Mua được nhà nhưng bị phong tỏa “lối vào”

Phản ánh tới Báo Điện tử VOV, ông Đào Bá Tuấn, (sinh năm 1967, trú tại phường Chi Lăng, TP Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn) cho biết, ngày 20/5/2024, sau khi nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ bà Lê Thị Duyên Hường ở TP Bắc Giang, ông Tuấn đã nhanh chóng thực hiện việc: đăng ký biến động đất đai đối với thửa đất số 319, tờ bản đồ số 90 (đo đạc năm 2009), diện tích 72m2, địa chỉ tại: Khu dân cư số 3, P. Thọ Xương, TP Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang.

Tiếp đó, ngày 21/5/2024, ông Tuấn đã nộp 1 bộ hồ sơ đăng ký biến động đất đai đối với thửa đất số 319, tờ bản đồ số 90 tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của TP Bắc Giang theo trình tự, thủ tục được quy định. Hồ sơ của ông Tuấn được hẹn trả kết quả: 13g30 – 16g30 ngày 4/6/2024.

Sau đó, ông Tuấn cho biết, ngày 29/5/2024, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) TP Bắc Giang hoàn thành việc thẩm định hồ sơ và chuyển thông tin sang Chi cục thuế khu vực Bắc Giang – Yên Dũng để tính thuế và thông báo nghĩa vụ tài chính cho công dân.

Đến ngày 4/6/2024 (ngày hẹn trả kết quả theo Giấy biên nhận), căn cứ thông báo nộp tiền của Chi cục thuế khu vực Bắc Giang – Yên Dũng, ông Tuấn đã nộp đầy đủ 76.250.000 VNĐ tiền thuế, phí phát sinh từ việc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ) cho Nhà nước.

Đồng thời, 15h00 cùng ngày 4/6/2024, ông Tuấn còn nhận được tin nhắn SMS thông báo của Hệ thống dịch vụ công tỉnh Bắc Giang với nội dung thể hiện: Hồ sơ mã H02.09.07.01-240521-0052 đã có kết quả (không phải “từ chối giải quyết” hay “tạm dừng giải quyết”). Nội dung này thống nhất với kết quả tra cứu tiến độ xử lý hồ sơ của ông Tuấn mà Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang cập nhật trên cổng thông tin điện tử dichvucongbacgiang.gov.vn.

"Tuy nhiên, 16h00 ngày 4/6/2024, khi đến nhận kết quả thì bà Thân Thị Lan - viên chức một cửa Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang bất ngờ trả lại hồ sơ đăng ký biến động quyền sử dụng đất cho tôi kèm theo 2 giấy tờ: Bản sao Phiếu tạm dừng thụ lý hồ sơ số 264 do ông Trần Quang Bảo – Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang ký ngày 4/6/2024; Bản photo Công văn số 631/CV-TA ngày 04/6/2024 của TAND TP Bắc Giang."- ông Tuấn ngậm ngùi cho biết thêm. 

Chánh án TAND thành phố Bắc Giang có ban hành văn bản đúng quy định pháp luật?

Theo tìm hiểu, sở dĩ có việc TAND TP Bắc Giang “phối hợp” với Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang để phong tỏa thửa đất số 319 mà ông Tuấn đang làm thủ tục “sang tên” là vì: Mới đây, TAND TP Bắc Giang đã thụ lý vụ án số 87/2024/TLVA ngày 28/5/2024 về việc “tranh chấp hợp đồng vay tài sản” theo đơn khởi kiện của ông Lương Mạnh Cường, sinh năm 1983, địa chỉ tại số 1024, đường Lê Lợi, P. Dĩnh Kế, TP. Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang đối với bà Lê Thị Duyên Hường, SN 1979, trú tại KĐT Việt Hưng, Long Biên, Hà Nội. TAND TP Bắc Giang cho rằng, cần phải phong tỏa tài sản của bà Hường để đảm bảo quyền lợi cho nguyên đơn Cường nên đã có “ý kiến” với Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang nhằm hạn chế hành vi tẩu tán tài sản của bà Hường.

Theo Luật sư Lê Văn Tiến, Trưởng Văn phòng luật sư Bách Gia Tín (Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Giang), không có một quy định nào của pháp luật nào cho phép Tòa án được ban hành công văn để hạn chế quyền của người sử dụng đất. Mọi yêu cầu có tính chất bắt buộc thực hiện phải được thể hiện bằng Quyết định, cụ thể là Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời. Chỉ khi nào tòa án gửi quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đối với thửa đất số 319, tờ bản đồ số 90 thì Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang mới được quyền từ chối giải quyết hồ sơ. Pháp luật tố tụng dân sự cũng quy định vô cùng chặt chẽ về trình tự thủ tục và điều kiện để áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời chứ toà án không thể tuỳ tiện áp dụng. 

