Tại tỉnh Quảng Nam, hiện nhiều doanh nghiệp đã trúng thầu đã bị gây khó dễ trong thủ tục ký hợp đồng, tạm ứng, thanh quyết toán. Tại buổi đối thoại với các doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực xây dựng diễn ra vào chiều 10/10, ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định phải loại bỏ tình trạng “sân trước”, “sân sau”; chủ đầu tư, các sở, ngành của tỉnh phải theo sát và tháo gỡ đến cùng khó khăn của doanh nghiệp.

Các nhà thầu thi công xây dựng, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát các dự án tại tỉnh Quảng Nam nêu thực trạng khó khăn về đơn giá nhân công, cước vận chuyển và giá vật liệu xây dựng theo dự toán quá thấp so với thực tế. Nhà thầu đang phải bù lỗ rất lớn về chi phí chênh lệch. Đơn giá nhân công tại tỉnh này thấp hơn đơn giá đã áp dụng ở tỉnh Quảng Ngãi cách đây 3 năm, gây ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi và mức độ cạnh tranh của các doanh nghiệp trên địa bàn. Nhà thầu đang phải bù lỗ rất lớn về chi phí chênh lệch.

Tại buổi đối thoại, đại diện các doanh nghiệp xây dựng nêu hàng loạt khó khăn về tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng, chủ đầu tư “gây khó dễ” đối với nhà thầu khi thực hiện thủ tục tạm ứng vốn. Theo quy định, khi ký hợp đồng thi công, nhà thầu được phép tạm ứng vốn từ 10% đến 30% tổng vốn đầu tư, thế nhưng nhiều chủ đầu tư chỉ cho tạm ứng ở mức thấp nhất 10%. Ngoài ra, thủ tục thanh toán khối lượng thi công hoàn thành quá lâu dẫn đến nhà thầu khó khăn về tài chính, ảnh hưởng tiến độ thi công.

Ông Trần Phú Hoà, Giám đốc Công ty CP Tư vấn Đầu tư xây dựng Trung Trung Bộ nêu ý kiến: “Hiện một số dự án có khối lượng thi công nhưng không có vốn để thanh toán, nhà thầu buộc phải thi công cầm chừng vì chờ vốn. Hiện nay tình hình tài chính của nhà thầu đang rất khó khăn. Chúng tôi thi công khối lượng được 5 tỷ, 10 tỷ thì phải chờ thanh toán khối lượng thì mới có vốn để quay vòng tiếp tục thi công. Chúng tôi bây giờ vay vốn ngân hàng không được nữa vì hết hạn mức”.

Nhiều doanh nghiệp bức xúc vì mọi khó khăn về cơ chế, chính sách lại đẩy về phía nhà thầu. Thủ tục thiết kế, điều chỉnh thiết kế, nghiệm thu, thanh quyết toán dự án lâu hơn cả thời gian thi công khiến nhà thầu “dài cổ” đợi nguồn vốn. Ông Lê Văn Dũng, Giám đốc Công ty TNHH Kỳ Trung bày tỏ bức xúc khi hầu hết nhà thầu đang rất khó khăn nhưng hồ sơ thanh quyết toán thì lại bị “ngâm” nhiều tháng.

“Thông tư 02/2023 của Bộ Xây dựng hướng dẫn chi tiết một số nội dung về hợp đồng xây dựng nêu rõ các quy định. Ví dụ như quy định trong thời gian 45 ngày phải thực hiện xong thủ tục thanh toán khối lượng, nếu quá 45 ngày thì chủ đầu tư phải có trách nhiệm trả lãi suất đối với số tiền vốn thanh toán đó. Nhưng khi thương thảo hợp đồng thì chủ đầu tư lại bỏ những nội dung bất lợi cho mình” - ông Lê Văn Dũng, Giám đốc Công ty TNHH Kỳ Trung cho biết thêm.

Thời gian qua, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng đã ảnh hưởng lớn đến tiến độ thi công các dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. Nhiều huyện, thị xã, thành phố đang vướng về điều chỉnh quy hoạch cục bộ, chưa xác định lại chỉ tiêu các loại đất dẫn đến việc thu hồi đất bàn giao cho các dự án gặp nhiều khó khăn. Các nhà thầu xây dựng kiến nghị UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường có hướng tháo gỡ, sớm điều chỉnh quy hoạch nội bộ để thực hiện áp giá, thu hồi đất, giải phóng mặt bằng các dự án.

Tại buổi đối thoại với các doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực xây dựng, ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu các sở, ngành của tỉnh và chủ đầu tư có giải pháp gỡ khó về nguồn vốn các dự án. Vướng mắc về cơ chế, chính sách như liên quan mỏ nguyên vật liệu thông thường; điều chỉnh đơn giá nhân công, cước vận chuyển và giá vật liệu xây dựng sát với thực tế.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Quảng Nam tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay, đồng thời rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục tạm ứng vốn, thanh toán khối lượng.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đặt vấn đề, chủ đầu tư đã thực sự làm hết trách nhiệm trong công tác phối hợp cùng nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án trọng điểm? Có tình trạng doanh nghiệp trúng thầu nhưng không “thân quen” với chủ đầu tư thì bị gây khó dễ, “ngâm hồ sơ” từ thủ tục ký hợp đồng, tạm ứng, thanh quyết toán…

 Ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu chủ đầu tư phải tạo điều kiện tốt nhất cho nhà thầu thi công dự án. Không để xảy ra tình trạng “sân sau”, “sân trước”, ưu ái cho nhà thầu này và gây khó dễ cho nhà thầu kia.

“Không bao giờ có chuyện công trình này là của ông Chủ tịch tỉnh, công trình kia là của ông Phó Chủ tịch tỉnh, tuyệt đối không có việc đó. Tôi yêu cầu chủ đầu tư phải tuân thủ nghiêm quy định pháp luật về đấu thầu công khai minh bạch. Doanh nghiệp đã trúng thầu rồi thì phải ký kết hợp đồng phải tạm ứng vốn theo quy định pháp luật để đơn vị thi công sớm triển khai. Nhiều chủ đầu tư cũng nhiêu khê lắm, gây khó dễ cho nhà thầu, trúng thầu rồi nhưng không chịu ký hợp đồng rồi cố tình trì hoãn việc này, việc kia. Phải chấm dứt ngay tình trạng đó”- Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhấn mạnh.