Từ sáng sớm, chị Phoòng Thị Dân, thôn Khe Lọng Ngoài, xã Thanh Sơn, huyện Ba Chẽ đã tất bật chuẩn bị nông cụ để lên đồi chè hoa vàng. Hơn 2,5ha trà vàng của gia đình chị Phòong Thị Dân trồng theo hàng thẳng lối, trở thành mô hình mẫu của địa phương.

Chị Dân cho biết, 2/3 diện tích vườn trà có từ tuổi đời 7-10 năm, đang độ cho sản lượng hoa cao nhất và khoảng thời gian từ 6 giờ sáng là "thời điểm vàng" trong ngày để thu hái được những nụ trà chất lượng, bán được giá. 

"Để hái được hoa loại 1 thì phải đi từ sớm, đến muộn ong châm trích thì sẽ bị dập. Vào mùa chính vụ thì phải hái cả đêm. Những bông hơi bung cánh thì mới thu hoạch, còn là nụ thì chưa hái vì như vậy chưa có giá trị. Những ngày đầu mùa thì chỉ hái được từ 5-6 kg hoa tươi, còn vụ chính thì khoảng 20 cân/ngày" - chị Dân chia sẻ.

Cây Trà hoa vàng có dược tính cao, từ lá, búp non và hoa trà đều có công dụng, riêng lá trà có thế hái bất kỳ mùa nào trong năm mà không ảnh hưởng tới chất lượng. Chính vì vậy, từ loại cây mọc tự nhiên trong rừng, đến nay Trà hoa vàng Ba Chẽ đã trở thành sản phẩm OCOP nổi tiếng cả nước và được trồng tập trung ở các xã Đồn Đạc, Đạp Thanh, Thanh Lâm, Thanh Sơn, Nam Sơn và Lương Mông.

Ông Đàm Văn Cường (65 tuổi), thôn Khe Lọng Ngoài cho biết, sau mỗi mùa vụ, gia đình có thể để ra được 300 triệu đồng. Tuy vậy, ông mong muốn địa phương có thêm các cơ sở sấy hoa khô để gia tăng giá trị cho sản phẩm Trà hoa vàng.  

Theo ông Cường: "Năm ngoái tôi thu hoạch cũng được 1 tấn. Nhưng năm ngoái thì trà loại 2, loại 3 các cơ sở không lấy, vì họ không sấy được hết. Tất cả các nơi đều mang đến mà sấy 24 tiếng mới được 1 lò. Mỗi lò sấy được 50 kg, có khi phải sấy 2 ngày, mà 1 ngày họ mang tới hàng tạ. Chúng tôi mong muốn có thêm các lò sấy ở các xã để có thể sấy và tiêu thụ tất cả hoa cho bà con".

Thổ nhưỡng thích hợp, huyện Ba Chẽ đã không ngừng mở rộng diện tích trồng trà hoa vàng với khoảng 160ha, trong đó 100ha đã cho thu hoạch. Đến nay, Ba Chẽ đã triển khai khoảng 10 mô hình liên kết sản xuất tiêu thụ và được cấp mã vùng trồng trà. 

Ông Vi Thành Vinh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ba Chẽ chia sẻ, nghề trồng Trà hoa vàng không chỉ tạo sinh kế, giúp người dân làm giàu mà còn tạo ra những giá trị văn hóa đặc sắc, riêng có để huyện miền núi Ba Chẽ. 

"Chúng tôi đang hướng dẫn bà con trồng thêm và duy trì diện tích trồng trà hữu cơ. Nguồn lợi đầu tiên từ việc này là duy trì được chất lượng và thương hiệu OCOP trà hoa vàng. Chúng tôi tiếp tục rà soát các hộ gia đình có diện tích trồng trà lớn để liên kết với các doanh nghiệp, hoàn chỉnh các thủ tục hồ sơ để kiến nghị cấp thêm diện tích vùng trồng an toàn cho Ba Chẽ" - ông Vinh cho biết thêm.

Trà hoa vàng Ba Chẽ đã được cấp giấy chứng nhận vùng trồng, điều kiện để sản phẩm có thể xuất khẩu. 

Ông Khiếu Anh Tú, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Chẽ cho biết, trước mắt, địa phương tập trung thúc đẩy hơn nữa dự án trồng cây Trà hoa vàng, lập hồ sơ, mở rộng vườn giống, các mô hình vườn mẫu, đầu tư nâng công suất nhân giống, chất lượng cây và các cơ sở sấy trà nhằm đảm bảo nguồn nguyên liệu cho sản phẩm kinh tế chủ lực của địa phương.

"Hết nhiệm kỳ 2020-2025, Ba Chẽ sẽ trở thành Trung tâm kinh tế lâm nghiệp và dược liệu của tỉnh. Để làm được việc này, chúng tôi đã lập quy hoạch vùng trồng đặc biệt chú trọng tới các cây dược liệu có tiềm năng, thế mạnh giá trị của địa phương như trà hoa vàng và cây ba kích. Phấn đấu tới cuối nhiệm kỳ sẽ có khoảng 500ha cây dược liệu. Đến thời điểm này, toàn huyện có 300ha cây dược liệu trong đó có khoảng 160ha trà hoa vàng" - ông Tú nhấn mạnh. 

Vụ thu hoạch Trà hoa vàng bắt đầu từ tháng 12 kéo dài đến tháng 3 năm sau. Vào chính vụ, những rừng trà ngút ngàn sắc vàng bung nở báo hiệu một mùa bội thu của bà con nơi đây. Với giá bán cao và ổn định, Trà hoa vàng đã và đang mang lại hàng trăm triệu đồng mỗi năm cho người trồng, giúp họ không chỉ thoát nghèo mà còn làm giàu trên mảnh đất quê hương.