"Tại thời điểm ngày 4/62024, TAND TP Bắc Giang không đủ điều kiện, không có căn cứ ban hành Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời nhưng lại cố tình phát hành văn bản là “công văn đề nghị phối hợp công tác” với nội dung đề nghị dừng xác nhận giao dịch đối với thửa đất số 19 tờ bản đồ số 90 để chờ tòa án xem xét áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là trái pháp luật, hạn chế quyền công dân - luật sư Tiến nhấn mạnh.

Cũng theo luật sư Lê Văn Tiến, không có cơ quan thi hành án dân sự hoặc văn phòng thừa phát nào có văn bản yêu cầu tạm dừng hoặc dừng việc cấp Giấy chứng nhận đối với thửa đất số 319, tờ bản đồ số 90; Không có văn bản của tòa án nào về việc đã tiếp nhận đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai, tài sản gắn liền với đất. Ngoài ra, Công văn số 631/CV-TA ngày 4/6/2024 của TAND TP Bắc Giang chỉ là văn bản thể hiện tòa án đang giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tài sản giữa ông Lương Mạnh Cường và bà Lê Thị Duyên Hường chứ không phải vụ án tranh chấp đất đai, tài sản gắn liền với đất. Hơn nữa, tại thời điểm ngày 4/6/2024, thửa đất số 319, tờ bản đồ số 90 không phải đối tượng tranh chấp trong bất cứ vụ án dân sự nào.

Tại thời điểm TAND TP Bắc Giang phát hành Công văn số 631/CV-TA, thủ tục hành chính đăng ký biến động QSDĐ đối với thửa đất số 319, tờ bản đồ số 90 đã hoàn thành, chủ hồ sơ đã nộp đầy đủ nghĩa vụ tài chính. Do đó, Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang phải trả kết quả cho công dân.

Ngày 19/6/2024, trong buổi làm việc với thẩm phán Nguyễn Thị Hằng, bà cho biết: Ngày 4/6/2024, TAND TP Bắc Giang nhận được đơn của ông Lương Mạnh Cường đề nghị áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm thời đối với thửa đất số 319, sau khi ông Cường chứng minh được việc “ký quỹ bảo lãnh 20%” giá trị tài sản theo quy định thì TAND TP Bắc Giang ra quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm thời và ngay lập tức có hiệu lực.

Tuy nhiên, chẳng hiểu sao, trên giấy phong tỏa/tạm khóa tài khoản ghi rõ thời gian nộp tiền “bảo đảm” vào hồi 17h ngày 5/6/2024. Thế nhưng, TAND TP Bắc Giang đã ra văn bản trước thời điểm “cọc tiền” một ngày- Chánh án TAND TP Bắc Giang lại ra công văn 631/CV-TA ngày 4/6 và đến ngày 6/6/2024 thì quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm thời mới được thẩm phán Nguyễn Thị Hằng ký. Cách làm này của TAND có phải là “Tiền trảm- hậu tấu” để gây khó dễ cho người dân?

Thêm vào đó, quá trình xác minh thông tin, một lãnh đạo ngân hàng thương mại cổ phần XX Bank (chi nhánh TP Bắc Giang- nơi ông Cường nộp tiền) thì được biết, cho đến tận 8/7/2024 họ không hề nhận được yêu cầu, đề nghị nào từ phía TAND TP Bắc Giang mà khoản đó là do cá nhân ông Cường tự nộp - tự phong tỏa - tự khóa tài khoản. Nội dung “PT TK THEO DE NGHI CUA KH VA TOA AN NHAN DAN TP BAC GIANG” cũng do ông Cường tự nộp tiền cũng do ông Cường tự “phịa” ra (P/V).

Một tình tiết khác khá bất thường, trong đơn khởi kiện của ông Cường không hề nhắc thửa đất số 319 (tờ bản đồ số 90, tại KDC số 3, phường Thọ Xương, TP Bắc Giang) nhưng TAND TP Bắc Giang lại ra Quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm thời – không thể chuyển nhượng thửa đất số 319- đây là tài sản không hề liên quan đến vụ án đang giải quyết.

