Cách thành phố Cao Bằng 52 km về phía Bắc là Khu di tích quốc gia đặc biệt Pác Bó thuộc địa phận xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng.

Pác Bó - tiếng Tày-Nùng có nghĩa là “đầu nguồn”, là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt bước chân đầu tiên trở về Tổ quốc sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước. Trong những ngày sống và làm việc tại đây, dấu chân Bác đã in khắp chốn.

“Non xa xa, nước xa xa

Nào phải thênh thang mới gọi là

Đây suối Lê Nin, kia núi Mác

Hai tay gây dựng một sơn hà”.

Suối Lê Nin trong vắt như một dải lụa uốn lượn dưới chân núi Các Mác hùng vĩ. Dòng suối hiền hòa xanh màu ngọc bích tuôn chảy từ đầu nguồn Pác Bó được người dân bản địa gọi là suối Giàng hay Dòng Trừng. 

Du khách ấn tượng với hang Pác Bó (còn gọi là hang Cốc Bó), nơi tấm phản gỗ Bác nằm nghỉ còn đó với bếp lửa sưởi ấm hang lạnh hay bàn đá nơi Bác ngồi làm việc, tảng đá Bác ngồi câu cá... Hang có diện tích 80m2, cửa hang chỉ vừa cho một người đi vào. Ngay cửa hang có dòng chữ 8/2/1941 do chính tay Bác khắc lên để đánh dấu mốc thời gian Bác đến đây sinh sống.

Chị Nông Thị Trà My, thuyết minh viên tại Di tích lịch sử Pác Bó giới thiệu: Ở đây có 2 tên gọi là Pác Bó và Cốc Bó - 2 tên gọi này có ý nghĩa na ná như nhau. Pác Bó theo tiếng địa phương là miệng nguồn, Cốc Bó là đầu nguồn. Pác Bó là tên địa danh - là khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Pác Bó. Còn Cốc Bó là tên hang của đầu nguồn và chính là hang mà Bác Hồ đã ở đây. Như vậy, hang Cốc Bó nằm trong địa danh làng Pác Bó chứ không phải là hang là Pác Bó.

Đến với nơi đây, du khách không chỉ có cơ hội tìm hiểu một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh và cách mạng Việt Nam mà còn được dịp chiêm ngưỡng bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp. Và vì sao Bác lại chọn Pác Bó, Cao Bằng mà không phải là địa phương khác để trở về lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam thì được chị Nông Thị Trà My, thuyết minh viên tại Di tích lịch sử Pác Bó cho biết thêm: Sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, ban đầu Người định chọn về nước theo 3 hướng, hướng thứ 1 là hướng Lào Cai, hướng thứ 2 là hướng Đồng Đăng - Lạng Sơn và hướng thứ 3 là hướng Cao Bằng.

Vào cuối năm 1940, Trung ương Đảng đã cử 3 đồng chí là các đồng chí Phùng chí Kiên, Hoàng Văn Thụ và Đặng Văn Cát lên Cao Bằng kiểm tra phong trào cách mạng ra nước ngoài báo cáo và đón Bác trở về. Ngày sau khi nghe đồng chí Hoàng Văn Thụ báo cáo tình hình quốc tế trong nước cũng như phong trào cách mạng ở Cao Bằng, đặc biệt là núi rừng ở Pác Bó, Bác đã đưa ra nhận định: căn cứ địa Cao Bằng sẽ mở ra triển vọng lớn cho cách mạng ta…

Và từ nhận định quan trọng này, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã quyết định chọn Pác Bó Cao Bằng làm nơi đầu tiên để trở về, trực tiếp chèo lái con thuyền Việt Nam. Đối với Bác thì Pác Bó thuận đường tiến, tiện đường lui của Người.

Đến với Pác Bó, du khách còn có thể mua sắm sản vật của địa phương tại các gian hàng của người dân bản địa. Các sản vật mang đậm đà hương sắc của miền non nước Cao Bằng như: bánh khảo, nấm hương, miến dong, măng khô, rau ngót rừng...

Với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ cùng các điểm di tích mang đậm dấu ấn lịch sử, Khu di tích quốc gia đặc biệt Pác Bó là niềm tự hào của bao thế hệ người dân nơi đây.

Muốn khám phá một Cao Bằng hội tụ đầy đủ vẻ đẹp yên bình và thơ mộng của cảnh sắc thiên nhiên, các bạn đừng quên ghé qua khu di tích lịch sử Pác Bó Cao Bằng nhé! Hứa hẹn sẽ là một ngày trọn niềm vui và nhiều điều mới mẻ.

Mời nghe âm thanh tại đây: