nhập cảnh trái phép thì nhiều người Việt Nam đi lao động trái phép hoặc lấy chồng bên Trung Quốc, do dịch bệnh cũng tìm cách về nước bằng con đường này.

Cùng với hoạt động tuần tra kiểm soát, lực lượng biên phòng đã tăng cường phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh biên giới, nhờ đó mà nhiều vụ xuất nhập cảnh trái phép được phát hiện và ngăn chặn kịp thời. Theo anh Tằng Dánh Thân, người dân xã  Quảng Đức: “Tại các phòng tuyến này, có sự tham gia của nhiều lực lượng, trong đó biên phòng làm nòng cốt. Chúng tôi phối hợp với biên phòng, công an, thấy người nào lạ là giữ lại…”

Dự kiến trong thời gian giáp tết, số công dân xuất, nhập cảnh trái phép sẽ tăng cao. Do đó, các đồn biên phòng đã chủ động triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ; phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng tổ chức tuần tra, kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn các công dân xuất nhập cảnh trái phép qua địa bàn; vận động nhân dân khu vực biên giới phòng, chống dịch; tích cực đấu tranh, tố giác các đối tượng tiếp tay, môi giới, dẫn đường cho các công dân xuất nhập cảnh trái phép.

Ông Nguyễn Văn Phương, người dân xã Tân Thanh, Văn Lãng, Lạng Sơn cho biết: “Một số người nơi khác đến đây muốn xuất cảnh qua bên kia để tìm việc làm, qua đây lực lượng BP cũng hướng dẫn đi ra phòng quản lý xuất nhập cảnh của tỉnh Lạng Sơn để làm giấy thông hành, rồi qua bên Trung Quốc làm giấy tạm trú để lưu lại lâu dài”

Trên địa bàn, các cán bộ chiến sỹ Đồn Biên phòng Tân Thanh đã phối hợp tốt với chính quyền địa phương và huy động sự tham gia của người dân để xây dựng, củng cố các chốt kiểm soát dịch bệnh theo hướng kiên cố và bán kiên cố để sẵn sàng “chiến đấu” lâu dài với dịch Covid-19, đảm bảo an ninh trật tự, cho nhân dân yên tâm lao động sản xuất, phát triển kinh tế. Theo Thiếu tá Cao Văn Long, đồn biên phòng Tân Thanh, đồn đã thành lập các tổ công tác lên trên biên giới ngăn chặn chống xuất nhập cảnh trái phép, đồng thời xuống xã làm công tác tuyên truyền, phát tờ rơi làm sao hạn chế thấp nhất xuất nhập cảnh trái phép…

Theo số liệu thống kê của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, trong vòng 1 năm nay, lực lượng BĐBP  đã phát hiện, xử lý gần 30.000 trường hợp nhập cảnh trái phép vào Việt Nam; phối hợp với các địa phương có biên giới đưa đi cách ly hơn 100.000 người. Thời điểm cận Tết Nguyên đán 2021, dự báo số người xuất nhập cảnh trái phép sẽ tăng cao. Bộ Tư lệnh Biên phòng đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ, kiểm soát mọi đường mòn, lối mở nhằm ngăn chặn, bắt giữ triệt để những đối tượng có hành vi xuất, nhập cảnh trái phép, đảm bảo công tác phòng chống dịch Covid-19 và quản lý bảo vệ biên giới.

Thiếu tướng Lê Văn Phúc, Phó Tư lệnh BĐBP cho biết, “riêng đối tượng xuất nhập cảnh trái phép qua biên giới chúng tôi xử lý rất cương quyết, một là xử phạt hành chính và cách ly, sau khi cách ly tiếp tục điều tra các đường dây ổ nhóm và tiến hành khởi tố theo quy định pháp luật”. Hiện nay, Bộ Tư lệnh biên phòng đã chỉ đạo quyết liệt tăng cường các lực lượng trinh sát nắm tình hình địa bàn, phối hợp với lực lượng công an địa phương tổ chức điều tra, xác minh các đường dây, đấu tranh ngăn chặn và bắt giữ khởi tố.

Với các tuyến biên giới phía Bắc, trọng điểm của tình trạng xuất nhập cảnh trái phép, Bộ Tư lệnh Biên phòng (BTLBP) tăng cường lực lượng kiểm soát đường mòn lối mở biên giới và kiểm soát chặt các cửa khẩu, phân loại cách ly và quyết liệt các trường hợp xuất nhập cảnh qua biên giới, tổ chức các tổ chốt và tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương và các ngành, các cấp để tiến hành thực hiện các biện pháp y tế dự phòng, đề phòng ngăn chặn dịch lây lan qua biên giới. Hiện, BTLBP đã bố trí khoảng 250 điểm chốt kiên cố hóa, làm mục tiêu trọng điểm để liên kết với chốt khác, đảm bảo kinh tế tại chỗ, hậu cần tại chỗ, đảm bảo vật tư y tế dự phòng, quân số khỏe 100% để thực hiện dài ngày trên các tuyến biên giới. Cần thiết sẽ tiếp tục tăng cường từ các tuyến nội địa lên biên giới.

Thiếu tướng Lê Văn Phúc, Phó Tư lệnh Bộ đội Biên phòng cho biết: “Đường biên giới Việt Nam có trên 5.000 km đường biên giới đất liền và 3200km đường biển. Với điều kiện như thế, trên 1600 tổ chức biên giới căng mình với gần 7.000 cán bộ chiến sĩ, so với đường biên giới như muối bỏ biển, chưa thể siết chặt hết được. Chúng ta phải quản lý biên giới bằng lòng dân, bằng sự chung tay vào cuộc của các cấp các ngành và đông đảo người dân…”/.