Thành phố Vũ Hán (Trung Quốc) dỡ bỏ lệnh phong tỏa vào nửa đêm ngày 8/4. Để phòng chống Covid-19, thành phố đã tự cô lập trong đúng 76 ngày.

Sau khi tình trạng phong tỏa được dỡ bỏ, anh Zhang Hai cũng ngồi lên ô tô riêng rời khỏi thành phố này. Tại Vũ Hán, cha anh đã mất do virus corona chủng mới SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19.

Người cha mắc Covid-19 của Zhang Hai (ảnh do Zhang Hai cung cấp).

“Trái tim tôi tan nát ở Vũ Hán”, Zhang Hai nói về thành phố nằm ở miền trung Trung Quốc, tâm chấn của đại dịch Covid-19 trên toàn cầu. “Ở trong thành phố đó tôi ngập tràn khổ đau”.

Chưa đầy 3 tháng trước đó, người đàn ông 50 tuổi này đã lái ô tô đi tới 1.126km từ vùng duyên hải phía nam của Trung Quốc ngược lên Vũ Hán cùng với người cha tên là Zhang Lifang để điều trị chân gãy cho cụ.

Bị lây chéo sau khi mổ chân

Cha của Zhang Hai nghỉ hưu ở Vũ Hán và được hưởng chăm sóc y tế miễn phí tại đó. Việc phẫu thuật chân cho cụ Zhang Lifang diễn ra suôn sẻ. Nhưng cụ đã bị nhiễm virus gây bệnh Covid-19 khi đang hồi phục hậu phẫu. Hôm 30/1/2020 cụ được chẩn đoán nhiễm bệnh, và 2 ngày sau đó, cụ qua đời ở tuổi 76.

Trên hành trình trở về Thâm Quyến (nơi hai cha con anh Zhang Hai cư trú), Zhang Hai day dứt nói: “Vì tôi không biết dịch bệnh bùng phát nặng nề như thế nào ở Vũ Hán, tôi đã đưa cha tôi tới đó, nhưng điều này chẳng khác nào gửi cụ vào chỗ chết. Hễ nghĩ tới chuyện này, tôi lại buồn rầu và bực dọc vô cùng”.

Nhưng Zhang Hai giờ sẽ phải quay trở lại Vũ Hán bởi vì tro cốt cha anh được lưu giữ tại một nhà tang lễ trong thành phố này.

Tuần này, người dân Vũ Hán quay trở lại làm việc, các doanh nghiệp và cửa hàng mở cửa trở lại, ô tô và khách bộ hành bắt đầu xuất hiện trên các con phố vốn trống trơn trong thời gian qua. Nhưng đối với nhiều người như Zhang, Vũ Hán sẽ không bao giờ như cũ nữa.

Virus SARS-CoV-2 đã cướp đi sinh mạng của hơn 2.500 người ở Vũ Hán, chiếm tới 77% tổng số ca tử vong do Covid-19 ở Trung Quốc, theo Ủy ban Y tế Quốc gia của quốc gia Đông Á này.

Khi cuộc sống phần nào khôi phục lại bình thường, hàng ngàn gia đình có người thân qua đời trong đại dịch này đối diện với công việc mà họ đã phải trì hoãn trong nhiều tháng qua, đó là chôn cất tro cốt người thân yêu dấu của mình.

Nỗi đau nén lại

Vào ngày 25/1, chính quyền Vũ Hán cấm tất cả hoạt động tang lễ trong thành phố, trong bối cảnh lệnh phong tỏa được áp dụng một cách cương quyết nhằm ngăn dịch Covid-19 bùng phát, theo một thông báo của Sở Dân chính của thành phố này. Các nghĩa trang cũng bị đóng cửa.

Bên trong một nghĩa trang ở Vũ Hán. Ảnh: AFP.

Do hầu hết cư dân Vũ Hán không được rời khỏi nhà, giao thông thì ngưng lại còn hoạt động tang lễ tạm hoãn, thi thể của hàng ngàn người chết do Covid-19 và cả các nguyên nhân khác được quàn tại các nhà tang lễ. Các gia đình được thông báo là đợi chờ hướng dẫn từ chính quyền về khi nào thì có thể mang người chết đi.

Nhiều người không được phép nhìn lần cuối thi hài của người thân trước khi được hỏa táng.

Để ngăn sự lây lan của virus gây Covid-19, giới chức ban hành sắc lệnh quy định tất cả các thi thể của bệnh nhân Covid-19 hoặc người nghi mắc Covid-19 đều phải được đưa trực tiếp từ bệnh viện tới nhà tang lễ để hỏa táng, theo một thông cáo của Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc. Như vậy ngay cả việc tang lễ cũng phải ngừng lại tương tự như nhiều việc khác trong thành phố.

