Quân đội Zimbabwe đã ép Tổng thống Mugabe từ chức như thế nào?
Cập nhật: 25/09/2019
Vì sao ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ 2024, chiến thắng áp đảo bà Harris?
7 bang chiến trường bỏ phiếu như thế nào trong các cuộc bầu cử trước đây?
VOV.VN - Trong cuộc chính biến tháng 11 ở Zimbabwe, phe của Tổng thống Mugabe rơi vào thế bị động hoàn toàn. Quân đội đã khéo léo ép ông từ chức, tránh đổ máu.
>> Xem Kỳ 1: Bí mật cuộc chính biến khiến Tổng thống Mugabe mất quyền lực
Như đã nêu ở Kỳ 1, ngày 6/11 Phó Tổng thống Mnangagwa bị cách chức, lực lượng bảo vệ ông và tư gia rút đi, tính mạng ông Mnangagwa có thể gặp nguy hiểm.
Hai ngày sau đó (tức vào ngày 8/11), Tư lệnh Chiwenga và một nhóm chỉ huy quân sự yêu cầu tổ chức một cuộc họp với Tổng thống Mugabe tại dinh thự công vụ “State House” ở thủ đô Harare, một biệt thự từ thời thực dân, được trang trí cầu kỳ, có những chú báo nhồi bông và những tấm thảm đỏ dày, theo một nguồn tin trong chính phủ Zimbabwe.
Các viên chỉ huy nói rằng họ cảm thấy bị báo động cao độ trước việc Phó Tổng thống Mnangagwa bị cách chức, theo một quan chức chính phủ có mặt tại đó. Họ yêu cầu Tổng thống Mugabe kiềm chế vợ mình và phái G40 của bà ta. Họ tố cáo nhóm G40 đang cố chia rẽ quân đội.
Ngồi phịch trong chiếc ghế bành, ông Mugabe hỏi các quân nhân: “Theo các anh thì nên làm gì bây giờ?”
Xe thiết giáp quân đội Zimbabwe án ngữ bên ngoài trụ sở Quốc hội nước này ở thủ đô Harare.Ảnh: Reuters. |
Các viên tướng yêu cầu ông Mugabe bảo đảm rằng bản thân họ sẽ không bị thanh trừng. Theo nguồn tin chính phủ, phản ứng của Mugabe là khá dửng dưng. Chiwenga nói với Mugabe rằng ông sẽ công khai các quan ngại của mình về phái G40.
Vài tiếng sau đó, tướng Chiwenga triệu tập phóng viên tới doanh trại chính của quân đội gần thủ đô Harare để ra tuyên bố.
Đọc một văn bản chuẩn bị sẵn, tướng Chiwenga tuyên bố: “Chúng tôi phải nhắc những ai đứng đằng sau các lừa gạt và phản bội hiện nay rằng, một khi động chạm đến vấn đề bảo vệ cuộc cách mạng của chúng ta, quân đội sẽ không ngần ngại nhập cuộc”.
Buổi chiều hôm đó, Reuters đưa tin có 6 xe thiết giáp chở quân tiến về tổng hành dinh của lực lượng vệ binh bảo vệ Tổng thống Mugabe ở ngoại ô Harare. Không rõ các xe này nằm dưới quyền chỉ huy của ai.
Lúc đó, cư dân thành phố Harare đã rất căng thẳng nhưng vẫn không rõ chuyện gì đang xảy ra.
Ngắt đường dây điện thoại
Khoảng 18h ngày 14/11, đoàn xe của Tổng thống Mugabe tiến về tư dinh “Blue Roof” của ông này ở vùng ngoại ô Borrowdale phía bắc của thủ đô. Tư dinh này nằm trong khu phức hợp được bảo vệ chặt chẽ.
Trong khi đó, truyền thông xã hội ngập tràn các bức ảnh xe thiết giáp lao theo các con đường hướng về thủ đô, châm ngòi cho các đồn đoán về đảo chính.
Ngày càng lo ngại về những gì đang diễn ra, ngay sau 19h bà vợ Grace của ông Mugabe đã gọi điện cho một bộ trưởng yêu cầu chặn ứng dụng WhatsApp và mạng xã hội Twitter, theo một nguồn tin nghe được đoạn ghi âm cuộc hội thoại nói trên.
Vị bộ trưởng (Reuters giấu danh tính người này để giữ an toàn cho họ) đáp lại rằng việc đó là trách nhiệm của Bộ trưởng An ninh Quốc gia Kembo Mohadi.
Theo một nguồn tin được nghe đoạn ghi âm, bà Grace (thường được gọi là Amai, có nghĩa là Mẹ) đã nói như thế này: “Sẽ chẳng có ai ủng hộ một cuộc đảo chính. Điều đó không thể xảy ra”.
Sau đó có nghe thấy giọng của Mugabe bên đầu dây: “Anh đã nghe Amai rồi đấy, liệu có làm được gì không?”
Vị bộ trưởng đáp tương tự, về trách nhiệm của bên an ninh quốc gia, và rồi đường dây tắt ngấm, theo nguồn tin.
Bộ trưởng An ninh Mohadi đã từ chối bình luận về vấn đề này.
