Ngay sau chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng tốc gỡ “thẻ vàng” IUU, cả hệ thống chính trị tỉnh Ninh Bình đã đồng loạt vào cuộc, triển khai đợt cao điểm với tinh thần quyết liệt, đồng bộ, đưa công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định bước vào giai đoạn nước rút thực chất nhất.

Quyết liệt, đồng bộ, không để “mất dấu” tàu cá

Những ngày đầu tháng 11, tại các cảng cá của Ninh Bình, không khí làm việc của lực lượng biên phòng, kiểm ngư và cán bộ thủy sản diễn ra khẩn trương hơn bao giờ hết. Mỗi tàu cá khi cập hoặc xuất bến đều được kiểm tra kỹ lưỡng; thiết bị giám sát hành trình được rà soát từng tín hiệu, từng tọa độ. Ngư dân trước khi ra khơi đều phải khai báo, ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài.

Thủ tướng: Quyết tâm gỡ bỏ cảnh báo thẻ vàng của EC trong năm 2025

VOV.VN - Chiều 23/9, tại Trụ sở Chính phủ, chủ trì Phiên họp thứ 14 của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng các tồn tại, hạn chế nếu không được xử lý triệt thì không thể gỡ "Thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu trong năm 2025, thậm chí có nguy cơ bị cảnh báo "Thẻ đỏ".

Cùng thời điểm đó, tại trụ sở UBND tỉnh, các cuộc họp trực tuyến, giao ban của Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU được tổ chức liên tục. Từng con số, từng đầu tàu được rà soát chi tiết. Không khí chỉ đạo mang tinh thần rõ ràng: “Phải làm bằng được, không thể kéo dài”  đúng như yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ trước thềm đợt kiểm tra quan trọng của EC.

Ông Trần Anh Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình khẳng định: “Ngay sau hội nghị trực tuyến Ban Chỉ đạo IUU quốc gia hàng tuần do Thủ tướng chủ trì, tỉnh đã triển khai ngay các chỉ đạo, phân công rõ trách nhiệm, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong giai đoạn nước rút”.

Tỉnh xác định chống khai thác IUU là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, tiếp tục triển khai nghiêm Chỉ thị 32-CT/TW của Ban Bí thư, Công điện 198/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định 2310/QĐ-TTg về “Tháng cao điểm chống khai thác IUU”.

Theo đó, toàn bộ hệ thống chính trị, đặc biệt là cấp cơ sở, được huy động để theo dõi, phát hiện, ngăn chặn tàu cá vi phạm; đồng thời đề cao trách nhiệm người đứng đầu. Mục tiêu rõ ràng: cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” EC trong năm 2025, khẳng định nỗ lực và quyết tâm của Ninh Bình trong xây dựng nghề cá minh bạch, phát triển bền vững.

Với hơn 1.800 tàu cá, trong đó gần 600 tàu khai thác xa bờ, Ninh Bình xác định quản lý, giám sát hành trình, kiểm soát truy xuất nguồn gốc và xử lý nghiêm vi phạm là những trụ cột then chốt. Tính đến hết tháng 10/2025, 100% tàu cá đủ điều kiện đã được đăng ký, đánh dấu và quản lý trên hệ thống dữ liệu nghề cá quốc gia; hơn 99% tàu trên 15 mét đã lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS).

Trên màn hình giám sát của Sở Nông nghiệp và Môi trường, những chấm sáng di chuyển trên bản đồ thể hiện vị trí tàu cá ngoài khơi. Khi tín hiệu giám sát mất trên 6 giờ, hệ thống lập tức cảnh báo; cán bộ trực ca gọi điện, nhắn tin cho chủ tàu hoặc người nhà của chủ tàu yêu cầu nhanh chóng khắc phục.

Ông Nguyễn Sinh Tiến, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình cho biết: “Không để mất dấu bất kỳ con tàu nào đó là nguyên tắc được duy trì suốt 24/24 giờ, như một ‘mệnh lệnh số hóa’ trong công tác chống khai thác IUU của Ninh Bình”.

Nhờ đó, chỉ riêng trong tháng 10, có 5 lượt tàu mất tín hiệu trên 6 giờ, tất cả đều được liên hệ, nhắc nhở và khắc phục kịp thời. Gần 1.000 cuộc gọi, tin nhắn đã được gửi đến chủ tàu, thuyền trưởng để cảnh báo sớm; trong đó 258 lượt tàu hoạt động gần ranh giới biển được nhắc nhở đặc biệt. Với các trường hợp cố tình vi phạm, tỉnh đã xử lý 455/455 tàu, đạt 100%.

Đáng chú ý, đến nay Ninh Bình không có tàu nào vi phạm vùng biển nước ngoài, và chưa phát hiện trường hợp khởi tố hoặc truy tố theo Nghị quyết 04/2024 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao.

Sai thì xử lý nghiêm, khó thì giúp đỡ

Bên cạnh những kết quả nổi bật trong công tác chống khai thác IUU, theo ông Nguyễn Sinh Tiến nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận ngư dân vẫn còn hạn chế.