Cuối tháng 3, khi số ca nhiễm bệnh mới giảm xuống mức 0 ở Vũ Hán, người dân thành phố này cuối cùng mới được phép lấy lại tro cốt người thân của họ từ các nhà tang lễ và tìm nơi yên nghỉ cho họ, theo tờ nhật báo Trường Giang, trích dẫn lời một quan chức thuộc Sở Dân chính Vũ Hán.

Kể từ đó trên mạng xã hội đã xuất hiện các bức ảnh về các hàng dài người dân rồng rắn xếp hàng bên ngoài các nhà tang lễ, cho thấy thảm kịch mà nhiều gia đình phải hứng chịu trong thành phố Vũ Hán.

Trở lại với Zhang Hai, anh sống ở Thâm Quyến, còn cha anh từng làm việc cho một trường đại học ở Vũ Hán trước khi nghỉ hưu. Anh hiện băn khoăn về vấn đề chôn cất cha mình.

Zhang Hai đã được nơi làm việc trước đây của cha anh liên hệ và thông báo rằng anh không thể lấy tro cốt của cụ từ nhà tang lễ trừ phi anh được một ai đó từ trường đại học kia hoặc ủy ban láng giềng đi kèm. Ở Trung Quốc, mỗi khu dân cư đều chịu sự quản lý của một ủy ban láng giềng (na ná tổ dân phố ở Việt Nam - ND) nhằm duy trì ổn định và trật tự. Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát, các thành viên của tổ chức cộng đồng này được trao nhiệm vụ kiểm soát dịch bệnh tại các khu chung cư, phối hợp với các bệnh viện và giới chức y tế.

Zhang thổ lộ anh mong được tự mình đi gom tro cốt của cha rồi chôn hơn là để người ngoài tham gia cùng.

Mai táng lặng lẽ

Không khí tại các nhà tang lễ và nghĩa trang ở Trung Quốc vào dịp này rất khác biệt.

Peng Yating, một tư vấn viên giáo dục, vội vã tới nghĩa trang Biandanshan ở Vũ Hán vào sáng sớm ngày 28/3.

Cổng vào nghĩa trang Biandanshan hôm 31/3. Ảnh: Getty.

Mùa xuân nào Peng và mẹ cô cũng đi tảo mộ họ hàng tổ tiên tại nghĩa trang này vào tết Thanh minh.

Nhưng năm nay, Peng tới nghĩa trang vì một lý do khác. Peng tới đó để chọn ô đất để chôn chính mẹ mình, người đã qua đời tại bệnh viện vào tháng 1 vừa qua, khi cơn lũ Covid-19 càn quét Vũ Hán.

Khi Peng tới nghĩa trang Biandanshan để chọn chỗ chôn mẹ vào sáng sớm ngày 11/4 thì đã có sẵn một hàng dài đang đợi chờ. Tấm vé xếp hàng của cô đánh số 71.

Peng chia sẻ trên mạng xã hội Weibo của Trung Quốc: “Có lẽ do lúc đó còn sớm lên nghĩa trang tĩnh mịch một cách đáng sợ. Nhiều gia đình đã đến nhưng họ không làm ồn, không khóc than hay biểu lộ cảm xúc nào. Họ chỉ lặng lẽ đứng thành hàng, đợi chờ đến số của mình được gọi”.

Tang lễ vẫn chưa được phép tổ chức. Một người mẹ đau khổ giấu tên ở Vũ Hán cho hay chị sắp chôn cất con gái của mình tại một nghĩa trang.

“Sẽ không lễ nghi gì cả. Tất cả diễn ra trong yên lặng”, chị này chia sẻ qua điện thoại.

Zhang Hai đã trở về nhà ở Thâm Quyến sau khi anh trải qua quy trình xét nghiệm Covid-19 tại bệnh viện ở đây. Tất cả những ai trở về từ Vũ Hán đều phải trải qua quy trình này, theo quy định của nhiều chính quyền địa phương tại Trung Quốc mùa dịch Covid-19.

Trong căn hộ của mình, Zhang Hai vẫn không thôi nghĩ về cha và trách cứ mình đã đưa cụ tới Vũ Hán vào ngày 17/1 định mệnh đó. Tại thời điểm đó vào tháng 1, giới chức và chuyên gia y tế Vũ Hán cho rằng “không có bằng chứng rõ ràng về sự lây nhiễm [Covid-19] giữa người với người” và rằng virus corona gây ra bệnh này là có thể “ngăn ngừa và kiểm soát được”./.