Thời gian qua, liên tiếp xuất hiện nhiều trường hợp tài xế điều khiển ôtô cố tình đi lùi trên đường cao tốc. Đây là hành vi cực kỳ nguy hiểm và tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông rất cao, đe dọa tính mạng và tài sản của người tham gia giao thông trên tuyến.

Cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, xe đi lùi như cơm bữa...

Chỉ trong hai ngày 21 và 23/6 vừa qua, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên quản lý và khai thác đường ôtô cao tốc Hà Nội-Hải Phòng (Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam-VIDIFI) đã phát hiện nhiều xe ôtô cố tình đi lùi trên cao tốc này.

Đơn cử, chỉ trong buổi sáng ngày 23/6, thông qua hệ thống giao thông thông minh, VIDIFI đã phát hiện 3 trường hợp đi lùi trên cao tốc Hà Nội-Hải Phòng do đi quá lối ra các nút giao gồm xe ô tô biển kiểm soát 30E-773.59, 14A-162.03, 70B-018.56.

Trước đó, vào hồi 17 giờ 57 phút ngày 21/6, VIDIFI đã phát hiện xe ôtô biển kiểm soát 18A-15073 lùi từ làn số 2 tại lý trình Km74+300 về nút giao Quốc lộ 10 trái tuyến.

Nữ tài xế lái xe innova đi lùi trên cao tốc Hà Nội-Hải Phòng hôm 23/6. Ảnh cắt từ video.

“Việc lùi xe trên đường cao tốc sẽ gây ra những rủi ro rất lớn cho người điều khiển xe lẫn phương tiện cùng tham gia giao thông xung quanh khi tốc độ các phương tiện di chuyển rất cao...Với các xe vi phạm, VIDIFI đã và đang phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý nghiêm theo quy định,” lãnh đạo Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên quản lý và khai thác đường ôtô cao tốc Hà Nội-Hải Phòng khẳng định.

Các chuyên gia về lĩnh vực giao thông và luật cho rằng, việc chế tài xử phạt quá nhẹ như vậy nên không đủ sức răn đe lái xe, vì thế tình trạng đi ngược chiều, lùi xe trên cao tốc diễn ra ngày càng phổ biến.

Tăng “kịch khung” mức xử phạt

Liên quan đến thực trạng này, ông Trần Hữu Minh, Phó Chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia đánh giá, hành vi xe ôtô đi lùi trên đường cao tốc đang diễn biến phức tạp và ngày càng nhiều.

“Lái xe đi lùi trên cao tốc đã vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật, tiềm ẩn nguy cơ cao gây tai nạn giao thông, đe dọa tính mạng và tài sản của người tham gia giao thông trên tuyến vì loại đường này tốc độ cao, chỉ cần không tuân thủ quy tắc thì sẽ xảy ra các vụ va chạm hậu quả thảm khốc...”, ông Minh nhấn mạnh.

Tài xế xe khách biển số tỉnh Tây Ninh sau khi đi lùi trên cao tốc bị cảnh sát lập biên bản ngay sau khi ra khỏi trạm thu phí.

Thậm chí, ông Minh cho rằng, nhiều lái xe đang lưu thông sẽ không thể hình dung và chuẩn bị tình huống phương tiện khác bất ngờ lùi ngược chiều xe chạy, do đó sẽ không kịp phản ứng.

Theo ông Minh, giải pháp xử lý việc này là cơ quan quản lý Nhà nước và đơn vị quản lý tuyến đường cần tăng cường tuyên truyền người dân, Hiệp hội vận tải về việc chấp hành đúng quy định pháp luật cũng như các kỹ năng điều khiển xe trên đường cao tốc. Cùng lúc, cần tăng năng lực giám sát và xử phạt vi phạm, vì phạt nặng là một trong những cách tuyên truyền tốt nhất.

Đề cập đến mức xử phạt quy định tại Nghị định 46/2016/NĐ-CP ngày 26/5/2016 đối với hành vi đi lùi chỉ là 800.000 đồng đến 1,2 triệu đồng và tước bằng lái xe 1-3 tháng, ông Minh thừa nhận, mức xử phạt là hoàn toàn không đủ sức răn đe với tính chất hành vi nguy hiểm này.

“Trong bản dự thảo Nghị đinh 46 của Bộ GTVT đang lấy ý kiến các Bộ, ngành và trình Chính phủ quy định mức xử phạt đối với hành vi đi lùi trên cao tốc được tăng lên gấp nhiều lần. Tăng xử phạt ở mức cao nhất và có nếu xảy ra hậu quả nghiêm trọng thì phải coi đó là hành vi giết người”, ông Minh nói.

