Đầu năm 2020, tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng ở Las Vegas (Mỹ) - một sự kiện thường niên của ngành công nghệ, Giám đốc điều hành Tập đoàn Sony Kenichiro Yoshida đã công bố một bước ngoặt thập kỷ: Nhà sản xuất điện tử đến từ Nhật Bản sẽ tham gia vào cuộc đua sản xuất xe điện. 

Sau khi bài phát biểu 30 phút của ông Yoshida kết thúc, một chiếc xe hơi mang nhãn hiệu Sony với vẻ ngoài trau chuốt bất ngờ xuất hiện trên sân khấu. Đồng thời, Giám đốc Sony tuyên bố thêm rằng xu hướng tiếp theo sẽ là tính di động, tương tự như xu hướng điện thoại di động trong suốt một thập kỷ qua. 

Với tuyên bố này, công ty 76 tuổi của xứ sở mặt trời mọc đã ghi danh mình vào hàng dài các gã công nghệ khổng lồ có tham vọng xâm nhập ngành công nghiệp ô tô. Với sự phát triển của công nghệ, không khó để nhận ra sự có mặt ngày càng dày đặc hơn của các phương tiện giao thông chạy bằng điện, có chế độ tự lái và được tích hợp nhiều tiện ích, có khả năng kết nối mạng Internet,... xu hướng này đang chứng tỏ sức hấp dẫn đối với nhiều “người chơi” mới, trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến công ty Apple.

Tuy dự án xe điện của nhà sản xuất Iphone vẫn chưa được hé lộ, nhưng nhiều người chắc chắn Apple có đủ các công nghệ cần thiết để tạo một cú hích trong thị trường trị giá 3.000 tỷ USD. 

Trong khi sức cạnh tranh của nhóm các công ty công nghệ lớn (Big Tech) đã bị lung lay bởi nhiều nhà sản xuất ô tô giàu kinh nghiệm, bước đi mới của Yoshida đã thu hút Toshihiro Mibe, người lúc đó đang điều hành hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Honda Motor Co. 

Trong số các nhà sản xuất xe hơi của Nhật Bản, Honda tập trung mạng nhất vào lĩnh vực xe điện, hướng đến mục tiêu loại bỏ hoàn toàn doanh số bán xe động cơ đốt trong vào năm 2040. Ngay từ đầu, nhà sản xuất đã nhận thấy tiềm năng hợp tác với công ty Sony ở lĩnh vực điện tử tiêu dùng, cảm biến lái xe tự động và phần mềm như một cách để tạo sự khác biệt cho các mẫu xe mới và gia tăng giá trị cho ngành kinh doanh ô tô có tỷ suất lợi nhuận thấp. 

Theo những người thân cận của Giám đốc điều hành, Mibe đã dành nhiều năm để thuyết phục ban lãnh đạo cấp cao nhất của công ty hợp tác bằng cách chỉ ra tiềm năng to lớn có thể mang lại khi hai doanh nghiệp hợp sức. Và vào cuối năm ngoái, sau khi Mibe trở thành Giám đốc điều hành của Honda, một loạt các cuộc họp đã được diễn ra để đặt bút cho kế hoạch liên doanh đầy mong đợi. 

Sự hợp lực mang tính đột phá

Hai công ty mang tính biểu tượng cho sự phục hồi kinh tế của Nhật Bản sau tàn tích chiến tranh đã hợp lực và tiết lộ kế hoạch thành lập một công ty mới nhằm phát triển và kinh doanh xe điện thế hệ tiếp theo.

Khi nói về quan hệ đối tác của Honda với Sony trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 4, ông Mibe đề cập: “Các công ty từ những ngành khác nhau có văn hóa và nguồn giá trị khác nhau. Có ý tưởng mà tôi cho rằng khá hấp dẫn là chúng ta có thể tạo ra một bước tiến mới cùng nhau”. 

Đối với Honda, cách tiếp cận của Mibe được cho là đáng cân nhắc. Trong vài năm qua, công ty Tesla, với các tính năng lái xe tự động và khả năng cải thiện hiệu suất ô tô bằng các bản cập nhật qua mạng giống như iPhone, đã thành công trong việc làm nổi bật khoảng cách công nghệ khi nói đến phần mềm cung cấp năng lượng cho thế hệ ô tô tiếp theo…

Sony dự kiến ​​những chiếc xe sẽ được kết nối điện toán đám mây và được trang bị các cảm biến trong nhà, cuối cùng sẽ kích hoạt khả năng lái tự động cấp độ 4. Ở giai đoạn này, những chiếc xe hơi không cần đến sự tương tác của con người trong hầu hết các trường hợp, do đó người lái xe có thể thoải mái chơi trò chơi hoặc thư giãn với những nội dung giải trí được cung cấp bởi Sony.

Honda xác nhận, những công nghệ này đang được xem xét cho các mẫu xe liên doanh trong tương lai, phiên bản đầu tiên sẽ ra mắt vào năm 2025.

