Cùng dự có Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, Giám đốc Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh, lãnh đạo các ban, bộ ngành trung ương và địa phương, lãnh đạo, tập thể cán bộ, nhà khoa học, giảng viên, người lao động, học viên, sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. 

Sau hơn 28 năm xây dựng và phát triển, đến nay Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh đã trở thành trung tâm đào tạo đại học, sau đại học, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong hầu hết các lĩnh vực quan trọng như: kỹ thuật công nghệ, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, kinh tế - luật, khoa học sức khỏe, sư phạm, nông nghiệp…, khẳng định vị thế tiên phong trong nền giáo dục đại học Việt Nam, từng bước chuẩn hóa và hội nhập với khu vực và thế giới.

Đã và đang hình thành một hệ thống các trường đại học hiện đại trong quản lý, xuất sắc về đào tạo, đột phá về KHCN, đổi mới sáng tạo và khai thác triệt để quyền tự chủ gắn với thực hiện trách nhiệm giải trình, quản lý sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư.

Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh ở vị trí tiên phong về số lượng và chất lượng các chương trình đào tạo đạt chuẩn khu vực và quốc tế, về số lượng các công trình nghiên cứu ứng dụng KHCN và phục vụ cộng đồng, về vị trí trên các bảng xếp hạng đại học quốc tế.

Đến nay, Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh thuộc top 1.000 các trường đại học tốt nhất thế giới; có nhiều ngành, nhóm ngành và lĩnh vực được vinh danh với 09 nhóm ngành học đạt vị trí cao; có 5/9 ngành học đứng đầu Việt Nam, gồm các ngành: Kỹ thuật Dầu khí, Kỹ thuật Điện và Điện tử, Kỹ thuật Hóa học, Khoa học Môi trường và Hóa học. Và là một trong những đơn vị đứng đầu cả nước về công bố khoa học, đặc biệt là trên các tạp chí quốc tế uy tín trong danh mục cơ sở dữ liệu Web of Science, Scopus.

Chương trình đào tạo và tổ chức đào tạo không ngừng được đổi mới theo hướng hiện đại. Công tác tuyển sinh được cải tiến và triển khai một cách đồng bộ với phương thức ngày càng đa dạng, phù hợp. Đã hình thành một hệ thống trên 100 phòng thí nghiệm, đồng thời, đã thiết lập quan hệ với các cơ sở giáo dục đại học và nghiên cứu khoa học hàng đầu trong nước và thế giới. 

Lễ Khai khóa Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, với chủ đề “Giáo dục đại học và vai trò kiến tạo động lực tăng trưởng nhanh và bền vững cho đất nước trong giai đoạn mới” được tổ chức vào đầu năm học mới nhằm khơi dậy niềm tự hào, nâng cao tinh thần, trách nhiệm của sinh viên nhà trường, chuẩn bị hành trang cho một năm học mới. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính là diễn giả khách mời đầu năm học mới.

Trò chuyện và chia sẻ với các thế hệ thầy và trò Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi tới các thế hệ lãnh đạo, tập thể cán bộ, nhà khoa học, giảng viên, người lao động cùng toàn thể học viên, sinh viên lời thăm hỏi ân cần, những tình cảm thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao, biểu dương những nỗ lực và kết quả tích cực mà các thế hệ lãnh đạo, tập thể cán bộ, nhà khoa học, giảng viên, người lao động, học viên, sinh viên Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được trong 28 năm xây dựng và phát triển, thực hiện sứ mệnh làm đầu tàu, nòng cốt cho hệ thống giáo dục đại học nước nhà, phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới, phát triển đất nước.

Giáo dục đại học đang thay đổi và phát triển đa dạng

Nói về vai trò của giáo dục đại học đối với phát triển, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao đóng vai trò quyết định đối với sự phát triển của mỗi quốc gia.

Nhiều năm qua, Đảng, Nhà nước ta đã xác định: Phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển nhanh, bền vững đất nước. Đây là một đột phá chiến lược, là yếu tố quyết định đẩy mạnh phát triển và ứng dụng KHCN, cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng và là lợi thế cạnh tranh quan trọng nhất, bảo đảm cho phát triển nhanh và bền vững.

Giáo dục đào tạo nói chung, giáo dục đại học nói riêng có vai trò quan trọng thúc đẩy sự phát triển, góp phần nâng cao dân trí, đặc biệt là cung cấp nguồn nhân lực có trình độ cao, đáp ứng yêu cầu phát triển KTXH.

