Nguyên nhân được cho là do ngành đăng kiểm đang áp dụng theo Nghị định 208 của Thủ tướng Chính phủ về việc hạn chế cải hoán tàu cá theo ngành nghề không được khuyến khích.

Chưa biết khi nào ra khơi

Thời điểm này mọi năm, ngư dân ở xã Phước Tỉnh, huyện Long Điền đã chuẩn bị ngư cụ, thực phẩm, nhiên liệu… để chuẩn bị cho chuyến biển đầu năm, nhưng năm nay, họ không biết đến thời điểm nào thì có thể ra khơi.

Ông Nguyễn Tấn, ngụ ở tổ 9, ấp Phước Hương, xã Phước Tỉnh cho biết, năm 2001, ông đóng mới cặp tàu hành nghề lưới kéo trị giá gần 6 tỷ đồng. Đến tháng 2/2023, máy tàu hiệu Hino bị hư hỏng nặng, không thể khắc phục, nên ông thay bằng máy hiệu Cummin đã qua sử dụng, có cùng công suất 480 CV.

Cách đây gần 1 năm, cơ quan đăng kiểm vẫn tiến hành đăng kiểm cho ông, nhưng nay thì không được chấp nhận bởi hai lý do: Nghề lưới kéo không khuyến khích phát triển và tàu chỉ được chấp nhận đăng kiểm khi thay máy mới 100%.

Ông Tấn lo lắng: "Tới nay tàu tôi đã nằm bờ hơn 1 tháng rồi, nếu thủ tục hiện không giải quyết được thì chắc chắn chuyến biển đầu năm 2024 sẽ không ra khơi được. Mong rằng, cơ quan Nhà nước tháo gỡ không chỉ cho bản thân tôi mà nhiều bà con ngư dân ở Phước Tỉnh được đổi máy cũ để tiếp tục hoạt động, bám biển. Vì máy cũ phù hợp với điều kiện kinh tế của dân, máy mới giá trị rất cao, hơn cả tỷ".

Còn theo ông Huỳnh Văn Đỏ, ngụ xã Phước Tỉnh, luới kéo là nghề truyền thống của ngư dân địa phương, hàng ngàn ngư dân Phước Tỉnh đã từng giàu lên từ nghề này. Nay Nhà nước quy định không cho thay máy đã qua sử dụng, thì ngư dân không thể tiếp tục bám biển hành nghề.

"Tàu cá của gia đình tôi đang chuẩn bị gia hạn đăng kiểm để đầu năm ra khơi, bám biển nhưng đến nay cũng không được. Nhà nước không đăng kiểm thì đầu năm ngư dân không thể ra khơi. Mong nhà nước tháo gỡ cho bà con Phước Tỉnh vì nghề giã cào là nghề của ông cha để lại thì chúng tôi phải bám biển. Nếu Nhà nước vẫn áp dụng quy định thì ngư dân không còn đường sống" - ông Đỏ bày tỏ.

Chuyển đổi nghề không hiệu quả

Thống kê của UBND xã Phước Tỉnh, trước đây toàn xã có trên 1.200 tàu đánh bắt xa bờ. Do đánh bắt thua lỗ nhiều chủ phương tiện đã bán tàu cho địa phương khác, nên hiện nay xã chỉ còn 850 chiếc, trong đó 80% làm nghề lưới kéo, ngành nghề không được khuyến khích theo Nghị định 208 của Thủ tướng Chính phủ về đề án chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái.

Chính vì vậy, theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, việc tàu cá ở xã Phước Tỉnh không được gia hạn là vì ngành chức năng đang thực hiện theo quy định trên.

Ông Phan Thạch, Chủ tịch UBND xã Phước Tỉnh cho biết, địa phương đã thực hiện chủ trương chuyển đổi ngành nghề cho ngư dân, nhưng đến nay không hiệu quả.

"Có nhiều cái khó ràng buộc ngư dân, tàu nghề lưới kéo khác rất nhiều, nếu chuyển đổi phải thay máy, làm lại vỏ tàu… chi phí rất cao nên ngư dân không thể chuyển đổi được. Ở xã Phước Tỉnh có một số ngư dân chuyển đổi nghề rồi nhưng không hiệu quả, bà con quay lại nghề cũ. Chúng tôi chỉ kiến nghị nhà nước có chính sách hỗ trợ cho ngư dân bằng nguồn vốn vay ưu đãi, dài hạn để người dân làm nghề" - ông Phan Thạch nhấn mạnh.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bà Rịa – Vũng Tàu, Sở đang xin ý kiến UBND tỉnh về việc xây dựng, ban hành quyết định theo Nghị định 208 của Thủ tướng Chính phủ. Từ đó tạo điều kiện cho ngư dân tiếp tục sống với nghề, hạn chế những đầu tư có nguồn vốn lớn, để ngư dân yên tâm bám biển, khẳng định chủ quyền biển, đảo.