Vẫn còn tình trạng vi phạm trong khai thác, nhất là việc ghi nhật ký, nộp báo cáo chưa đầy đủ; sản lượng được giám sát còn thấp, chủ yếu mới thực hiện ở các cảng cá đã được công bố. Tỷ lệ kiểm tra tàu xuất, nhập bến vẫn chưa đạt 100%.

Vì thế, công tác xử lý vi phạm trong lĩnh vực khai thác thủy sản ở Ninh Bình được thực hiện rất nghiêm túc. Các hành vi mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS) hay khai thác sai vùng, sai tuyến đều bị xử lý dứt điểm.

“Mức phạt tuy cao, thấp nhất cũng từ 20 triệu đồng trở lên nhưng nếu không làm nghiêm thì ngư dân sẽ tái phạm, khiến công tác chống khai thác IUU không đạt hiệu quả. Ban đầu, một số chủ tàu, nghiệp đoàn còn băn khoăn, thậm chí nhờ luật sư tư vấn. Nhưng khi được phân tích rõ, bà con đều hiểu và đồng thuận. Bởi khuôn khổ pháp luật là con đường duy nhất để nghề cá phát triển bền vững”, ông Tiến chia sẻ.

Ông Tiến cũng dẫn chứng một trường hợp cụ thể, trong đợt bão số 12 vừa qua, dù tỉnh đã có lệnh cấm biển, vẫn có 56 tàu cố tình ra khơi với lý do “biển động cá nhiều”. Các lực lượng chức năng phải liên lạc suốt đêm, đến gần nửa đêm mới yêu cầu được toàn bộ số tàu vào bờ an toàn. Ngay sau đó, tỉnh đã xử lý nghiêm để răn đe, và cũng nhờ đó mà tránh được hậu quả đáng tiếc.

Ông Hoàng Mạnh Hà, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư tỉnh Ninh Bình cho biết, ngay sau khi Việt Nam bị Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo ‘thẻ vàng’ thực hiện Chỉ thị số 45 của Thủ tướng Chính phủ, Ninh Bình đã ban hành kế hoạch hành động cụ thể, tập trung vào bốn nhóm khuyến nghị của EC.

Nhóm giải pháp đầu tiên là hoàn thiện khung pháp lý. Tỉnh đã sớm thành lập Ban Chỉ đạo IUU cấp tỉnh từ năm 2017, đồng thời kiện toàn lực lượng kiểm tra, giám sát đến tận cấp xã. Nhờ đó, công tác kiểm soát tàu cá rời – cập bến được triển khai đồng bộ, bảo đảm đúng quy định pháp luật.

Nhóm thứ hai là kiểm soát và theo dõi đội tàu. Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư Ninh Bình được giao nhiệm vụ trực tiếp giám sát hệ thống thiết bị giám sát hành trình (VMS) 24/7. “Khi phát hiện tàu có nguy cơ vượt ranh giới hoặc mất tín hiệu, cán bộ trực ca phải liên hệ với chủ tàu trong vòng 6 giờ để kịp thời khắc phục. Những tàu nhỏ chưa đủ điều kiện đăng ký, đăng kiểm cũng được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ, cấp phép hoạt động và chứng nhận an toàn thực phẩm,” ông Hà cho biết.

Thứ ba là truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác. Ngư dân được tập huấn, hướng dẫn ghi nhật ký, khai báo khi xuất, nhập cảng, đồng thời giám sát chặt chẽ sản lượng thực tế, đảm bảo minh bạch và đồng bộ dữ liệu điện tử eCDT.

Nhóm giải pháp thứ tư tập trung vào thực thi pháp luật cũng là nhiệm vụ trọng tâm nhất trong tháng cao điểm, cùng với công tác tuyên truyền, các lực lượng chức năng gồm kiểm ngư, công an, biên phòng và chính quyền địa phương được huy động đồng bộ để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Đồng thời, Ninh Bình đang tập trung rà soát các tàu không đủ điều kiện hoạt động để đưa về khu neo đậu tập trung, hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ đăng ký, đăng kiểm. Với những trường hợp không đáp ứng được yêu cầu, tỉnh sẽ vận động giải bản hoặc chuyển đổi nghề. Cùng với đó, Chi cục đang tham mưu chính sách hỗ trợ kinh phí thay thế thiết bị giám sát hành trình.

“Chúng tôi triển khai theo chủ trương đồng hành cùng ngư dân. Ai vi phạm thì xử lý nghiêm, ai khó khăn thì được hỗ trợ tối đa để cùng cả nước sớm tháo gỡ ‘thẻ vàng’ EC trong năm 2025”, ông Hà cho biết thêm.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng và sự đồng lòng của người dân, Ninh Bình tự tin sẽ giữ vững ‘vùng xanh IUU’, góp phần quan trọng vào mục tiêu chung của cả nước.

Thủ tướng đề nghị Ủy ban Châu Âu (EC) sớm đánh giá, sớm gỡ thẻ vàng IUU

VOV.VN - Sáng 27/10, tiếp tục các hoạt động trong khuôn khổ chuyến công tác tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 và các hội nghị cấp cao liên quan tại Malaysia, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc gặp với Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Antonio Costa.