Bệnh nhân nữ, 30 tuổi, cách đây 3 tháng bị tai nạn lao động, do máy làm gạch cuốn đứt dập đứt hoàn toàn bàn tay phải, nhổ đi toàn bộ gân gấp và duỗi tất cả các ngón tay phải.

Sau tai nạn, bệnh nhân được sơ cứu tại bệnh viện huyện, sau đó chuyển qua nhiều bệnh viện lớn khác trước khi tới Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Bàn tay bị tổn thương phức tạp sau tai nạn

Bs Hoàng Hồng, phụ trách khoa phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ, BV ĐH Y Hà Nội cho biết, bệnh nhân đến bệnh viện này trong tình trạng tổn thương phức tạp, chi đứt tổn thương dập nát, bị nhổ hết các gân gấp duỗi các ngón tay. Bệnh nhân đã đi qua rất nhiều bệnh viện trước khi được chuyển đến BV ĐH Y. Bên cạnh đó, việc xử lý, bảo quản chi thể đứt rời cũng không đúng cách, phần chi thể đứt rời bị dính nhiều đất cát.

Sau thăm khám, hội chẩn, các bác sỹ khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ nhận định: đây là một ca lâm sàng khó, vì tổn thương phức tạp, bệnh nhân đến muộn, xử lý bảo quản phần chi đứt rời chưa đúng cách… Các bác sỹ tiên lượng trong các ngón tay, có ngón III còn có hy vọng phục hồi nên đã thực hiện vi phẫu nối giữ ngón III, chuyển ngón III thành ngón cái trong ca mổ cấp cứu.

Sau khi chuyển ngón III thành ngón cái thành công, phần mềm tay tổn thương được điều trị ổn định. Để giúp bệnh nhân có thể phục hồi chức năng của tay, các bác sỹ đã tiến hành phẫu thuật lần 2: lấy 2 ngón chân đưa lên tạo hình 2 ngón tay nhằm tạo cung cầm nắm cho bệnh nhân.

Tạo hình hai ngón tay từ hai ngón chân

Theo BS Hoàng Hồng, ekip mổ đã thực hiện phẫu thuật kết xương bàn ngón chân với xương bàn ngón tay. Bệnh nhân được phẫu thuật tái tạo các ngón V, IV bàn tay phải bằng hai ngón chân II, III bàn chân trái. Các bác sỹ sử dụng gân gan tay dài để tạo gân ghép, sử dụng các gân gấp duỗi cổ tay để tái tạo tạo gân gấp duỗi ngón cái và tái tạo gân gấp duỗi ngón tay để nối với gân của ngón bàn chân chuyển lên; giúp cho các ngón tay ghép vận động được các động tác gấp duỗi. Các bác sĩ cũng thực hiện nối động tĩnh mạch phục hồi tuần hoàn, nối dây thần kinh chi phối cảm giác cho 2 ngón chân ghép vào nhánh nông thần kinh quay để phục hồi cảm giác. Ca mổ diễn ra thuận lợi trong 6 tiếng.

BS Hoàng Hồng cho biết, do toàn bộ gân gấp duỗi của các ngón tay ban đầu khi bị tai nạn đã bị nhổ hết, nên các bác sỹ đã phải sử dụng nhóm các gân gấp duỗi cổ tay để tái tạo các gân gấp duỗi mới để nối với gân gấp duỗi của ngón tay được chuyển lên từ ngón chân.

“Việc chuyển ngón chân lên ngón tay trong trường hợp các gân gấp duỗi ngón tay không còn sẽ phức tạp hơn nhiều so với những trường hợp mất các ngón tay nhưng vẫn còn đoạn các gân gấp duỗi. Trong trường hợp này chúng tôi đã tái tao gân gấp duỗi ngón tay bằng cách sử dụng nhóm gân gấp duỗi cổ tay để chuyển thành các gân gấp duỗi các ngón tay. Đây là kỹ thuật khó, cần các phẫu thuật viên kinh nghiệm chuyên sâu, và cũng chưa từng thực hiện hay báo cáo trước đây”, BS Hoàng Hồng chia sẻ.

Hiện tại, là tuần thứ 2 sau ca mổ ghép ngón tay, các ngón tay ghép từ ngón chân hồng ấm, sống hoàn toàn. Bệnh nhân đã có thể thực hiện các động tác trong sinh hoạt như buộc tóc, cầm bàn chải, hay cầm nắm được một số đồ vật, tự cầm thìa, đũa để ăn uống. Thậm chí chị có thể sử dụng bàn tay với các ngón tay được ghép vào những hoạt động tinh xảo hơn như xâu kim. Bệnh nhân cũng vẽ vài bức tranh đẹp để tặng người than và nhân viên y tế!.

Bác sĩ khuyến cáo cách xử lý khi không may bị tai nạn

Ngày hôm nay, bệnh nhân xuất viện và sẽ tái khám theo định kỳ để được hướng dẫn, theo dõi tập luyện phục hồi ngón tay mới tốt và hiệu quả.

BS Hoàng Hồng cũng khuyến cáo, để tránh xảy ra các tai nạn lao động đáng tiếc thì người dân nên tuân thủ các quy định về an toàn lao động, sử dụng thiết bị bảo hộ lao động hợp lý theo công việc.

Nếu không may xảy ra bị tai nạn lao động đứt rời chi thì phần chi thể đứt rời phải được xử lý bảo quản đúng như sau: rửa sạch phần chi đứt rời dưới vòi nước, bọc kín bằng gạc sạch, cho vào túi nilon cột kín, rồi cho vào thùng nước đá lạnh và đưa bệnh nhân tới cơ sở khám chữa bệnh chuyên sâu để có thể cấp cứu, và xử lý phẫu thuật kịp thời. Làm được như vậy sẽ tránh được tình huống bệnh nhân được phẫu thuật quá muộn hoặc xử lý phẫu thuật không tốt, dẫn đến hậu quả tàn tàn phế, ảnh hưởng đến cuộc sống về sau.