Từ phương Nam nắng gió, theo lời mời của em Hà Nội, tôi bay ra ngắm trăng rằm Nguyên tiêu phố cổ trong cái lạnh se sắt và cơn mưa phùn giăng mắc dệt lưới tơ nước liêu xiêu hư ảo. Giống một cú sét ái tình khi nhìn thấy chậu bonsai Nhất Chi mai đặt trên đôn sứ Bát Tràng xanh lam trước bộ tứ bình Cầm- Kỳ- Thi- Họa trong gian khách ngôi đình cổ Kim Ngân ở phố Hàng Bạc. Một gốc cây gầy guộc xù xì phủ rêu xám, một dáng cành “huyền” mềm mại đến nao lòng, một sắc trắng tinh khôi thanh khiết khiêm nhường của hoa điểm xuyết ửng hồng của nụ, hòa cùng màu chồi non lá xanh như ngọc biếc, phảng phất hương nhẹ như làn gió thơm thoát tục.., tất cả đã níu hồn làm tim tôi lạc phách.

Nhưng rồi thời cuộc chuyển dời, chỉ còn tên làng, mai trở thành loài hoa hiếm, dần trở thành thú chơi tao nhã, tinh tế và cầu kỳ của những người thưởng hoa, chơi hoa ngày xuân. Theo các bậc cao niên ở làng hoa Nhật Tân, nơi còn lưu giữ nghề trồng Nhất Chi mai như truyền thống, thì xưa kia, những gia đình quyền quý thanh lịch ở Thăng Long thành, nếu không phải đào thất thốn, thì nhất định phải có chậu Nhất Chi mai trong nhà mới ra không khí ngày xuân, mới chứng tỏ phẩm cách sang quý thanh gia.

Thường các loài hoa khác héo tàn rồi rụng, nhưng Nhất Chi mai lúc lìa cành vẫn cống hiến sắc đẹp lạ thường với cánh hoa chuyển sang màu đỏ. Cũng bởi sức sống tiềm tàng, mãnh liệt cùng vẻ đẹp tinh khiết, mà Nhất Chi mai đã “đốn tim” bao khách yêu hoa. Tựa như bậc quân tử luôn giữ cốt cách thanh cao trước nghịch cảnh, nên từ xưa hoa đã được tôn là “cây quân tử”, "Thập tải luân giao cầu cố kiếm/ Nhất sinh đê thủ bái mai hoạ" - Chu thần Cao Bá Quát. Hay là biểu tượng của trung, hiếu, tiết, nghĩa và được dân gian phả vào truyện thơ Nôm khuyết danh “Nhị Độ Mai” nổi tiếng trong văn học cổ điển Việt Nam với 2826 câu lục bát.

Ngoàisân đình, ánh trăng rằm xanh bạc loáng ướt trong mờ sương, không khí càng buốt giá khi nghiêng về đêm, nhìn lại cây Nhất Chi mai, vẫn một dáng “huyền” đến nao lòng, như một cái lắc mình kỳ diệu, những búp nụ hồng lay động, khẽ khàng, từng bông hoa nở bung ra trắng như đốm sao trong mờ mờ tối, đẹp đến mê đắm, tôi chỉ dám thở nhẹ, sợ khoảnh khắc này sẽ tan biến…

Em Hà Nội, hơi thở ấm bên tôi, có chút mơ hồ bối rối, cảm giác em và cây hoa Nhất Chi mai là một, làm tôi si mê như trong một cơn mơ làm thần tiên chốn bồng lai. Em nói với tôi, Nhất Chi mai là loài hoa có linh khí, với ai có tình thì hoa mới phô diễn hết vẻ đẹp tao nhã và tỏa hương như một sự cống hiến…Và khi trở về phương Nam, trong tôi vẳng vẳng câu thơ cổ “Vị tình lai ký nhất chi mai hữu biệt hoài”- Vì tình gửi tới một cành mai tỏ nhớ nhung./.