Xứng danh “Thành phố vì hòa bình”, trong 70 năm qua (10/10/1954-10/10/2024), Thủ đô Hà Nội đã vươn lên trở thành một trong những đô thị lớn của khu vực Đông Nam Á, với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Đối mặt với những thách thức về môi trường như biến đổi khí hậu, Hà Nội cũng như các tỉnh, thành của cả nước đang tập trung vào phát triển nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Đây cũng là nội dung chính của tọa đàm “Kinh tế Hà Nội - 70 năm vì mục tiêu phát triển tuần hoàn, bền vững”, do Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức ngày 25/9. Tọa đàm cung cấp cho các nhà quản lý và người dân có cái nhìn tổng quan về những thành tựu phát triển kinh tế Hà Nội 70 năm qua. Đặc biệt là tìm kiếm các giải pháp để kinh tế Hà Nội ngày càng phát triển nhanh, bền vững trong thời gian tới.

Hướng đi đúng tạo nên sự thay đổi tích cực

Nhìn lại quá trình phát triển của kinh tế Hà Nội trong 70 năm qua, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi - Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị khẳng định, Hà Nội không ngừng nỗ lực để hoàn thiện cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại; Những mô hình kinh tế mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đang dần hình thành và phát triển, đóng vai trò ngày càng quan trọng vào sự phát triển bền vững của Thủ đô.

“Hà Nội liên tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đặc biệt là giảm thiểu các thủ tục hành chính phức tạp, đã tạo điều kiện thuận lợi cho các DN phát triển và thu hút nhiều dự án lớn trong và ngoài nước. Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn và bền vững, Hà Nội rất cần có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả và thiết thực từ các ý kiến đóng góp, gợi mở từ các chuyên gia, học giả, các nhà quản lý”, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi đề dẫn.

Khẳng định Hà Nội ngày nay đã trở thành đầu tàu của cả nước về các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục,... TS. Lê Quốc Phương - nguyên Phó Giám đốc Trung tâm thông tin công nghiệp - thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng, mô hình kinh tế của Hà Nội những năm qua có sự thay đổi tích cực, đưa thương mại, dịch vụ, du lịch làm mũi nhọn và phát triển theo những mô hình kinh tế mới trên thế giới.

“Khu vực thương mại dịch vụ chiếm gần 2/3 tổng sản phẩm GRDP là một hướng đi khá đúng đắn của Hà Nội. Du lịch đưa Hà Nội vào nhóm 10 thành phố có tăng trưởng du lịch nhanh nhất thế giới. Năm 2023, xuất nhập khẩu của Hà Nội chiếm tỷ trọng gần 9% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước, đưa Hà Nội lên vị trí thứ 8 trên 63 tỉnh, thành. Lĩnh vực công nghiệp và xây dựng chiếm khoảng 16% tổng sản phẩm của Hà Nội qua việc thu hút khoảng 4.500 dự án FDI với tổng vốn đầu tư đăng ký trên 33 tỷ USD. Ngoài ra, TP Hà Nội còn có 1.350 làng nghề, trong đó 313 được công nhận là làng nghề truyền thống”, TS. Lê Quốc Phương điểm một số nét khái quát.

Phát triển kinh tế theo mô hình “vòng tròn lan tỏa”

Nghị quyết số 15/NQ-TW của Bộ Chính trị đã xác định mục tiêu phát triển cho kinh tế Thủ đô và mới đây, Luật Thủ đô đã được Quốc hội thông qua là điều kiện rất thuận lợi để Thủ đô Hà Nội phát triển. Trong quá trình này, Hà Nội sẽ rất cần có những chiến lược cùng những giải pháp đồng bộ để đẩy nhanh tốc độ và đảm bảo tính bền vững.

Ông Nguyễn Hoàng - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Hà Nội (HANSIBA) đề nghị, Hà Nội nên có mô hình “vòng tròn lan tỏa” để phát triển kinh tế. Lấy công nghiệp gắn với nông nghiệp, y tế, giáo dục, văn hóa, du lịch... nhằm bổ trợ cho nhau, lấy ưu điểm của nhau để phát triển.

“Để làm được Hà Nội nên dành kinh phí nghiên cứu và thực hiện cho tất cả các lĩnh vực. Đưa ra lộ trình cho từng ngành nghề. Nhất định phải lấy sự sống an lành - xanh sạch - hạnh phúc - mức sống tốt nhất cho người dân Hà Nội làm mục tiêu phát triển, từ đó làm hình mẫu để phát triển ra cả nước”, ông Nguyễn Hoàng góp ý.

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (VAFIE) - ông Nguyễn Văn Toàn, Hà Nội nằm trong tam giác tăng trưởng kinh tế của miền Bắc, có Vùng Thủ đô nên rất cần phải phát huy. “Trong thời gian tới, chính quyền Hà Nội có thể xây dựng hệ sinh thái mới cho các DN phát triển. Hệ sinh thái đó gồm những vấn đề thuộc Nhà nước, những vấn đề gì thuộc về DN, những vấn đề gì thuộc về cơ sở giáo dục, Viện nghiên cứu…”, ông Toàn đề nghị.

Để khuyến khích nhiều người tham gia vào kinh tế tuần hoàn, tránh bớt rủi ro và bảo đảm được cuộc sống, PGS.TS Bùi Thị An - nguyên Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường và Phát triển cộng đồng khuyến nghị, trước hết TP Hà Nội cần đưa ra được những cơ chế chính sách rất cụ thể. Sau đó cần tổ chức chỉ đạo thực hiện và giám sát từng công đoạn trong thực hiện kinh tế tuần hoàn của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân.

“Trong từng giai đoạn hoặc bất kỳ cần có đánh giá để điều chỉnh về cơ chế chính sách cho kinh tế tuần hoàn đưa Hà Nội có bước phát triển đột phá, bền vững với kinh tế xanh và tất cả các lĩnh vực xanh. Để đạt được điều đó, Hà Nội cần thực hiện tốt kinh tế tuần hoàn; cần tạo được môi trường thuận lợi hơn về thuế, đất đai và nhất là cơ chế tín dụng rất quan trọng để các DN thuận lợi hơn khi thực hiện kinh tế tuần hoàn”, PGS.TS Bùi Thị An nêu.

Nhiều chuyên gia tại tọa đàm cũng cho rằng, trên cơ sở nền tảng cùng nhiều cơ hội, thời gian tới Hà Nội sẽ khai thác tốt hơn tiềm năng của mình, tạo nên những thay đổi đột phá trong phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường, tập trung vào việc phát triển nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Bởi đây không chỉ là một xu hướng mà chính là yêu cầu cấp bách, mang tính sống còn để đảm bảo sự phát triển bền vững cho các thế hệ mai sau.