Sáng 22/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Hội nghị tổng kết 2 năm Việt Nam đảm nhận cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020- 2021. 

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết, ngày 31/12/2021, Việt Nam đã hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ trên cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) nhiệm kỳ 2020-2021 với nhiều dấu ấn quan trọng. Đây là thành tựu lớn của công tác đối ngoại, khẳng định vị thế và tầm vóc mới của Việt Nam trên trường quốc tế.

Hội nghị Tổng kết 2 năm Việt Nam đảm nhiệm cương vị Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2020-2021 để đánh giá toàn diện kết quả đạt được trong nhiệm kỳ 2 năm vừa qua, rút ra bài học kinh nghiệm; trên cơ sở quán triệt đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng, từ đó đề ra phương hướng, nhiệm vụ cho các hoạt động của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc cũng như cho công tác đối ngoại đa phương trong thời gian tới.

Với thông điệp xuyên suốt là “Đối tác vì một nền hòa bình bền vững”, Việt Nam đã tham gia HĐBA với tinh thần chủ động, tích cực, trách nhiệm cao, cân bằng, minh bạch, đề xuất nhiều sáng kiến, đóng góp thực chất vào công việc của HĐBA. Việt Nam đã thực sự thể hiện rõ tâm thế, bản sắc và bản lĩnh của ngoại giao Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, đồng thời lan toả mạnh mẽ thông điệp về một đất nước yêu chuộng hòa bình, nhân văn, trọng công lý và lẽ phải, đổi mới, năng động, sẵn sàng gánh vác trách nhiệm vì hoà bình và phát triển bền vững trên thế giới.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã cho biết 5 dấu ấn lớn trong nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực HĐBA 2020-2021.

Cụ thể, Việt Nam đã góp phần thúc đẩy cách tiếp cận đa phương, kiên trì đề cao luật pháp quốc tế và các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương LHQ. Trong điều hành, xử lý các công việc chung, Việt Nam luôn thúc đẩy không khí đồng thuận, đối thoại, hợp tác, vì lợi ích chung của cộng đồng quốc tế. Tiêu biểu là trên cương vị Chủ tịch HĐBA tháng 01/2020, Việt Nam đã chủ trì Phiên thảo luận mở về tuân thủ Hiến chương LHQ, và thúc đẩy HĐBA thông qua Tuyên bố Chủ tịch đầu tiên về Hiến chương LHQ, góp phần đề cao giá trị và các nguyên tắc, chuẩn mực ứng xử dựa trên Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế.

Sự kiện này đã thu hút sự tham dự của 111 diễn giả là số lượng cao kỷ lục tại HĐBA, cho thấy Việt Nam đã lựa chọn “đúng” và “trúng” chủ đề, được đông đảo cộng đồng quốc tế hưởng ứng, ủng hộ. Tổng Thư ký LHQ đã đánh giá dường như “các nước bớt tranh cãi hơn” khi Việt Nam làm Chủ tịch HĐBA.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã thúc đẩy việc tìm kiếm giải pháp bền vững, toàn diện cho xung đột, trong đó có cả xử lý hậu quả xung đột, hướng tới phát triển lâu dài của quốc gia. Từ kinh nghiệm tái thiết đất nước của mình, Việt Nam đã hướng sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đến những hậu quả lâu dài của xung đột với cuộc sống của người dân và an ninh, phát triển của các quốc gia, trong đó có vấn đề bom mìn còn sót lại sau xung đột.

Trong vai trò Chủ tịch HĐBA tháng 4/2021, Việt Nam đã thúc đẩy thông qua Tuyên bố Chủ tịch của HĐBA nhấn mạnh nhu cầu tăng cường hợp tác quốc tế để chung tay giải quyết hậu quả bom mìn sau chiến tranh đối với an toàn và sinh kế của người dân, cộng đồng.

Việt Nam thúc đẩy tinh thần nhân văn, nhân ái, hướng tới người dân, tăng cường bảo vệ thường dân trong xung đột, nhất là các nhóm dễ bị tổn thương như phụ nữ và trẻ em một cách thực chất. Việt Nam đã chủ trì thúc đẩy thông qua Nghị quyết 2573 - Nghị quyết riêng đầu tiên của HĐBA về bảo vệ cơ sở hạ tầng thiết yếu đối với người dân trong xung đột như trường học, bệnh viện, hạ tầng điện nước; được cả 15 nước HĐBA đồng bảo trợ...

Cũng xuất phát từ quan điểm nhân văn đó, Việt Nam luôn kiên định lập trường ủng hộ gia hạn cơ chế cứu trợ nhân đạo xuyên biên giới tại Syria cho dù đây là vấn đề gây tranh cãi, các nước có quan điểm khác nhau, nhất là các nước lớn.

