Tại phiên họp Quốc hội sáng nay (8/11), Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo về công tác thi hành án năm 2022.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết, năm 2022, số việc thi hành án chuyển kỳ sau tuy đã giảm nhưng còn cao, vẫn còn một số thiếu sót, vi phạm về chuyên môn, nghiệp vụ. Nguyên nhân một số quy định của pháp luật chưa hoàn thiện, lượng việc và giá trị phải thi hành án ngày càng lớn, tính chất ngày càng phức tạp, nhiều vụ việc có tranh chấp về tài sản thi hành án dẫn đến việc thi hành án kéo dài. Hiệu quả công tác phối hợp với một số cơ quan hữu quan có nơi, có lúc chưa cao. Nguồn lực bảo đảm cho công tác thi hành án dân sự (THADS) chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Năm 2022, có 992 bản án, quyết định về vụ án hành chính phải thi hành, các cơ quan nhà nước là bên phải thi hành án đã thi hành xong 429 bản án, quyết định. Cơ quan THADS đã làm việc với người phải thi hành án trong 327 vụ việc; có văn bản kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với 77 vụ việc; thực hiện đăng tải công khai và theo dõi đối với 370 quyết định buộc THAHC.

Số bản án, quyết định về vụ án hành chính tăng mạnh trong 2 năm gần đây, nhưng hiệu quả công tác THAHC chưa cao. Nguyên nhân do việc ban hành quyết định hành chính, thực hiện hành vi hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước vẫn còn trường hợp sai phạm, các vụ kiện hành chính phần lớn có nội dung phức tạp, chủ yếu liên quan đến lĩnh vực đất đai.

Bộ Công an đã tham mưu Chính phủ trình Chủ tịch nước ký Quyết định đặc xá cho 3.026 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và 3 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, 6 người đang được hoãn chấp hành án phạt tù.

Bộ Quốc phòng cũng đã thành lập Ban chỉ đạo về đặc xá, ban hành mẫu biểu và hướng dẫn thực hiện việc lập hồ sơ, xét đề nghị đặc xá cho phạm nhân đang chấp hành án phạt tù tại các TG, TTG do Bộ Quốc phòng quản lý. Kết quả có 12 phạm nhân đủ điều kiện đề nghị đặc xá.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đề nghị TAND tối cao chỉ đạo TAND các cấp tiếp tục phối hợp có hiệu quả với cơ quan THADS thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về chuyển giao bản án, tài liệu liên quan; kịp thời giải quyết các yêu cầu đính chính, giải thích bản án và các kiến nghị về THADS; thực hiện tốt công tác tống đạt giấy tờ qua thừa phát lại.

Hướng dẫn TAND các địa phương khi ra bản án, quyết định thi hành án cho hưởng án treo hoặc tuyên án phạt cải tạo không giam giữ, cân nhắc nên giao UBND cấp xã, đơn vị quân đội giám sát, giáo dục người chấp hành án.

Sớm nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật TTHC; hoàn thiện các cơ sở dữ liệu của Tòa án.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cũng đề nghị Viện KSND tối cao tăng cường chỉ đạo Viện KSND các cấp kiểm sát THADS, THAHC, nhất là trong công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt. Phối hợp với cơ quan chức năng kiên quyết lập hồ sơ xử lý nghiêm các đối tượng trốn tránh, chây ỳ, chống đối việc thực hiện nghĩa vụ thi hành án. Phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an để hướng dẫn giải quyết những vướng mắc phát sinh trong tổ chức thi hành án tử hình, THAHS tại cộng đồng.

Trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo về công tác thi hành án năm 2022, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, kết quả thi hành xong về việc đạt 82,5% (tăng 6,67%), về tiền đạt 45,42% (tăng 14,21%) tính trên tổng số án có điều kiện thi hành, đạt chỉ tiêu Quốc hội giao; công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng được quan tâm thực hiện, đã thi hành xong 1.895 việc, với 15.989 tỷ đồng (tăng 11.895 tỷ đồng). Tuy nhiên, số lượng bản án có điều kiện thi hành chuyển kỳ sau còn cao. Việc thu hồi khoản nợ cho các tổ chức tín dụng còn chậm, kết quả chưa cao. Kết quả thực hiện một số nhiệm vụ công tác THADS chưa đạt yêu cầu. Vẫn còn sai phạm trong phân loại án, xác minh điều kiện thi hành án, thụ lý đơn yêu cầu thi hành án và xử lý tài sản kê biên để bảo đảm thi hành án.

Về Công tác thi hành án hình sự Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, các trại giam đã thực hiện nghiêm quy định về chế độ giam giữ, phân loại quản lý giam giữ và các chế độ, chính sách khác đối với phạm nhân. Công tác lập hồ sơ và thực hiện quản lý người được tha tù trước thời hạn có điều kiện được thực hiện khá tốt. Số người được tha tù trước thời hạn có điều kiện bị Tòa án hủy quyết định chiếm tỷ lệ thấp. Tuy nhiên, số phạm nhân phạm tội mới, chết do tự sát đều tăng. Một số trại giam diện tích chỗ nằm tối thiểu chưa đủ theo quy định của pháp luật, số phạm nhân vượt quá quy mô giam của trại giam. Số lần vi phạm về trình tự, thủ tục thi hành án hình sự tăng cao so với năm 2021. Chất lượng lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện của một số trại giam còn hạn chế. 

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc cũng nhấn mạnh trong thời gian tới cần chú trọng biện pháp thu hồi tài sản trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng, liên quan đến tín dụng, ngân hàng, chứng khoán. Tiếp tục chấn chỉnh những tồn tại, hạn chế và chỉ đạo Ủy ban nhân dân (UBND), Chủ tịch UBND các cấp thực hiện nghiêm túc trách nhiệm trong tố tụng hành chính và thi hành án hành chính; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm./.