Đủ phương thức, thủ đoạn gian lận thuế

Trong những năm qua, quá trình Chuyển đổi số quốc gia đang cho thấy những chuyển biến mạnh mẽ, rõ nét trong nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội. Trong đó phải kể đến vai trò quan trọng của chuyển đổi số trong việc chủ động ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế, nhất là việc triển khai hệ thống hóa đơn điện tử, giúp ngành Thuế tạo bước đột phá mới trong việc quản lý rủi ro, quản lý thuế, thực hiện kết nối, chia sẻ và cung cấp dữ liệu cho các cơ quan nhà nước khác.

Theo thống kê của cơ quan Thuế, tính đến ngày 15/5/2024, hệ thống HĐĐT đã tiếp nhận và xử lý là gần 7,8 tỷ hóa đơn (trong đó có 2,2 tỷ hóa đơn có mã và 5,6 tỷ hóa đơn không mã). Hệ thống HĐĐT luôn được vận hành ổn định, thông suốt 24/7 và đem lại lợi ích thiết thực cho người dân và DN. Theo đó, toàn bộ chi phí tuân thủ và quản lý, vận hành đều được giảm thiểu. Quan trọng hơn, người dân, DN có thể dễ dàng tra cứu được hóa đơn đầu ra, đầu vào, qua đó giảm thiểu được sai sót, cũng như rủi ro về hóa đơn.

Ông Mai Sơn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho rằng, việc triển khai HĐĐT trên toàn quốc đã góp phần làm thay đổi phương thức quản lý, cách thức phục vụ người dân của cơ quan thuế nói riêng và cơ quan quản lý Nhà nước nói chung theo hướng tự động và ngăn chặn kịp thời hóa đơn của các DN bỏ trốn, mất tích; phòng chống tình trạng gian lận thuế, trốn thuế..., từ đó, tạo lập môi trường kinh doanh lành mạnh, bình đẳng.

Tuy nhiên, theo lãnh đạo ngành Thuế, trong thời gian qua vẫn còn một số DN, tổ chức, cá nhân đã thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật, thành lập DN không để sản xuất kinh doanh mà để thực hiện hành vi bán hóa đơn khống để thu lợi bất chính.

Một số DN thực hiện hành vi mua hóa đơn không hợp pháp để chiếm đoạt thuế của Nhà nước và các mục đích khác nhau như: kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu vào, giảm số thuế GTGT phải nộp ngân sách nhà nước (NSNN); sử dụng hóa đơn để hợp thức hóa cho hàng hóa trôi nổi, hợp thức hoá hàng buôn lậu, tham ô, lập khống chi phí phát sinh, làm giảm chi phí dẫn đến giảm thu nhập chịu thuế và thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp NSNN; sử dụng hóa đơn đầu vào để tăng số thuế được hoàn;...

“Vẫn có tình trạng DN núp bóng hộ kinh doanh. Vẫn có hộ kinh doanh có doanh thu hàng trăm tỷ đồng, sử dụng nhiều hóa đơn, tăng chí phí đầu vào cho DN”, đại diện Tổng cục Thuế nêu thực tế.

Tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng để phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực thuế

Để ngăn chặn các hành vi bán hàng không xuất hóa đơn gây thất thu cho ngân sách, tạo lập môi trường kinh doanh công bằng với các cơ sở kinh doanh chấp hành tốt pháp luật về hóa đơn, bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quảng lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết, cơ quan thuế các địa phương đã tăng cường xử lý việc bán hàng không xuất hóa đơn, nhằm chống thất thu ngân sách nhà nước.

“Thời gian tới, ngành Thuế tăng cường phối hợp với cơ quan điều tra và các cơ quan chức năng có liên quan như: cơ quan công an, hải quan, ngân hàng... để truy vết người nộp thuế có dấu hiệu mua, bán hóa đơn và điều tra, xử lý vi phạm theo quy định pháp luật. Đồng thời, cơ quan thuế sẽ tiếp tục cập nhật, bổ sung xây dựng các tiêu chí rủi ro về hóa đơn, tổng hợp danh sách những đơn vị có dấu hiệu rủi ro, các đơn vị có vi phạm trong lĩnh vực hóa đơn chuyển cơ quan công an theo quy chế tin báo, tội phạm”, bà Nguyễn Thị Lan Anh thông tin.

Bên cạnh đó, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo cơ quan Thuế các cấp tăng cường công tác quản lý thuế, công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật thuế của người nộp thuế; tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực thuế như các hành vi trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tiền hoàn thuế; mua, bán và sử dụng trái phép hoá đơn; chống thất thu cho NSNN, đảm bảo công bằng xã hội.

“Tổng cục Thuế chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tiếp tục bám sát nội dung về việc thực hiện Chương trình phối hợp giữa Bộ trưởng Bộ Tài chính và Bộ trưởng Bộ Công an, tiếp tục triển khai quy định về phối hợp công tác bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trong lĩnh vực tài chính giai đoạn 2022-2025; tiếp tục tăng cường công tác phối hợp trao đổi thông tin, tài liệu, dữ liệu,… trong việc phòng ngừa trấn áp tội phạm trong lĩnh vực quản lý thuế và hóa đơn”, ông Mai Sơn cho biết.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết thêm, hiện nay cơ quan thuế đã xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá rủi ro về HĐĐT, phát triển các ứng dụng công nghệ thông tin để xử lý các dữ liệu về HĐĐT, hỗ trợ nhận diện được NNT có rủi ro cao về sử dụng HĐĐT để đưa ra cảnh báo, xử lý nếu có vi phạm hoặc chuyển sang cơ quan công an đối với trường hợp thuộc diện rủi ro cao có dấu hiệu tội phạm để phối hợp điều tra và xử lý nếu phát hiện vi phạm.

Theo ông Mai Sơn, chỉ tính riêng năm 2023, cơ quan Thuế đã chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an kiến nghị điều tra, khởi tố 88 hồ sơ và cũng nhận được 4.416 yêu cầu cung cấp hồ sơ của cơ quan Công an đề nghị cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến lĩnh vực thuế của NNT phục vụ công tác quản lý, trấn áp tội phạm kinh tế của cơ quan Công an.

Sau khi tiếp nhận đề nghị, cơ quan Thuế đã kịp thời phối hợp cung cấp hồ sơ cho cơ quan Công an theo đúng quy định. Một số vụ án điển hình trong công tác phối hợp giữa 2 cơ quan như: vụ án mua bán hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) không hợp pháp do Nguyễn Minh Tú cầm đầu, vụ án mua bán hóa đơn của đối tượng Trương Xuân Đước; vụ án Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang và đồng phạm can tội “In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn” và "Trốn thuế"…