Hình ảnh quân đội Zimbabwe “tạo phản” chống lại Tổng thống Mugabe
Hai giờ sau đó, hai xe thiết giáp lăn bánh vào trụ sở Pockets Hill của Tập đoàn Phát thanh Truyền hình Zimbabwe (ZBC), theo các nguồn tin bên ZBC.
Hàng chục binh sĩ đã cô lập vị trí này và đột kích vào các studio bên trong, nơi họ xáp lại các nhân viên, giật điện thoại của họ và ngắt các chương trình đang phát. Đài ZBC (thuộc sở hữu nhà nước và được nhiều người xem là cơ quan ngôn luận của Tổng thống Mugabe) sau đó chuyển sang phát sóng các video nhạc pop.
Giới thân cận của ông Mugabe (hầu hết trong số này trung thành với phái G40) không hay biết chuyện đang diễn ra, theo 4 nguồn tin được nghe các cuộc trao đổi của họ.
Bộ trưởng Thông tin Simon Khaya Moyo đã gọi cho Bộ trưởng Quốc phòng Sydney Sekeramayi để hỏi liệu ông có bất cứ thông tin nào về khả năng một cuộc đảo chính hay không. Sekeramayi trả lời là không, nhưng nói sẽ kiểm tra thêm thông tin với tư lệnh quân đội Chiwenga. Khi ấy, Chiwenga nói với Sekeramayi rằng mình sẽ quay lại nói chuyện với Sekeramayi. Theo các nguồn tin, Chiwenga sau đó không hề làm như vậy.
Bộ trưởng Moyo vẫn lẩn trốn và Reuters chưa liên hệ được để lấy ý kiến bình luận. Sekeramayi thì từ chối bình luận.
Bắt giữ “vây cánh” của ông Mugabe và vợ
Khi các bộ trưởng trong phái G40 tất tả xác định xem chuyện gì đang diễn ra, binh sĩ của tướng Chiwenga áp sát khu dinh thự của Tổng thống Mugabe.
Theo một nguồn tin được thông báo về tình hình, Albert Ngulube – một giám đốc của cơ quan trình báo trung ương Zimbabwe và trưởng bộ phận cảnh vệ phụ trách an ninh cho Mugabe, đang lái xe về nhà vào khoảng 21h30 sau khi gặp Mugabe. Ông gặp một xe thiết giáp trên đường Borrowdale Brooke, dẫn tới nhà của Mugabe.
Khi Ngulube đối diện với những người lính và đe dọa bắn họ, các binh sĩ đã đánh đập rồi bắt giữ ông này, theo nguồn tin nói trên. Nguồn tin cho biết thêm, Ngulube sau đó được thả, nhưng bị thương ở đầu và mặt.
Các phát ngôn viên của tướng Chiwenga và cựu Phó Tổng thống Mnangagwa từ chối bình luận. Reuters chưa liên hệ được với Ngulube.
Bí mật cuộc chính biến khiến Tổng thống Mugabe mất quyền lực
Các bộ trưởng khác thuộc phái G40 cũng bị các binh sĩ bắt giữ. Bộ trưởng Tài chính Ignatius Chombo bị phát hiện trốn trong toilet nhà riêng và đã bị đánh đập trước khi bị tạm giữ tại một địa điểm bí mật trong hơn 1 tuần.
Khi được thả vào ngày 24/11, Chombo đã được nhập viên với các vết thương ở tay, chân và lưng – luật sư ông này nói với Reuters, mô tả hành vi của quân đội là “tàn bạo và khắc nghiệt”.
Theo một đoạn video mà nhân viên Reuters đã được xem, các quân nhân đã sử dụng thuốc nổ để thổi bay cánh cửa trước của tư gia ông Jonathan Moyo, Bộ trưởng Đại học, một quân sư của phái G40.
Những người lính khác thì lao thẳng qua cổng dinh thự bộ trưởng Saviour Kasukuwere (phụ trách về chính quyền địa phương, phát triển nông thôn và nhà ở) – ông này cũng là một nhân vật chủ chốt ủng hộ bà Grace.
Cả hai bộ trưởng này cố gắng trốn tới dinh thự của Mugabe.
Khi Reuters liên lạc với Kasukuwere ngay lúc rạng sáng ngày 15/11, ông này tỏ ra căng thẳng, thể hiện rõ ở giọng ông này trước khi ông cúp máy: “Tôi không nói được. Tôi đang dự họp”.
Một tuần sau, Mugabe vẫn cố bám lấy quyền lực Tổng thống trong khi tướng Chiwenga và quân của ông cố gắng thực hiện một sự ra đi hòa bình, “hợp pháp” cho nhà lãnh đạo lâu năm.
Nhưng khi Quốc hội Zimbabwe bắt đầu tiến trình luận tội đối với Tổng thống, ông Mugabe rốt cuộc chấp nhận từ bỏ quyền lực, sau 37 năm cầm quyền. Lá thư từ chức của ông nói rằng ông từ chức là do ông “lo lắng cho phúc lợi của nhân dân Zimbabwe”./.
Từ khóa:
Thể loại: Pháp luật
Tác giả:
Nguồn tin: VOVVN