Hiện nay tình trạng người nổi tiếng bị hack tài khoản mạng xã hội đang diễn ra rất phổ biến. Các hacker có nhiều mục đích, động cơ để làm việc này. Có thể là tò mò về những thông tin cá nhân vì những người nổi tiếng là người được công chúng quan tâm và bất kỳ thông tin cá nhân nào của họ cũng đều được “săn đón” nhiệt tình.Một động cơ khác là để đe dọa, đòi tiền chuộc,…

Dưới góc độ pháp lý, các luật sư cho rằng, dù với bất kỳ mục đích, động cơ nào thì đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng về quyền nhân thân được pháp luật bảo vệ và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cầu thủ Quang Hải

Thạc Sỹ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng - Phó Giám Đốc, Hãng Luật TGS- (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) nêu quan điểm, tài khoản Facebook phản ánh đời sống riêng tư và chứa đựng những thông tin bí mật cá nhân của chủ tài khoản.

Điều 21 Hiến pháp năm 2013 và điều 38 Bộ Luật Dân sự năm 2015 đều ghi nhận, mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Trong đó, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.

Đối với trường hợp của cầu thủ Quang Hải, luật sư Hùng phân tích, người thực hiện hành vi vi phạm nêu trên ngoài chịu trách nhiệm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, đối tượng hack facebook còn phải bồi thường theo quy định của pháp luật dân sự.

Cụ thể, căn cứ khoản 1 Điều 80 Nghị định 15/2020/NĐ-CP thì hacker trong sự việc kể trên sẽ bị phạt tiền từ 30 - 50 triệu đồng bởi hành vi truy cập trái phép vào mạng hoặc thiết bị số của người khác để chiếm quyền điều khiển thiết bị số hoặc thay đổi, xóa bỏ thông tin lưu trữ trên thiết bị số hoặc thay đổi tham số cài đặt thiết bị số hoặc thu thập thông tin của người khác. Nếu hành vi của hacker được xét vào vi phạm có tính chất, mức độ, gây hậu quả nghiêm trọng thì có thể còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo đó, khoản 1, điều 288 của Bộ luật hình sự 2015 hành vi đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông có thể sẽ bị xử phạt đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 - 7 năm.

Ngoài ra, người nào cố ý vượt qua cảnh báo, mã truy cập, tường lửa, sử dụng quyền quản trị của người khác hoặc bằng phương thức khác xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác chiếm quyền điều khiển thì bị phạt tiền từ 50 triệu - 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 - 5 năm tùy theo mức độ vi phạm.

Cùng với đó, nếu hacker sử dụng tài khoản Facebook của Quang Hải để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản thì có thể sẽ bị xử lý về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản với khung phạt cao nhất là từ 12 - 20 năm hoặc tù chung thân theo điều 174 của Bộ luật hình sự 2015.

Tung tin nhắn riêng tư là vi phạm

Về nội dung tin nhắn của Quang Hải, theo luật sư Hùng đây thuộc về phạm trù đời sống riêng tư, bí mật cá nhân. Vì vậy, Quang Hải có quyền được giữ kín chuyện của mình và không để các tài khoản trên mạng xã hội chia sẻ tràn lan theo điều 38, Bộ luật Dân sự 2015. Việc chia sẻ các hình ảnh về đoạn tin nhắn của Quang Hải là vi phạm quyền nhân thân về đời sống riêng tư của anh. Người vi phạm ngoài chịu các hình phạt trên còn phải chịu trách nhiệm dân sự như xin lỗi, cải chính, bồi thường thiệt hại...

Theo đó, Điều 102 của nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định hành vi thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật sẽ bị phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng. Vì vậy, với những người chia sẻ đoạn tin nhắn của Quang Hải và chưa xin phép chủ tài khoản thì có thể sẽ bị phạt theo nghị định kể trên.

Đồng tình với quan điểm trên, luật sư Nguyễn Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho biết, người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 80, Nghị định 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ với mức phạt tối đa là 50 triệu đồng. Nếu hành vi vi phạm có tính chất, mức độ, hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 288, 289 Bộ luật hình sự (BLHS) 2015.

Quang Hải lên tiếng sau khi lấy lại được Facebook cá nhân.

Luật sư Cường phân tích thêm, luật an ninh mạng 2018 quy định nghiêm cấm hành vi xâm phạm bí mật cá nhân và đời sống riêng tư trên không gian mạng. Nếu hành vi vi phạm an ninh mạng có tính chất, mức độ, hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Bộ luật hình sự 2015 về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 288) hoặc tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác (Điều 289) BLHS 2015.

Ngoài ra, nếu sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để truy cập bất hợp pháp vào tài khoản của cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản thì có thể bị xử lý về Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản (Điều 290); Nếu cố tình lấy trộm tài khoản nhằm mục đính đe dọa để cưỡng đoạt tiền thì có thể bị xử lý hình sự với tội cưỡng đoạt tài sản (Điều 170).

Nếu hành vi hack facebook mà đăng những thông tin cá nhân của cá nhân lên mạng xã hội gây hậu quả nghiêm trọng, xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác thì có thể bị xử lý hình sự về tội Làm nhục người khác quy định tại Điều 155 BLHS 2015.

Như vậy, với hành vi hack tài khoản facebook của cầu thủ Nguyễn Quang Hải thì người thực hiện hành vi vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm tùy tính chất, mức độ vi phạm.

Từ sự việc trên, các chuyên gia pháp lý khuyến cáo, khi rơi vào trường hợp bị hack và phát tán những thông tin bí mật riêng tư trên mạng xã hội thì công dân cần phải liên hệ ngay với nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội để chủ động áp dụng các biện pháp ngăn chặn hành vi vi phạm và hạn chế tối đa hậu quả, đồng thời trình báo đến cơ quan có thẩm quyền như cơ quan công an để xác minh, điều tra và xử lý hành vi vi phạm tuỳ theo mức độ.

Trước đó, sáng 23/6, trong khoảng thời gian từ 7h – 7h35 phút, tài khoản Facebook của Quang Hải bị tin tặc xâm nhập. Nội dung dòng trạng thái đề cập việc người này đe dọa sẽ tiết lộ những vấn đề riêng tư của Quang Hải cho công chúng. Chưa đầy 30 phút sau khi được đăng tải, dòng trạng thái đã có gần 7.000 lượt bày tỏ cảm xúc, hàng trăm bình luận và lượt chia sẻ.

Sau đó, người tấn công trang cá nhân của Quang Hải tiếp tục sử dụng tài khoản mạng xã hội của tiền vệ này để đăng tải những tấm ảnh và đoạn "chat" liên quan đến những nội dung riêng tư./.