Thủ tướng cho biết, ngày nay, cùng với chuyển đổi số, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, giáo dục đại học đang thay đổi và phát triển đa dạng. Đặc biệt, công nghệ thông tin được tích hợp vào quá trình dạy và học, tạo môi trường tương tác và hấp dẫn hơn, phát triển tư duy sáng tạo, tăng khả năng làm việc độc lập của người học.

Xu hướng hợp tác toàn cầu và học tập xuyên quốc gia với cơ hội tiếp cận giáo dục đại học được mở rộng. Hợp tác giữa các trường đại học trên toàn thế giới được đẩy mạnh, tạo ra môi trường học tập đa văn hóa và cung cấp cơ hội nhiều hơn cho sinh viên tham gia vào học tập và nghiên cứu ở các môi trường khác nhau.

Giáo dục đại học ngày càng thúc đẩy tư duy sáng tạo, trang bị kỹ năng, tăng tính chủ động, tạo môi trường học tập tương tác; truyền đạt kiến thức, phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng như tư duy phản biện, giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, tạo lập môi trường chủ động, tăng cường tương tác trong quá trình giảng dạy - học tập; hướng tới đào tạo những “Công dân toàn cầu”.

Giáo dục đại học tập trung vào khuyến khích nghiên cứu, sáng tạo và ứng dụng công nghệ, đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề không chỉ ở phạm vi quốc gia mà còn mang tính toàn cầu.

Nói về giáo dục đại học của Việt Nam, Thủ tướng khẳng định, với quan điểm giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm phát triển giáo dục đào tạo nói chung, giáo dục đại học nói riêng; nhiều cơ chế, chính sách đã được ban hành và triển khai hiệu quả, mang lại những kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào quá trình phát triển KTXH và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Thủ tướng cho biết, nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã công nhận, đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong việc đầu tư nâng cao chất lượng giáo dục đại học, trong đó có cải thiện chương trình học, năng lực giảng dạy, tạo điều kiện tốt hơn cho sinh viên học tập và nghiên cứu; Giáo dục đại học Việt Nam đang đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tạo ra ngày càng nhiều cơ hội cho sinh viên, giảng viên tiếp cận với kiến thức và trải nghiệm quốc tế; đồng thời, tăng cường nghiên cứu KHCN, đổi mới sáng tạo.

Về định hướng phát triển giáo dục đại học giai đoạn mới Thủ tướng cho biết, hiện nay, chúng ta đang cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển nhanh và bền vững; chú trọng phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thương mại điện tử, các ngành, lĩnh vực mới nổi;trong đó, phấn đấu đào tạo được 50-100 nghìn nhân lực chất lượng cao cho ngành sản xuất chip bán dẫn trong giai đoạn từ năm 2025 đến năm 2030. 

Các cơ sở giáo dục đại học, trong đó có Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh phải phát huy hơn nữa vai trò của mình trong thực hiện mục tiêu đào tạo tìm kiếm nhân tài, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

Nói về tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi và mục tiêu tổng quát của Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng mong muốn trường trở thành hệ thống đại học nghiên cứu trong tốp đầu châu Á, nơi hội tụ nhân tài, lan tỏa tri thức, văn hóa Việt Nam.

Với sứ mệnh đào tạo, bồi dưỡng nhân tài có kiến thức toàn diện, có trách nhiệm xã hội, có năng lực lãnh đạo, tư duy khởi nghiệp; nghiên cứu, phát triển, ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo giải quyết các nhiệm vụ quốc gia, khu vực và thế giới; thực hiện thí điểm các chính sách mới trong giáo dục đại học; đóng góp cho sự phát triển kinh tế bền vững, thúc đẩy tiến bộ xã hội, làm giàu thêm kho tàng tri thức nhân loại và nền văn hóa Việt Nam.

Đến năm 2030, Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh thuộc nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á, kiến tạo động lực tăng trưởng mới, không gian phát triển mới, nhanh và bền vững cho vùng Đông Nam Bộ nói riêng và cả nước nói chung thông qua các hoạt động đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu, phát triển và ứng dụng KHCN, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, gắn kết và phục vụ cộng đồng.

Về nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới Thủ tướng cho biết, Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về Phương hướng phát triển KTXH, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 khẳng định:“Phát triển Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh theo hướng trọng tâm, trọng điểm đạt trình độ tiên tiến, thuộc nhóm hàng đầu châu Á”.

