Hàng chục năm trước, bản người Mông ở xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu có tỷ lệ 100% hộ nghèo và gần như cả bản nghiện thuốc phiện. Không chỉ kiên trì từ bỏ hoàn toàn "nàng tiên nâu", bà con đã đồng lòng khai thác thế mạnh thiên nhiên, đưa bản trở thành điểm du lịch cộng đồng điển hình kiểu mẫu, giảm nghèo nhanh và bền vững.

Người dân bản Sin Suối Hồ từng được nguyên Phó thủ tướng Vương Đình Huệ tới thăm, khen ngợi về tinh thần vượt khó đi lên, xây dựng bản làng văn minh, giàu đẹp

Như nhiều bản vùng cao khác ở Lai Châu, trước thập niên 90, bản vùng cao người Mông Sin Suối Hồ, xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ từng được biết đến là thánh địa cây thuốc phiện. Nhà nhà trồng thuốc phiện, dẫn đến hơn 80% người dân ở bản nghiện thuốc phiện, kéo theo nhiều hệ lụy như đói nghèo, lạc hậu.

Nhớ lại những tháng, ngày cả bản chìm trong khói thuốc phiện, ông Chang A Hảng chia sẻ: Gần như cả bản, từ người già, phụ nữ, trẻ em đều nghiện. Cơm không có ăn, áo không có mặc, nhưng thuốc phiện lúc nào cũng có sẵn trong nhà. Chỉ khi nhà nước cấm trồng cây thuốc phiện, người dân mới dần dần xóa bỏ. Thời gian đầu không bỏ được ngay, nhiều người ở bản vẫn lén lút trồng trộm trong rừng.

Trồng địa lan và du lịch, hướng phát triển kinh tế mới giúp người dân Sin Suối Hồ xóa đói giảm nghèo bền vững

Với hơn 120 hộ, gần 700 nhân khẩu và khoảng 80% dân số trong bản nghiện thuốc phiện, hành trình cai nghiện của đồng bào Mông bản Sin Suối Hồ rất nhiều gian nan. Ban đầu, việc cai nghiện được thực hiện đơn lẻ theo hộ gia đình, tự cai ở nhà, thế nhưng không có hiệu quả khi trong bản vẫn có người hút và tìm đến nhau. Không chịu đầu hàng trước nàng tiên nâu, bà con vận động nhau lên rừng cô lập mình tự cai. Người đi trước làm gương cho người đi sau, phải mất gần 10 năm cả bản mới từ bỏ được thuốc phiện.

Ông Hảng A Xà, người có uy tín Bản Sin Suối Hồ cho biết, nhiều người ở đây đã cai nghiện ròng rã 10 năm trời ở trên rừng, trên lán,... Sau khi làm được chương trình cai nghiện xong, thì kinh tế của bản có nhiều bước đi đột phá. Cách đây 10 năm, hộ nghèo chiếm 100%, nhưng đến nay giảm bớt đi chỉ còn 10%.

Sau khi cai nghiện thành công cho khoảng 80% dân số trong bản, người dân Sin Suối Hồ nhận được sự hỗ trợ cây con giống phù hợp để phát triển kinh tế.

Sau khi người dân cai nghiện thành công, chính quyền địa phương đã vận động bà con tham gia làm mới gần 10km đường giao thông nông thôn nội bản. Với lợi thế về độ cao, khí hậu và thổ nhưỡng, bà con đã đồng lòng bảo nhau cùng trồng địa lan và phát triển du lịch cộng đồng. Từ chỗ 100% là hộ nghèo, với nhiều hủ tục lạc hậu, đến nay bản Sin Suối Hồ chỉ còn hơn 10% hộ nghèo theo chuẩn mới.

Ông Chẻo Quẩy Hòa, Chủ tịch UBND xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ cho biết: Bản Sin Suối Hồ nổi tiếng với "5 không" là: không ai hút thuốc phiện, không hút thuốc lào hay thuốc lá, không đàn đúm rượu chè, không cờ bạc, không xả rác bừa bãi. Giờ đây hầu hết hộ nào cũng có từ 100 chậu địa lan trở lên và cả bản hiện có trên 40.000 chậu. Với giá bán bình quân trên 2 triệu đồng một chậu, cộng với đón và phục vụ khách du lịch, mỗi hộ đều có thu nhập từ 40 đến 60 triệu đồng/năm.

Bản vùng biên Sin Suối Hồ, xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ (Lai Châu) một thời từng được biết đến là "bản nghiện" tại địa phương, với tỷ lệ đói nghèo gần như 100% và nhiều hủ tục lạc hậu

Ông Hòa cho biết thêm, nhiều hộ vừa làm homestay vừa trồng địa lan thu về 200 - 300 triệu đồng/năm. Tệ nạn xã hội tiêu tốn nhiều kinh phí, kinh tế gia đình giảm sút rất nhiều. Sau khi người dân bỏ được ma túy, kinh tế, xã hội có bước chuyển biến tích cực, đời sống được cải thiện.

Đồng lòng, kiên trì, giúp nhau cai nghiện ma túy và phát triển kinh tế, người Mông ở bản vùng cao Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ đã từng bước đẩy lùi đói nghèo, lạc hậu. Với những nét văn hóa truyền thống lưu giữ được, nơi đây đang đón hàng chục nghìn du khách mỗi năm và trở thành bản du lịch cộng đồng điển hình kiểu mẫu ở tỉnh miền núi Lai Châu và cả nước./.