Đối với Sony, hợp tác với Honda giúp hãng tiếp cận được chuỗi cung ứng, bí quyết sản xuất và kinh nghiệm bán xe. Các hoạt động của nhà sản xuất ô tô được tuân thủ theo các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt và họ cần phải chịu trách nhiệm về toàn bộ vòng đời của xe, từ bảo dưỡng cho đến loại bỏ.

Olaf Sakkers, đồng sáng lập RedBlue Capital, một trong những nhà đầu tư của các công ty khởi nghiệp về lĩnh vực di động, cho biết, mặc dù quá trình hình thành quan hệ đối tác giữa các nhà sản xuất ô tô lớn có thể gặp nhiều thách thức, nhưng mô hình này là “thiết yếu” để bắt kịp với sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp ô tô.

“Có một mục tiêu rõ ràng hơn cả so với các mục tiêu khác mà mọi người đang dần quên lãng: Tesla” - Sakkers nói. Về liên minh Sony và Honda, ông cho rằng “các công ty phải nhận ra năng lực cốt lõi của họ là gì và họ cần công nghệ và đối tác ở đâu” và bày tỏ việc hợp nhất như vậy có thể sẽ xuất hiện nhiều hơn nữa trong tương lai, không chỉ ở ngành công nghiệp ô tô.

Nhưng điều đó không cho thấy đây là một con đường thẳng dễ đi. Apple đã tìm kiếm đồng minh để giúp họ phát triển và sản xuất ô tô, nhưng các cuộc đàm phán với những công ty như Hyundai Motor hay Ferrari NV đều đã bị đình trệ, một trong những lý do được bàn tán là vì những thương hiệu này lo ngại sẽ trở thành nhà máy lắp ráp cho một sản phẩm có thể “ăn thịt” cả doanh nghiệp của họ. Cho đến nay, hầu hết các mối quan hệ ràng buộc về ô tô công nghệ đều tránh quan hệ đối tác 50-50 như Honda và Sony.

Liên doanh có kết thúc sau khi phát hành mẫu xe đầu tiên năm 2025?

Theo nhà phân tích Tatsuo Yoshida của Bloomberg Intelligence, sự khác biệt trong cách thức hoạt động cũng có thể đe dọa sự hợp tác lâu dài, bao gồm cả tốc độ phát triển tương đối chậm ở ngành công nghiệp ô tô.

Yoshida cho biết, trong khi Sony nắm trong tay rất nhiều lĩnh vực kinh doanh từ trò chơi đến phim ảnh và âm nhạc, số phận của Honda gắn liền với sức hấp dẫn của xe điện. Điều đó có nghĩa là Honda sẽ phải gánh chịu tổn thất nặng nề hơn nếu kịch bản xấu xảy ra: Kết thúc liên doanh ngay sau khi phát hành mẫu xe đầu tiên năm 2025. 

Mặc dù vậy, Honda đã chọn Sony từ một số ứng cử viên công ty điện tử tiềm năng trong khi Sony cũng đang tìm kiếm đối tác sản xuất, vì vậy cả hai bên thống nhất họ đã chọn nhau là có lý do. 

Tại một cuộc họp vào tháng 3/2022, Yoshida và Mibe cho thấy sự gắn kết chặt chẽ của hai công ty khi cùng sở hữu khát khao “Thách thức điều lớn lao”, từ đó thu hẹp khoảng cách giữa hai ngành công nghiệp. Để nhấn mạnh thêm, Giám đốc điều hành của Sony còn nhắc lại mối quan hệ lâu đời giữa hai nhà sáng lập Soichiro Honda và Masaru Ibuka. 

Được biết, Honda và Ibuka đã xây dựng tình bạn thân thiết trong quá trình kinh doanh, hai người gặp nhau lần đầu vào giữa những năm 1950, khi Honda đến thăm trụ sở Sony và hỏi người đồng sáng lập Ibuka rằng liệu chất bán dẫn được sử dụng trong đài bán dẫn có thể được sử dụng để bật và tắt động cơ hay không - một ý tưởng cấp tiến vào thời điểm đó. Điều này đã được Ibuka đề cập trong một cuốn sách những năm 1990 của ông về người sáng lập Honda.

Tuy nhiên, Ibuka nhớ lại rằng chính cá tính muốn chinh phục những điều mới lạ đã thu hút hai nhà lãnh đạo nhiều năm sau đó.  Trong các lĩnh vực kinh doanh của mình, Honda và Sony luôn “ưu tiên nỗ lực”, Ibuka cũng viết: “Điều đó có nghĩa là thất bại thường xuyên xảy ra”.

Khi nhắc đến câu nói nổi tiếng của người sáng lập Honda, Ibuka đã đặt bút: “Thành công và thất bại là hai mặt của cùng một tờ giấy. Khi tất cả mọi người đều cố gắng để không thất bại, sự thành công hoàn toàn không dễ xảy ra"./.