Điều 7 Nghị quyết số 2/2020/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định về các biện pháp khẩn cấp tạm thời của Bộ luật Tố tụng dân sự về việc kê biên tài sản đang tranh chấp theo quy định tại Điều 120 Bộ luật Tố tụng dân sự: “Tòa án ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời kê biên tài sản đang tranh chấp khi có đủ các căn cứ sau đây: 1. Tài sản đang tranh chấp là đối tượng của quan hệ tranh chấp mà tòa án đang thụ lý giải quyết; 2. Có tài liệu, chứng cứ chứng minh người giữ tài sản đang tranh chấp có hành vi tẩu tán, hủy hoại tài sản đó”.

Ban hành văn bản với mục đích gì?

Văn bản “số 264” được ông Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang Trần Quang Bảo lủng củng, tiền hậu bất nhất và dùng cụm từ “Lý do từ chối” nhưng tiêu đề lại là “Phiếu tạm dừng thụ lý hồ sơ”. Cụ thể, trong nội dung Phiếu tạm dừng thụ lý hồ sơ số 264 do ông Trần Quang Bảo – Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang ký ban hành ngày 4/6/2024 nhận thấy: Trong văn bản thể hiện Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang tạm dừng hồ sơ đăng ký biến động của ông Tuấn. (“4. Lý do từ chối”)

Trong Phiếu tạm dừng thụ lý hồ sơ số 264, Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang đã viện dẫn hai lý do, một là căn cứ theo công văn “phối hợp công tác số 631 của Chánh tòa thành phố” và căn cứ vào Khoản 11 Điều 7 Thông tư 33/2017/TT-BTNMT. Thực chất đây là quy định về “căn cứ từ chối hồ sơ đề nghị đăng ký đất đai” Ví như: Điều 11a. Từ chối hồ sơ đề nghị đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Đối chiếu với quy định nêu trên thì hồ sơ của ông Đào Bá Tuấn không thuộc một trong các trường hợp từ chối giải quyết hồ sơ. Điều 7 Thông tư 33/2017/TT-BTNMT cũng quy định rõ: Trường hợp có căn cứ từ chối hồ sơ theo quy định tại Khoản 1 Điều này thì trong thời gian không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đề nghị đăng ký, cấp Giấy chứng nhận, cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải có văn bản trong đó nêu rõ lý do từ chối và hướng dẫn người nộp hồ sơ thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, gửi văn bản kèm theo hồ sơ cho người nộp hoặc chuyển văn bản và hồ sơ đến bộ phận một cửa, ủy ban nhân dân cấp xã để trả lại cho người nộp.

Nhiều ngày nay, gia đình ông Đào Bá Tuấn rất hoang mang, bức xúc vì khi đọc “phiếu tạm dừng số 264” ông Tuấn cũng không biết là bị tạm dừng, chờ ngày được cấp hay là bị “từ chối” để phải làm lại thủ tục sang nhượng từ đầu rất tốn kém thời gian, công sức và tiền bạc. Vì thực tế, theo các cơ quan chức năng của TP Bắc Giang hướng dẫn, ông Tuấn đã phải nộp số tiền thuế gần 77 triệu đồng theo quy định. Ông Tuấn cũng rất lo lắng, nếu việc bị kéo dài lâu ngày thì ông có bị mất số tiền thuế đó.

Ông Tuấn đã bỏ ra số tiền đặc biệt lớn (gần 4 tỉ đồng) và hơn 76 triệu tiền thuế trong giao dịch mua bán đất đai. Nhưng, chỉ vì một công văn yêu cầu của TAND TP Bắc Giang và sự phớt lờ quy định pháp luật của Chi nhánh VPĐKĐĐ mà pháp luật không ghi nhận quyền của ông Tuấn đối với thửa đất. Điều này, gây bức xúc, phiền hà cho người dân, đi ngược với tinh thần, chủ trương cải cách tư pháp của Nhà nước.

Phóng viên Báo Điện tử VOV làm việc với ông Trần Quang Bảo, Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang, ông Bảo cho biết: "Có hai trường hợp Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Bắc Giang sẽ tạm dừng việc chuyển nhượng: Một là khi có đơn đề nghị tạm dừng việc “sang tên bìa đỏ” của công dân là người trực tiếp tham gia hoạt động mua-bán. Hai là công văn của Tòa án, chúng tôi cứ làm theo ý kiến của tòa án, nếu sai thì tòa án phải chịu trách nhiệm".