Đưa ra kinh nghiệm các nước trên thế giới về, ông Minh đưa ra dẫn chứng, một số nước quy định nếu năm trước vi phạm, lái xe sẽ phải nộp 1.000 USD nhưng năm sau vi phạm tiếp thì phạt lũy tiến gấp 3-5 lần và nhắc nhở người lái nếu không tuân thủ quy định pháp luật sẽ phải chấp nhận nộp phạt cao hơn.

Đồng quan điểm, Luật sư Trương Thanh Đức, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho rằng, nếu chúng ta không nghiêm túc xử lý thì sẽ gây ra tai nạn giao thông.

“Vi phạm trên đường cao tốc như vậy rất dễ xảy ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, đã đến lúc bổ sung xem xét sử lý hình sự với những hành vi đi ngược chiều, đi lùi trên cao tốc chưa cần phải gây hậu quả”, Luật sư Trương Thanh Đức nói và đề xuất.

Thống nhất quy chuẩn biển báo

Trả lời về việc phương tiện cố tình đi lùi trên đường cao tốc là thiếu biển chỉ dẫn đường bộ, lãnh đạo VIDIFI nhấn mạnh, hiện nay trên đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, trước khi đến các nút giao đều được bố trí đầy đủ hệ thống biển báo chỉ dẫn khoảng cách đến lối ra phía trước theo Quy chuẩn 41/BGTVT (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ, ban hành ngày 8/4/2016).

Xe Lancruiser biển kiểm soát TP Hà Nội đi lùi trên cao tốc Hà Nội-Hải Phòng sáng 23/6.

Cụ thể, trên đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, tại các nút giao được bố trí hai biển báo cách 1km và 2km, một biển nhắc lại cách 500m trước nút giao, một biển chỉ hướng tại lối rẽ vào nút giao. Như vậy, biển báo chỉ dẫn đã đầy đủ và tầm nhìn rõ theo đúng quy chuẩn, quy định của Bộ GTVT.

Tuy nhiên, theo Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia nhìn nhận, hệ thống biển báo, quy chuẩn trên cao tốc của nước ta hiện chưa đầy đủ về hướng dẫn thiết kế, lắp đặt và làm chưa thống nhất.

“Hệ thống báo hiệu phải cảnh báo sớm, có tính nhắc lại, đơn giản rõ ràng và trực quan để lái xe không thể bỏ qua, tuy nhiên, hiện trên một số tuyến cao tốc chưa đáp ứng được..”, ông Minh cho hay.

Ở góc độ khác, ông Minh cho hay khi đi qua đại lộ Mai Chí Thọ (TP Hồ Chí Minh) dẫn vào hầm Thủ Thiêm nhưng nhận thấy trong vòng bán kính 50m có tới 20 biển báo, phần lớn là biển báo cấm, và sẽ có nhiều lái xe không thể tiếp thu được tất cả nội dung các biển báo này.

“Vì vậy, hệ thống biển báo có tính nhắc lại như thế nào, khoảng cách bao nhiêu, đã cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin hay chưa? Công tác tổ chức giao thông đường cao tốc hiện nay phải tăng cường, sớm hoàn thiện tiêu chuẩn, quy chuẩn trên toàn quốc. Nếu làm tốt thì những lỗi đi ngược chiều, quay đầu, lùi xe...giảm đi rất nhiều bởi lái xe không ai muốn vi phạm,” ông Minh nói.

Ông Minh đưa ra biện pháp sẽ hạn chế bớt tình trạng lái xe đi lùi trên đường cao tốc đó là làm tốt hệ thống bản đồ số (làn đường, biển báo được cập nhật liên tục trong đó và tích hợp trong hệ cơ sở dữ liệu) sẽ cảnh báo cho lái xe biết đi từ A-B lộ trình nào nhanh nhất, khi nào tới nút giao, rẽ trái hay phải...

“Bản đồ số hiện nay đã có nhưng cập nhật đang bất cập vì nước ta có nhiều hệ thống đường Trung ương và địa phương, khi tổ chức lại phải cập nhật liên tục vào trong hệ thống, từ đó sẽ cập nhật online trong hệ dữ liệu của phần mềm định vị ôtô giúp tài xế có đầy đủ thêm thông tin về đường,” ông Minh cho hay./.