Cùng với đó, Việt Nam nỗ lực thúc đẩy hợp tác giữa LHQ, HĐBA với các tổ chức khu vực trong duy trì hoà bình và an ninh quốc tế, cũng như đề cao vai trò trung tâm và sự hiện diện của ASEAN tại HĐBA.

Trong vai trò Chủ tịch HĐBA, Việt Nam đã tổ chức cuộc họp đầu tiên của HĐBA về hợp tác với ASEAN, chủ động triệu tập cuộc họp của HĐBA về Myanmar vào ngày 30/4/2021 để Chủ tịch ASEAN thông tin cho HĐBA về kết quả Hội nghị Cấp cao ASEAN vừa diễn ra trước đó, khẳng định nỗ lực, vai trò trung tâm của ASEAN trong hỗ trợ ổn định tình hình ở Myanmar. Với những nỗ lực của Việt Nam, ASEAN đã tham dự và thông tin tại tất cả các cuộc họp của HĐBA về Myanmar.

Việt Nam đã chủ động đề xuất các giải pháp toàn cầu về nhiều vấn đề toàn cầu, nhất là xử lý các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, an ninh biển, ứng phó với dịch bệnh. Tại cuộc họp cấp cao của HĐBA về an ninh biển (8/2021), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nêu sáng kiến thiết lập một mạng lưới các cơ chế, sáng kiến về an ninh biển khu vực do LHQ điều phối để tăng cường chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, phối hợp hành động, kịp thời ứng phó với các thách thức chung, được rất nhiều đối tác hoan nghênh.

Về ứng phó với dịch bệnh Covid-19, tại cuộc họp HĐBA tháng 2/2021 Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh kêu gọi bảo đảm tiếp cận vaccine cho tất cả các nước với giá cả phù hợp và ưu tiên cho nhóm dân số có nguy cơ lây nhiễm cao, bước đầu tạo cơ sở cho đẩy mạnh ngoại giao vaccine.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có nhiều đóng góp rất thiết thực khác như đề xuất sáng kiến Ngày quốc tế phòng chống dịch bệnh, khởi xướng thành lập Nhóm Bạn bè của Công ước Luật Biển và đặc biệt là đã tăng cường cử lực lượng tới các Phái bộ gìn giữ hòa bình LHQ.

Nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ vừa qua có ý nghĩa rất quan trọng trên nhiều phương diện. Trước hết, đây là một bước đi góp phần tích cực triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và có hiệu quả cũng như chủ trương đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương theo tinh thần Chỉ thị 25 của Ban Bí thư.

Việc đảm nhiệm thành công vai trò này góp phần bảo vệ và thúc đẩy lợi ích quốc gia- dân tộc, nhất là tiếp tục giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Việt Nam đã thúc đẩy được một số vấn đề có ý nghĩa chiến lược như tuân thủ và đề cao luật pháp quốc tế, nâng cao vị thế, vai trò trung tâm của ASEAN, thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế tới vấn đề an ninh biển…

Nâng cao hơn nữa vị thế, uy tín đất nước, thể hiện hình ảnh Việt Nam bản lĩnh, giữ vững nguyên tắc, nhưng mềm dẻo, linh hoạt, đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật, luôn đặt người dân vào trung tâm của phát triển. Qua nhiệm kỳ HĐBA LHQ, quan hệ giữa Việt Nam với nhiều nước được tăng cường và sâu sắc hơn.

Để phát huy thành công, kết quả đạt được của nhiệm kỳ HĐBA LHQ 2020-2021, Bộ Ngoại giao cũng đã kiến nghị đến Chính phủ, Thủ tướng chính phủ những đề xuất cụ thể.

Bộ trưởng Ngoại giao nhấn mạnh, năm 1941, để tuyên truyền rộng rãi về chủ trương, chính sách của Mặt trận Việt Minh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng tác Diễn ca “Mười chính sách của Việt Minh”, trong đó có 2 câu thơ: "Khuyên ai nên nhớ chữ đồng/Đồng tình, đồng sức, đồng lòng, đồng minh”.

Hơn 80 năm trôi qua, ý nghĩa sâu sắc trong câu thơ giản dị của Bác vẫn còn nguyên giá trị, nhất là với các chiến sỹ trên mặt trận ngoại giao. Nhiệm kỳ HĐBA LHQ 2020-2021 thành công cũng bởi chữ “đồng”. Đó là, “đồng chí hướng”, “đồng tình, đồng sức, đồng lòng” vì lợi ích quốc gia- dân tộc, vì hòa bình, hợp tác, phát triển và tiến bộ trên thế giới.

Ông cũng tin tưởng rằng, kết quả của nhiệm kỳ HĐBA LHQ sẽ góp phần quan trọng củng cố vững chắc niềm tin của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta vào đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng, Nhà nước và thế đi lên của đất nước; là một nguồn xung lực thôi thúc các ngành, các cấp quyết tâm, sát cánh cùng thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, đóng góp vào xây dựng nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, sánh vai với các cường quốc năm châu như ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh./.