>> Xem Kỳ 1: Israel cải tiến sáng tạo xe tăng cũ kỹ để giành chiến thắng

Phiên bản nâng cấp Sherman lợi hại: M51 Isherman

Sau cuộc chiến năm 1948 và 1956, Israel nhận thức rõ tính ích lợi và sức mạnh của đội hình tăng thiết giáp của mình. Họ quyết định gia tăng số lượng các lữ đoàn thiết giáp từ 3 lên 9 và tổ chức các đơn vị này thành các nhóm cấp sư đoàn, kết hợp các lữ đoàn lại cho các chiến dịch cụ thể.

Xe tăng M51 Isherman. Ảnh: Hsgalleries.

Khi các quốc gia chống đối Israel bắt đầu ngả sang Liên Xô thì các nước như Ai Cập và Syria bắt đầu nhận được thêm nhiều xe tăng hiện đại của thời đó, như T-34/85 và T-54. Trước thực tế này, các quốc gia phương Tây nhất trí cung cấp vũ khí cho Israel, lúc đầu thì bí mật, sau là công khai. Các cỗ xe tăng M47 và M48 của Mỹ và xe tăng Centurion của Anh bắt đầu lăn bánh vào kho vũ khí của Zahal (tức quân đội Israel). Trong lúc chờ đến khi có đủ các chiến xa mới, Israel vẫn phải tự xoay sở với các xe tăng Sherman và AMX-13 giờ đã bị thua kém thiên hạ về mặt hỏa lực. Giải pháp của Israel là nâng cấp xe tăng Sherman thành M51, còn gọi là Isherman. Đây là bước phát triển tột cùng của xe tăng chiến đấu Sherman.

Công ty Pháp Atelier de Bourges đã phát triển nòng pháo 105mm có độ giật thấp mà thân xe Sherman và tháp pháo Sherman có thể chịu được. Các tháp pháo T23 này có thêm phần mở rộng ở phía sau. Điều chỉnh này khiến xe tăng nặng hơn và để bù lại điều đó, người ta lắp động cơ diesel Cummin 460 mã lực mới, dây xích bản rộng hơn và một hệ thống thủy lực mới.

Khoảng 200 xe tăng Sherman cũ của Israel đã được nâng cấp theo kiểu này.

Phát huy sức mạnh trong cuộc chiến “6 ngày”

Các xe tăng cải tiến nói trên được tung vào cuộc chiến “6 ngày”, cùng với các xe tăng mới. Tin rằng các nước láng giềng đang điều phối một cuộc tấn công tổng lực, Israel quyết định ra tay trước, tập trung quân đối đầu với Ai Cập trước khi xoay sang Syria. Jordan cũng tham gia cuộc chiến chống Israel. Vậy là xe tăng Sherman được triển khai trên cả 3 mặt trận.

Một tiểu đoàn xe tăng Isherman tham gia tiến công nghi binh vào Abu Ageila để đánh lạc chú ý của bên phòng ngự, tạo điều kiện cho lực lượng đổ bộ đường không chiếm lĩnh vị trí.

Trên mặt trận Jordan, các đơn vị được trang bị xe tăng Sherman gặp khó khăn khi đối đầu với xe tăng M47 và M48 của Jordan. Trong một cuộc giao tranh nọ, quân Jordan đã bắn cháy 17 xe tăng Sherman quanh Jenin và Ya’Abad. Tuy nhiên trong một cuộc giao chiến khác, xe tăng Sherman lại chiếm ưu thế. Khi đoàn xe tăng M48 của Sherman rút lui, nó đụng phải một đoàn xe tăng Sherman của Israel đang tuần tra. Một trận chiến nảy lửa diễn ra ở cự ly gần. Phía Jordan đã mất tới 15 xe tăng trong cuộc đụng độ này.

Trên mặt trận Syria, chiến sự diễn ra khốc liệt và lực lượng tăng của Israel bị thiệt hại nặng. Đáng chú ý, quân đội Syria được trang bị xe tăng Panzer IV thời Thế chiến 2 và các pháo tự hành Sturmgeschutz IV mua lại từ Pháp – đây đều là các xe tăng đối thủ của Sherman cách đó 2 thập kỷ.

Nhìn chung trong chiến thắng của Israel năm 1967,xe tăng Sherman đã phát huy vai trò của mình. Nhưng sau cuộc chiến này, binh chủng tăng thiết giáp Israel được trang bị thêm nhiều xe tăng hiện đại hơn. Các mẫu xe M51 được giữ lại, còn nhiều xe mẫu M50 được cho “nghỉ hưu”. Một số xe tăng Sherman được đem bán, số khác thì người ta lấy khung để chuyển đổi sang loại xe khác. Một số xe tăng Sherman vẫn hoạt động được và được Israel huy động vào cuộc chiến Yom Kippur 1973.

Hóa thân thành các loại xe quân sự khác

“Sự nghiệp phục vụ” của xe tăng Sherman vẫn chưa kết thúc ở Israel. Khung xe tăng này được sử dụng để tạo ra các xe mới và đóng các vai trò khác trong kho vũ khí của Israel.

Đầu tiên là pháo tự hành Model 50. Quân đội Israel có một lượng lớn lựu pháo Mle50 155mm trong tay, số này được dùng để phối hợp với thân xe tăng Sherman tạo ra xe mới. Động cơ được đưa ra trước thân xe và pháo được gắn trên một buồng hở đỉnh ở phía sau. Lựu pháo Mle50 có tầm bắn tới hơn 17km.

Một biến thể thú vị của xe Sherman là chiếc xe bánh xích cứu thương dùng để tải thương dưới làn đạn của đối phương. Quân đội Israel chú ý đến giải pháp bảo vệ và sơ tán những người lính bị thương của họ về nơi an toàn. Xe cứu thương bánh xích này có thể chở tới 4 người lính bị thương và một lính quân y trong khoang sau đóng kín. Khi sơ tán dưới hỏa lực của đối phương, xe này có thể điều chỉnh sao cho phần trước của xe hướng về phía hỏa lực đang bay tới, tức là để cho lớp giáp dày nhất của xe và toàn bộ động cơ nằm giữa đạn đối phương và những người được vận chuyển đi.

Một cải tiến khác nữa của Israel là xe chở súng cối Makmat 160mm. Xe này có một khoang mở phía trước (động cơ nằm ở phía sau) giữ một súng cối Soltam 160mm. Chế độ bắn ở góc cao của súng cối đòi hỏi xe phải có mái mở. Ô phía trước và cạnh bên của khoang này có thể gập lại để tạo thêm chỗ và sự di chuyển dễ cho kíp xe. Xe súng cối này được đưa vào phục vụ quân đội Israel vào năm 1968.

Còn hai biến thể Sherman nữa là dàn phóng pháo phản lực gồm 4 rocket 290mm và một xe quan sát – xe này từng được sử dụng dọc theo kênh đào Suez…/.