Hai Tổng giám đốc gần đây nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là bà Margaret Chan (nhiệm kỳ 2007-2017) và ông Tedros Adhanom (nhiệm kỳ 2017 tới nay). Cả hai vị này đều có mối quan hệ gần gũi với Trung Quốc. Như vậy từ năm 2007 đến nay (2020), lãnh đạo WHO liên tục có quan hệ gần gũi với Trung Quốc.

Cựu Tổng giám đốc WHO Margaret Chan (trái) tay trong tay thân thiết với đương kim Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom. Ảnh: SCMP.

Bà Margaret Chan sinh ra và lớn lên ở Hong Kong (thuộc Trung Quốc). Margaret Chan là tên tiếng Anh, còn tên tiếng Hoa của bà là Trần Phùng Phú Trân.

Trong khi đó, đương kim Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom là người Ethiopia (châu Phi). Ông Tedros từng là Bộ trưởng Ngoại giao của Ethiopia. Tedros là cái tên thường xuyên xuất hiện trên các tờ báo và kênh truyền hình quốc tế giữa mùa dịch Covid-19 hiện nay.

Trong giai đoạn làm Ngoại trưởng Ethiopia từ năm 2012-2016, ông Tedros đã bảo trợ cho việc làm sâu sắc mối quan hệ đặc biệt giữa Ethiopia và Trung Quốc. Ông đang phục vụ trong nội các vào thời điểm khai trương trụ sở mới của tổ chức Liên minh châu Phi tại thủ đô Addis Ababa của Ethiopia vào tháng 1/2012. Trụ sở này do Trung Quốc tài trợ xây dựng.

Trong nhiệm kỳ ngoại trưởng Tedros, thủ đô Addis Ababa trở thành trung tâm hàng không của Trung Quốc tại châu Phi. Trung Quốc tài trợ cho việc xây dựng sân bay quốc tế mới tại thành phố này. Việc xây dựng do 1 công ty Trung Quốc đảm nhận. Thay vì đưa các hãng hàng không Trung Quốc vào thị trường châu Phi, Trung Quốc tạo điều kiện cho hãng hàng không quốc gia Ethiopia phụ trách các tuyến bay giữa châu Phi và Trung Quốc, giúp Ethiopia trở thành một hãng bay trọng điểm tại khu vực châu Phi.

Trung Quốc đã tặng Ethiopia đường sá, nhà máy điện, và thậm chí cả đường sắt đô thị dạng nhẹ ở thủ đô Addis Ababa. Các dự án này đều xây bằng tiền của Trung Quốc còn đơn vị thi công đều là các nhà thầu Trung Quốc.

Trước mối quan hệ trong quá khứ của ông Tedros với Trung Quốc, Tổng thống Mỹ Trump thời gian qua đã đặt câu hỏi về mối quan hệ giữa WHO và Trung Quốc cũng như trách nhiệm của WHO đối với đại dịch Covid-19. Ông Trump cũng vừa tuyên bố cắt bỏ đáng kể viện trợ tài chính của Mỹ cho tổ chức này./.