Thủ tướng đánh giá cao Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh đã nhanh chóng xây dựng Đề án phát triển Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh thuộc nhóm cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á. Thủ tướng đề nghị, trường cần sớm hoàn thiện Đề án để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; trên cơ sở đó phải quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Đề án để đến năm 2030, nằm trong nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á, góp phần quan trọng trong kiến tạo động lực tăng trưởng mới nhanh và bền vững cho vùng Đông Nam Bộ nói riêng và cả nước nói chung.

Thủ tướng đề nghị nhà trường đẩy mạnh tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi, sinh viên, học viên chương trình tài năng các ngành khoa học cơ bản, thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản; Chú trọng thu hút, trọng dụng và phát triển đội ngũ các nhà khoa học trẻ xuất sắc, các nhà khoa học đầu ngành; tập trung xây dựng và triển khai chương trình đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực Công nghệ bán dẫn, Công nghệ sinh học, Chuyển đổi số và Trí tuệ nhân tạo thuộc nhóm hàng đầu châu Á; phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, kết nối với Vùng và khu vực châu Á; phát triển nguồn lực tài chính bền vững và xây dựng Khu đô thị ĐHQG-HCM xanh, hiện đại và bản sắc.

Tuổi trẻ là phải dấn thân, trải nghiệm và cống hiến

Đối với các em học sinh, sinh viên Thủ tướng chia sẻ, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất để các bạn học tập, rèn luyện, nghiên cứu, sáng tạo; trang bị cho các bạn hành trang đầy đủ nhất để bước vào đời, để trở thành những công dân toàn cầu. Các bạn là chủ nhân tương lai của đất nước. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Thanh niên là chủ nhân tương lai của nước nhà. Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do thanh niên”. 

Với khát vọng và nhiệt huyết cống hiến, các bạn cần phát huy mạnh mẽ truyền thống tiên phong trong học tập, nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc; Cần chủ động, tích cực tự học, tự nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo, nâng cao năng lực cá nhân; đặt mục tiêu học tập, nghiên cứu rõ ràng, phát triển khả năng tự học và nâng cao năng lực chuyên môn.

Thủ tướng nhấn mạnh, tuổi trẻ là phải dấn thân, trải nghiệm và cống hiến; do vậy các bạn cần tích cực tham gia vào hoạt động xã hội và tình nguyện; tham gia vào các dự án và chương trình liên quan đến phát triển cộng đồng; Tích cực sáng tạo và tư duy phản biện bằng cách tham gia vào các dự án và cuộc thi liên quan đến lĩnh vực quan tâm; Tích cực học hỏi và tìm kiếm cơ hội trong các chương trình giao lưu quốc tế.

Mạnh dạn tham gia vào các chương trình trao đổi quốc tế, trải nghiệm học tập ở các quốc gia khác để mở rộng tầm hiểu biết; hợp tác với sinh viên, học sinh từ các quốc gia khác để học hỏi và chia sẻ kiến thức, ý tưởng và kinh nghiệm; Khám phá cơ hội khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, tạo ra các ý tưởng mới và ứng dụng KHCN vào thực tiễn; chủ động tham gia vào các chương trình, sự kiện khởi nghiệp để học hỏi từ những người thành công và xây dựng mạng lưới trong cộng đồng khởi nghiệp; Mạnh dạn tham gia đóng góp ý kiến trong việc xây dựng chính sách và ra quyết định của các cấp chính quyền; tham gia tích cực vào các diễn đàn thảo luận, cuộc họp và sự kiện chính trị, kinh tế và xã hội.

“Với truyền thống nghìn năm văn hiến của dân tộc ta; với một thế hệ trẻ tràn đầy nhiệt huyết, năng động, sáng tạo, nhiều ước mơ như những gương mặt tôi gặp gỡ ngày hôm nay, tôi tin tưởng những đam mê, ước mơ, hoài bão, khát vọng của tuổi trẻ sẽ tiếp tục được nuôi dưỡng, chắp cánh và trở thành hiện thực, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng hùng cường, thịnh vượng, Nhân dân Việt Nam ngày càng ấm no, hạnh phúc" - Thủ tướng nhấn mạnh và chúc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh luôn xứng đáng là ngọn cờ đầu của hệ thống giáo dục đại học Việt Nam và tiếp tục có bước phát triển mới, đột phá, góp phần quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước.

Nhân dịp ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 sắp tới, Thủ tướng chúc các thế hệ thầy giáo, cô giáo, giảng viên nhà trường nói riêng và toàn thể đội ngũ nhà giáo trên toàn quốc sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

* Ngay sau lễ Khai khóa, Thủ tướng cùng lãnh đạo các bộ ngành đã có buổi làm việc với Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh